Δρ. Τσικρικά Σταματούλα, Πνευμονολογος-Φυματιολόγος, Ιατρός Δημόσιας Υγείας, Πρόεδρος Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
Είναι ήδη γνωστό, ότι τα συστήματα όλων των κρατών έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα ταχύτητας με στόχο την δημιουργία ανοσιακού τείχους μέσω των εμβολιασμών όλων των ηλιακών ομάδων και κυρίως των ευπαθών πληθυσμών, ως τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο αναχαίτησης της πανδημίας, αποφόρτισης των «εξαντλημένων» συστημάτων υγείας και επιστροφής στην πρότερη κανονικότητα.
Και ενώ όλη η ανθρωπότητα τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες ασχολείται αποκλειστικά με τον κορονοϊό δεν πρέπει να λησμονούμε ότι υπάρχουν και άλλα νοσήματα του αναπνευστικού τα οποία έχουν υψηλά ποσοστά νόσησης και θνησιμότητας παγκοσμίως, τα οποία δύναται να προληφθούν μέσω της ανοσοποίησης των εμβολιασμών. Δύο από τα σημαντικότερα νοσήματα αυτής της κατηγορίας είναι η εποχική γρίπη και η πνευμονιοκοκκική πνευμονία, με τον ΠΟΥ σε μια προσπάθεια να αμβλύνει την πίεση που υφίστανται τα συστήματα υγείας να επισημαίνει πώς «η πρόληψη της αναπνευστικής νόσου και της νοσηλείας από πνευμονιόκοκκο και εποχική γρίπη μέσω του εμβολιασμού θα επιτρέψει τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα αναπνευστικού ιατρικού εξοπλισμού, φαρμάκων και επαγγελματιών υγείας στην υποστήριξη των covid 19 ασθενών».
Όσον αφορά την εποχική γρίπη, ο ΠΟΥ εκτιμά περίπου ότι καταγράφονται 250.000 με 500.000 θανάτους ετησίως, με το κόστος της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των νοσούντων να αγγίζει περίπου τα 10 δις για την Αμερική και στην Ευρώπη τα 11.5 δις. Όμως, για πρώτη φορά για την επιδημιολογική περίοδο 2020-2021, η εποχική γρίπη εμφάνισε τα χαμηλότερα ποσοστά παγκοσμίως, με την χώρα μας να κατέχει από τα χαμηλότερα ποσοστά νόσησης και χωρίς κανένα θανατηφόρο συμβάν. Συγκριτικά με τα προηγούμενα δύο έτη, για την περίοδο της εποχικής γρίπης 2018-2019 στην Ελλάδα διαπιστώθηκαν 154 θάνατοι, εκ των οποίων οι 140 αφορούσαν σε κρούσματα που χρειάστηκαν νοσηλεία σε ΜΕΘ, ενώ για το έτος 2019-2020 διαπιστώθηκαν 116 θάνατοι εκ των οποίων οι 98 χρειάστηκαν νοσηλεία σε ΜΕΘ. Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρέασαν την επιδημιολογική τάση και δυναμική του ιού της εποχικής γρίπης ήταν εκτός από την τήρηση των κανόνων αναπνευστικής υγιεινής, αποφυγής συγχρωτισμού, και η ευρεία αποδοχή της αναγκαιότητας του αντιγριπικού εμβολίου στην περίοδο της πανδημίας, καθώς και η κάμψη των όποιων αναστολών και φοβικών συνδρόμων για τις παρενέργειες από τη χορήγησή του.
Η πνευμονιοκοκκική λοίμωξη του αναπνευστικού, δηλαδή η προσβολή από πνευμονιόκοκκο έχει πολλές φορές καταγραφεί ως επιλοίμωξη, μετά από ιογενή λοίμωξη ως ιατρική κλινική πράξη, όπως και στην περίπτωση προσβολής από λοίμωξη covid 19. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, η πνευμονία παρουσιάζεται ετησίως σε περίπου 450 εκατομμύρια ανθρώπους, σε ποσοστό 7% του συνολικού παγκόσμιου πληθυσμού και προκαλεί περίπου 4 εκατομμύρια θανάτους, με το βαρύ τίμημα να το σηκώνουν τα παιδιά όπου κάθε 25 δευτερόλεπτα καταγράφεται σε παγκόσμια κλίμακα ένας παιδικός θάνατος οφείλεται στον στρεπτόκοκκο της πνευμονίας. Επιπρόσθετα, η σημασία της υιοθέτησης νοοτροπίας πρόληψης μέσω του πνευμονιοκκοκικού εμβολιασμού έχει ως θεμελιώδη στόχο να μειωθεί η μικροβιακή αντοχή η οποία χαρακτηρίζεται ως η σύγχρονη υγειονομική απειλή για τις υπηρεσίες υγείας της Δημόσιας Υγείας και ευθύνεται για περισσότερους από 700.000 θανάτους το χρόνο παγκοσμίως.
Αναμφισβήτητα με την επώδυνη εμπειρία του κορονοϊού έγινε σαφές ότι η διατήρηση υψηλού επιπέδου αναπνευστικής υγείας είναι υψίστης σημασίας και επιτυγχάνεται πρωτίστως μέσω της προσφερόμενης ανοσολογικής απόκρισης του εμβολιασμού έναντι της εποχικής γρίπης, του πνευμονιόκοκκου και του sars cov -2. Τα σενάρια συνωμοσιολογίας που στρέφονται κατά των εμβολίων, καθώς και τα αντιεμβολιαστικά κινήματα όσο και ελκυστικά και αν φαίνονται, στην πραγματικότητα δημιουργούν σύγχυση, δυσπιστία και άγχος, μπλοκάροντας την κριτική σκέψη και την αντίληψη των αληθινών διαστάσεων τόσο στη διάδοση των παθογόνων μικροοργανισμών όσο και της covid 19 νόσου.
Αν και με διαδρομή χιλιετιών, το ρητό του Ιπποκράτη «κάλλιο προλαμβάνειν παρά θεραπεύειν» παραμένει εξίσου διαχρονικό και σημαίνουσας υγειονομικής αξίας ακόμη και σήμερα.