Ακράτεια*

• Από Iatropedia

Ορισμός

Σαν «ακράτεια» ορίζεται το αποτέλεσμα της αδυναμίας της ουροδόχου κύστεως να επιτελέσει ομαλά την διαδικασία της ουρήσεως λόγω επιδράσεως παραγόντων πολλαπλής αιτιολογίας.

Γενικές πληροφορίες

Τα νεφρά είναι τα όργανα εκείνα του σώματος, που με την λειτουργία τους, αποβάλουν τις άχρηστες και επιβλαβείς ουσίες που κυκλοφορούν στο αίμα. Φιλτράρουν το αίμα κατακρατώντας τις ουσίες  αυτές τις οποίες και στέλνουν στην ουροδόχο κύστη, ένα μυώδη σάκο ευρισκόμενο στην βάση της πυέλου, ο οποίος έχει χωρητικότητα 500 ml. Σε φυσιολογικές συνθήκες το γέμισμα της ουροδόχου κύστεως στο μισό περίπου οδηγεί στην ενεργοποίηση ενός νευρο-μϋικού μηχανισμού που οδηγεί  στην εκκένωση της (ούρηση). Στις ίδιες συνθήκες η ούρηση είναι δυνατόν να αναβληθεί. Υπάρχουν όμως συνθήκες που συνδέονται με μια σειρά από αίτια -παθολογικά κατά κανόνα- που οδηγούν την ουροδόχο κύστη σε αδυναμία να λειτουργήσει ομαλά.

Οι συνθήκες αυτές είναι:

Άνδρες

- Οίδημα του προστάτη που οδηγεί σε επιτακτική ακράτεια ούρων (θέλει οπωσδήποτε να ουρήσει) αλλά και σε επίσχεση ούρων (αδυναμία ούρησης).

- Χειρουργική επέμβαση στον προστάτη που οδηγεί σε προσωρινή βλάβη των μυών, γεγονός που οδηγεί σε ακούσια ακράτεια , δηλαδή σε απώλεια ούρων χωρίς την θέληση του και κατά την τέλεση δραστηριοτήτων, όπως το γέλιο, το βήχα, το φτέρνισμα κλπ.

- Ουρολοιμώξεις  που οδηγούν σε υπερδραστηριότητα την ουροδόχο κύστη λόγω του τοπικού ερεθισμού.

Γυναίκες

- Εγκυμοσύνη. Η κατάσταση συνδέεται με σειρά ορμονικών αλλά και φυσιολογικών αλλαγών που συνδέονται με αδυναμία των πυελικών μυών να ελέγξουν πλήρως την ούρηση. Η κατάσταση όταν εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη είναι αναστρέψιμη (επανέρχεται η φυσιολογική λειτουργία μετά τον τοκετό) και μπορεί να βοηθήσουν ειδικές ασκήσεις που υπάρχουν για τους πυελικούς μύες.

- Εμμηνόπαυση (σταμάτημα περιόδου). Η κατάσταση συνδέεται με σειρά ορμονικών αλλαγών που συνδέονται με αδυναμία των πυελικών μυών να ελέγξουν πλήρως την ούρηση.

Συνθήκες εμφανιζόμενες και στα δύο φύλα

- Νευρικές βλάβες ή φαρμακευτική αγωγή, παράγοντες που διαταράσσουν τη λειτουργία του νευρομυϊκού μηχανισμού.

- Ο σακχαρώδης διαβήτης (σάκχαρο) που μπορεί να προκαλέσει μικρή απώλεια ούρων.

- Το υπερβολικό βάρος που ασκώντας πίεση στους πυελικούς μύες οδηγεί σε ανάλογη κατάσταση.

- Διουρητικά φάρμακα.

Βασικοί τύποι ακράτειας

1.     Επιτακτική ακράτεια. Γνωστή και ως υπερδραστήρια ουροδόχος κύστη. Οφείλεται κυρίως σε διαταραχές του νευρομυϊκου παράγοντα που σχετίζεται με προβλήματα του προστάτη.

2.     Διαρροή σταγόνων μετά την ούρηση. Οφείλεται σε αδυναμία της ουροδόχου κύστεως να αδειάσει, γεγονός οφειλόμενο σε προβλήματα του προστάτη ή των πυελικών μυών.

3.     Ακράτεια από προσπάθεια. Απώλεια ούρων ακουσίως και κατά την τέλεση δραστηριοτήτων, κατά το γέλιο, τον βήχα το φτέρνισμα, κ.λ.π.

4.     Ακράτεια από υπερπλήρωση. Πρόκειται για συνεχή ή και περιστασιακή ροή ούρων που οφείλεται κυρίως σε νευρικές βλάβες.

5.     Λειτουργική ακράτεια. Οφείλεται σε αδυναμία έγκαιρης προσέλευσης στην τουαλέτα, λόγω κινητικών αδυναμιών.

6.     Μικτή ακράτεια. Συνδυασμός επιτακτικής ακράτειας και ακράτειας από προσπάθεια

7.     Νευρολογικές βλάβες. Νοσήματα όπως το Parkinson ή ο τραυματισμός του εγκεφάλου δημιουργούν καταστάσεις ακράτειας, συνδεόμενες με αδυναμία των νεύρων να συντονίσουν τη μυϊκή λειτουργία

Οι παραπάνω αιτίες, ανάλογα με τον βαθμό της εντάσεως τους μπορούν να χαρακτηρίσουν την ακράτεια ως βαριά, μεσαία ή ελαφρά.