Διαβήτης: Τι να προσέχουν στη διατροφή τους οι ασθενείς κατά τη νηστεία και το Πάσχα

  • Ρούλα Τσουλέα
νηστεία
Πολλοί άνθρωποι νηστεύουν την Μεγάλη Εβδομάδα, περιμένοντας ευλαβικά την Ανάσταση και το Πάσχα. Επιτρέπεται όμως να νηστεύουν οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη; Πώς μπορούν να συμμετέχουν στο θρησκευτικό κλίμα και τις παραδόσεις των ημερών, χωρίς να βλάψουν τον εαυτό τους και τη θεραπεία τους;

«Η νηστεία κατά τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, διατροφικά μπορούμε να πούμε ότι είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις», αναφέρουν ο δρ Ανδρέας Μελιδώνης, συντονιστής διευθυντής του Διαβητολογικού-Καρδιομεταβολικού Κέντρου του Μetropolitan Hospital, πρόεδρος ΕΚΟΜΕΝ, και ο κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος Κάρολος Παπαλαζάρου, συνεργάτης του Metropolitan Hospital.

Όπως εξηγούν, αφ’ ενός αποτελεί καλή ευκαιρία για αποτοξίνωση από τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Αφ’ ετέρου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα λόγω της κατανάλωσης μεγαλύτερης ποσότητας αμυλούχων τροφίμων, όπως ζυμαρικά, πατάτες, ψωμί κ.λπ. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι ασθενείς με διαβήτη πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί, τονίζουν.

Ειδικότερα, κατά τη νηστεία οι ασθενείς πρέπει να προσέξουν τα εξής:

Να μετρούν την ποσότητα των αμυλούχων τροφών στα γεύματά τους

Οι τροφές αυτές πρέπει να είναι πάντα συνοδευτικές στο πιάτο και όχι το κυρίως φαγητό. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγουν να καταναλώνουν λ.χ. ένα μεγάλο πιάτο γαριδομακαρονάδα. Μπορούν όμως να φάνε:

  • Ψητές γαρίδες με 1 φλιτζάνι πατατοσαλάτα
  • Χταπόδι με 1 φλιτζάνι μακαρονάκι κοφτό

Θα ήταν, επίσης, προτιμότερο να καταναλώνουν μια μερίδα μη αμυλούχων λαχανικών (π.χ. αγκινάρες) αντί για μία μερίδα αμυλούχων λαχανικών (π.χ. αρακάς).

Να καταναλώνουν εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης

Άφθονες πρωτεΐνες παρέχουν τρόφιμα κατάλληλα για τη νηστεία, όπως:

  • Τα όσπρια
  • Τα λαχανικά
  • Τα μανιτάρια
  • Ορισμένα υποκατάστατα γαλακτοκομικών προϊόντων (π.χ. γάλα ή γιαούρτι σόγιας)
  • Τα θαλασσινά (π.χ. καλαμάρι, σουπιά, γαρίδες κ.λπ.).

Μολονότι όμως τα θαλασσινά αποτελούν καλές πηγές πρωτεΐνης, πρέπει να αποφεύγονται σε μεγάλες ποσότητες κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε χοληστερόλη.

Να μην παραλείπουν τις μετρήσεις σακχάρου

Κατά τη νηστεία αλλά και στις διακοπές του Πάσχα είναι πιθανόν να διαταραχθεί η καθημερινότητα ως προς το ωράριο των γευμάτων ή τη σωματική άσκηση. Αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να οδηγήσει σε επεισόδια υπεργλυκαιμίας ή υπογλυκαιμίας. Επομένως, οι ασθενείς πρέπει να μετρούν συστηματικά το σάκχαρό τους.

Να μην ξεχνούν τα ενδιάμεσα γεύματα

Το δεκατιανό και απογευματινό σνακ συμβάλουν στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Μια μερίδα φρούτου είναι η καλύτερη επιλογή για σνακ, τονίζουν οι δύο ειδικοί.

Στο πασχαλινό τραπέζι

Οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη, για να ρυθμίσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τους πρέπει να ζουν με κάποιους διατροφικούς περιορισμούς και να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πλάνο στο πλαίσιο της μεσογειακής διατροφής.

Ένα πιο «ελεύθερο» διατροφικά πασχαλινό τραπέζι, το οποίο πραγματοποιείται μια ημέρα τον χρόνο, δεν θα επηρεάσει την όλη προσπάθεια. Εάν, λοιπόν, ο ασθενής δεν έχει συννοσηρότητες (π.χ. νεφρική νόσο, αυξημένο ουρικό οξύ), μπορεί να καταναλώσει με μέτρο τα πασχαλινά τρόφιμα. Ωστόσο πρέπει να προσέξουν και τα εξής:

  • Να μην κάνουν υπερβολές στις ποσότητες των αμυλούχων τροφίμων (όπως πίτες, πατάτες, ψωμί) και γλυκών.
  • Να συνοδέψουν το κρέας με άφθονη σαλάτα. Οι φυτικές ίνες δεσμεύουν μέρος της χοληστερόλης των τροφών και μειώνουν το γλυκαιμικό φορτίο του γεύματος. Έτσι, οδηγούν σε πιο ομαλή αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
  • Να μην υπερβούν τις 2 μονάδες αλκοόλης στη διάρκεια του γεύματος. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι μπορούν να πιουν «περίπου 2 ποτήρια κρασιού ή 2 κουτάκια μπύρας ή 2 σφηνάκια τσίπουρου», επισημαίνουν οι δύο ειδικοί.

Τα γλυκά

Σε περίπτωση επιθυμίας για κάποιο γλυκό, θα ήταν προτιμότερο να καταναλωθεί προς το απόγευμα με κάποια χρονική διαφορά από το γεύμα. Επιπλέον, καλό είναι να προτιμώνται τα γλυκά με στέβια.

Τόσο κατά τη νηστεία όσο και το Πάσχα, τέλος, οι ασθενείς δεν πρέπει να αμελούν την σωματική άσκηση. Ένας μεγάλος περίπατος μετά το γιορτινό τραπέζι μπορεί να συμβάλει στην πέψη των τροφίμων και στην αποφυγή πρόσληψης ανεπιθύμητου βάρους.

«Συμπερασματικά, η Μεγάλη Εβδομάδα και το λυτρωτικό Πάσχα που ακολουθεί μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν μια άσκηση πίστης, υπομονής και επιμονής στη συμμόρφωση των διατροφικών επιλογών υγείας. Μια τέτοια συμπεριφορά διατροφής και υγείας θα οδηγήσει στη συμπόρευση της Ανάστασης του Κυρίου με τη μεταβολική «ανάσταση» των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη», καταλήγουν οι κ.κ. Μελιδώνης και Παπαλαζάρου.

Φωτογραφία: iStock