1ο Πολυθεματικό Επιστημονικό Συνέδριο Νοσοκομείου ΚΑΤ

Παρά τη δύσκολη οικονομική περίοδο που διανύει η χώρα μας, τα Νοσοκομεία εξοπλίζονται με μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία.

Ένα νέο πρωτοποριακό μηχάνημα που χρησιμοποιείται στη διάγνωση λοιμώξεων από εμφυτεύματα, ιδιαίτερα των ορθοπεδικών, λειτουργεί στο ΚΑΤ. Το συγκεκριμένο μηχάνημα υπερήχων, για τη λειτουργία του οποίου δεν απαιτούνται αντιδραστήρια, συμβάλει τα μέγιστα στον προσδιορισμό παθογόνων μικροβίων που ευθύνονται για τη λοίμωξη, με μεγάλη αξιοπιστία.

Η αντικατάσταση πάσχουσας άρθρωσης (αρθροπλαστική) είναι μία από τις πιο κοινές και πιο επιτυχημένες εγχειρήσεις στην τρέχουσα ιατρική. Με την αύξηση του αριθμού των αρθροπλαστικών και παρά τον μικρό κίνδυνο μόλυνσης που παρουσιάζουν (περίπου 1%), ο αριθμός των περιπροθετικών λοιμώξεων επίσης αυξάνεται. Η ανίχνευση του αιτιολογικού παθογόνου και η αντιμικροβιακή ευαισθησία του είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχή θεραπεία με αντιβιοτικά. Για αξιόπιστη διάγνωση, πέραν των συμβατικών μικροβιολογικών μεθόδων (καλλιέργεια αρθρικού υγρού και δείγματα περιπροθετικού ιστού), χρησιμοποιούνται άλλες μέθοδοι ανίχνευσης της βιομεμβράνης, η οποία σχηματίζεται στην επιφάνεια της πρόθεσης από το παθογόνο ή τα παθογόνα αίτια που προκάλεσαν τη λοίμωξη. Με κατάλληλη κατεργασία με υπερήχους των αφαιρεθέντων υλικών του εμφυτεύματος (υπερήχηση), οι μικροοργανισμοί απελευθερώνονται από την επιφάνεια του εμφυτεύματος και στη συνέχεια ανιχνεύονται ποιοτικά και ποσοτικά στο εμπλουτισμένο από αυτούς[u1]  υγρότης υπερήχησης. Η υπερήχηση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για χρόνιες, «χαμηλής έντασης», λοιμώξεις στις οποίες υπάρχει μικρός αριθμός βακτηρίων και η βιομεμβράνη προσκολλάται πιο έντονα στην επιφάνεια του ορθοπαιδικού εμφυτεύματος.[u2]  Το υγρό της υπερήχησης είναι κατάλληλο για τις συμβατικές αερόβιες και αναερόβιες[u3]  καλλιέργειες, για πιο εξελιγμένους τρόπους καλλιέργειας (π.χ. ενοφθαλμισμός σε φιάλες καλλιέργειας αίματος) καθώς και για μη καλλιεργητικές μεθόδους (π.χ. μοριακές μεθόδους).

Στα πλαίσια του 1ου Πολυθεματικού Συνεδρίου του Νοσοκομείου «ΚΑΤ» παρουσιάζονται σε στρογγυλή τράπεζα για τις περιπροθετικές λοιμώξεις που διοργανώνει η Γ’ Πανεπιστημιακή Ορθοπαιδική Κλινική του Νοσοκομείου ΚΑΤ, και στην οποία συμμετείχαν ο Λοιμωξιολόγος και Αναπλ. Καθηγητής ΕΚΠΑ  κ. Σύψας Νικόλαος, ο Ορθοπαιδικός και Επιστημονικός Συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Κλινικής   κ. .Δημήτριος-Στέργιος Ευαγγελόπουλος, ο Λοιμωξιολογος και Συντονιστής Διευθυντής του Παθολογικού Τμήματος του ΚΑΤ κ, Μωυσής Λελέκης [u4]  οι ανωτέρω εξελίξεις και συζητούνται με κριτικό πνεύμα από τον Ιατρό Βιοπαθολόγο και Διευθυντή ΕΣΥ του Μικροβιολογικού Τμήματος κ. Αντώνιο Στυλιανάκη, η σημασία, τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και η πρακτική εφαρμογή των νεότερων εξελίξεων της υπερήχησης των εμφυτευμάτων (καλλιεργητικών μεθόδων και μοριακών τεχνικών) .

Επιγραμματικά:

Ο ενοφθαλμισμός σε φιάλες καλλιέργειας αίματος του υγρού υπερήχησης:

1) μειώνει το χρόνο ανίχνευσης του παθογόνου σε 4 ημέρες συγκριτικά με τις έως 14 ημέρες που απαιτούνται με τη συμβατική υπερήχηση με όφελος να δίδεται στον ασθενή πιο γρήγορα το κατάλληλο αντιβιοτικό και να γίνεται ταχύτερα και πιο «στοχευμένα» η αντιμικροβιακή αγωγή

2) ανιχνεύει πιο εύκολα «απαιτητικά» μικρόβια, δηλαδή μικρόβια που προκαλούν «χαμηλής έντασης» περιπροθετικές λοιμώξεις και τα οποία δύσκολα καλλιεργούνται και δύσκολα ανιχνεύονται με τη συμβατική καλλιέργεια του υγρού της υπερήχησης (π.χ. Granulicatella).

Ο συνδυασμός της υπερήχησης με σύγχρονες μοριακές τεχνικές μειώνει το χρόνο ανίχνευσης του παθογόνου μικροοργανισμού σε λίγες ώρες μετά την υπερήχηση και παράλληλα ανιχνεύει τα συχνότερα γονίδια αντοχής για τα αντιμικροβιακά με αποτέλεσμα να δίδονται ταχύτατα σημαντικές πληροφορίες για την ορθή αντιμικροβιακή θεραπεία, το σωστό αντιβιοτικό που πρέπει να χορηγηθεί στον ασθενή.

Τα ανωτέρω μπορεί να συμβάλλουν καθοριστικά στη μικρότερης διάρκειας παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο, στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης νοσοκομειακών λοιμώξεων, στην ταχύτερη θεραπεία και αποκατάστασή του, στην αποφυγή ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά και σε σημαντική μείωση του κόστους νοσηλείας.

Η ακριβής μικροβιολογική διάγνωση των περιπροθετικών λοιμώξεων είναι κρίσιμη γιατί επηρεάζει καθοριστικά την κατεύθυνση της θεραπευτικής αντιμετώπισης (αντιμικροβιακή αντιμετώπιση και χειρουργική αποκατάσταση) και την πορεία της αρθροπλαστικής.

«Η ταυτοποίηση και ο έλεγχος ευαισθησίας των μικροβίων που προκάλεσαν τη λοίμωξη βοηθά στη χορήγηση στοχευμένης και όχι εμπειρικής αντιμικροβιακής θεραπείας», εξήγησε ο κος Στυλιανάκης.

Απλή, αποτελεσματική και οικονομική μέθοδος

Η εφαρμογή των χαμηλής έντασης και συχνότητας υπερήχων, βελτιώνει τις δυνατότητες για ακριβή μικροβιολογική διάγνωση των λοιμώξεων σχετιζόμενων με εμφυτεύματα συγκριτικά. Όπως έως σήμερα έχει δειχθεί, η καλλιέργεια του υγρού υπερήχησης των εξαχθέντων αποικισμένων με μικροοργανισμούς εμφυτευμάτων, είναι περισσότερο ευαίσθητη και ειδική σε σχέση [u5] με τις συμβατικές καλλιεργητικές μεθόδους που στηρίζονται στην άμεση καλλιέργεια του εμφυτεύματος και τις καλλιέργειες του αρθρικού υγρού.

Η μεθοδολογία της υπερήχησης των εμφυτευμάτων, με την ποσοτικοποίηση του αποτελέσματος της καλλιέργειας των μικροοργανισμών του εμπλουτισμένου υγρού,[u6]  βοηθά περισσότερο στη διάκριση μεταξύ των επιμολύνσεων και των λοιμώξεων από εμφυτεύματα.

Επίσης, η καλλιέργεια του υγρού υπερήχησης αποτελεί μια οικονομική, απλή, εύχρηστη, ποσοτική μέθοδο η οποία ξεπερνά τα προβλήματα των επιμολύνσεων που δυσχεραίνουν την εργαστηριακή διάγνωση των λοιμώξεων, ιδιαίτερα στα ορθοπεδικά εμφυτεύματα. Η ορθή εφαρμογή της μεθοδολογίας των υπερήχων αποτελεί προϋπόθεση για την επιτυχή χρήση τους στην μικροβιολογική διαγνωστική των λοιμώξεων από εμφυτεύματα.