Διαβήτης τύπου 2: Ποιες τροφές έχουν τα νιτρικά και νιτρώδη άλατα που αυξάνουν τον κίνδυνο

Η κατανάλωση τροφών και ποτών που περιέχουν νιτρικά και νιτρώδη άλατα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο PLOS Medicine.

Η NutriNet-Sante είναι μια διαδικτυακή έρευνα που ξεκίνησε το 2009. Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές είχαν πρόσβαση σε δεδομένα από 104.168 συμμετέχοντες άνω των 15 ετών, οι οποίοι παρείχαν εθελοντικά το ιατρικό τους ιστορικό και πληροφορίες για τη διατροφή, τον τρόπο ζωής τους και την υγεία τους.

Οι επιστήμονες εξέτασαν λεπτομερή δεδομένα έκθεσης σε νιτρώδη και νιτρικά άλατα με βάση τα δεδομένα διατροφής που ανέφεραν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες.

Τι βρήκαν οι ερευνητές για τα νιτρικά και νιτρώδη άλατα

Τα νιτρώδη και τα νιτρικά άλατα απαντώνται φυσικά στο έδαφος και στο νερό. Χρησιμοποιούνται, επίσης, σε τρόφιμα όπως τα εξαιρετικά επεξεργασμένα κρέατα, για να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής τους.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι οι συμμετέχοντες που ανέφεραν υψηλότερη πρόσληψη νιτρωδών αλάτων είχαν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2.

“Αυτή ήταν μια πρωτοποριακή μελέτη, καθώς, μέχρι τώρα, δεν έχει υπάρξει επιστημονική συμφωνία για το εάν τα νιτρώδη/νιτρικά άλατα είναι επιβλαβή ή ωφέλιμα όσον αφορά την αντίσταση στην ινσουλίνη και την μεταβολική υγεία”, δήλωσε η δρ. Caroline Messer, ενδοκρινολόγος στο Lennox Hill Hospital στη Νέα Υόρκη. Και πρόσθεσε:

“Ορισμένες μελέτες σε ζώα έδειξαν ότι τα νιτρικά/νιτρώδη άλατα βελτιώνουν την ανοχή στη γλυκόζη, ενώ άλλες πειραματικές μελέτες κατέληξαν στο αντίθετο συμπέρασμα. Οι ερευνητές δεν το έχουν διερευνήσει σωστά, εκτός από μια μικρή μελέτη στο Ιράν. Καμία μελέτη δεν έχει κάνει διάκριση μεταξύ πηγών νιτρωδών/νιτρικών τροφών και νερού έναντι πηγών προσθέτων στα τρόφιμα. Δεδομένης της επικείμενης πιθανότητας απαγορεύσεων νιτρωδών/νιτρικών αλάτων σε όλον τον κόσμο (για την αντιμετώπιση των ανησυχιών για πρόκληση καρκίνου), αυτή η ερώτηση έχει γίνει πρόσφατα ακόμη πιο επίκαιρη”.

Οι συγγραφείς της μελέτης ανέφεραν συσχέτιση μεταξύ νιτρωδών και νιτρικών αλάτων και του διαβήτη τύπου 2.

Ωστόσο, επισημαίνουν ότι η συσχέτιση δεν είναι το ίδιο με την αιτιότητα:

“Πρέπει να γίνει περισσότερη έρευνα για να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συστάσεις σχετικά με το επίπεδο πρόσληψης νιτρικών αλάτων που μπορεί να προκαλέσει κινδύνους για την υγεία, καθώς και εάν τα φυσικά νιτρικά άλατα επηρεάζουν την υγεία με τον ίδιο τρόπο που κάνουν τα νιτρικά που προστίθενται στα τρόφιμα”, λέει η διαιτολόγος Erin Palinski-Wade.

Νιτρικά και νιτρώδη άλατα

Ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν για τους κινδύνους των νιτρικών και νιτρωδών αλάτων και επισημαίνουν τη δυνατότητά τους να συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρκίνου.

“Οι εταιρείες τροφίμων χρησιμοποιούν νιτρικά άλατα ως συντηρητικά σε επεξεργασμένα τρόφιμα, ιδιαίτερα στα κρέατα, για να σταματήσουν την ανάπτυξη βακτηρίων και να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των προϊόντων”, δήλωσε η ενδοκρινολόγος, δρ. Najia Hussain, από το πανεπιστήμιο NYU Langone στη Νέα Υόρκη. Και πρόσθεσε:

“Οι τροφές με σημαντικά υψηλότερα επίπεδα νιτρικών αλάτων (με την μορφή νιτρικού νατρίου) περιλαμβάνουν το ζαμπόν, το μπέικον, το κρέας ντελικατέσεν, τα λουκάνικα Φρανκφούρτης κ.α. Τα νιτρικά άλατα είναι επίσης ευρέως διαδεδομένα στο περιβάλλον μας και βρίσκονται φυσικά στο νερό και στις φυτικές τροφές.

Τα σώματά μας μετατρέπουν τα νιτρικά άλατα σε μονοξείδιο του αζώτου, το οποίο έχει πολλές βασικές φυσιολογικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων των αγγειακών και μεταβολικών. Υπάρχει μακροχρόνια συζήτηση για το εάν η υπερβολική πρόσληψη νιτρικών αλάτων μπορεί να μας βλάψει και εάν πρέπει να απαγορεύσουμε αυτές τις ουσίες ως πρόσθετα τροφίμων”.

Ορισμένες μελέτες συνδέουν τα νιτρικά και τα νιτρώδη άλατα με:

• τον καρκίνο του παχέος εντέρου
• τον καρκίνο των νεφρών και
• τον καρκίνο του στομάχου

Πού βρίσκονται νιτρικά και νιτρώδη άλατα

Τα νιτρικά και τα νιτρώδη άλατα απαντώνται φυσικά στο έδαφος, το νερό και το ανθρώπινο σώμα. Τα βακτήρια και τα ένζυμα στο σώμα μας διασπούν τα νιτρικά, με αποτέλεσμα να παράγονται τα νιτρώδη που μετατρέπονται σε μονοξείδιο του αζώτου. Αυτή η χημική ουσία είναι αναπόσπαστο στοιχείο για την υγεία των αιμοφόρων αγγείων μας, την αρτηριακή πίεση και τη συνολική καρδιαγγειακή υγεία.

Τα λαχανικά με νιτρικά άλατα ευθύνονται για περίπου το 85% της κατανάλωσης νιτρικών αλάτων. Τα αποκτούν από το έδαφος στο οποίο φύονται/καλλιεργούνται.

“Πιστεύω ότι αυτή η μελέτη συμβάλλει σημαντικά στην συζήτηση σχετικά με τα νιτρικά άλατα που βρίσκονται σε επεξεργασμένα τρόφιμα”, είπε η δρ. Hussain. “Το νέο στοιχείο που μάθαμε είναι ότι ακόμη και τα νιτρικά άλατα που βρίσκονται φυσικά στα τρόφιμα και το νερό μπορεί να είναι επιβλαβή. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το νερό και οι φυτικές τροφές είναι εγγενώς επιβλαβείς γι’ αυτόν τον λόγο; Όχι, αλλά ίσως η ποσότητα των νιτρικών αλάτων στο περιβάλλον μας μετά από γενιές μόλυνσης και ρύπανσης του εδάφους μπορεί να έχει κάποιες απαντήσεις”.

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν εξετάσει το ενδεχόμενο απαγόρευσης ή μείωσης των νιτρικών και νιτρωδών αλάτων στα επεξεργασμένα κρέατα, λόγω της σχέσης τους με τον καρκίνο.

Πώς να ελαχιστοποιήσετε τα νιτρώδη και τα νιτρικά άλατα στη διατροφή σας

Η αποφυγή όλων των νιτρικών και νιτρωδών αλάτων δεν είναι απαραίτητα η λύση.

Ορισμένα νιτρικά άλατα βοηθούν στην μείωση της ανάπτυξης βακτηρίων και λοιμώξεων στον γαστρεντερικό σωλήνα καθώς και στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

“Για να ελαχιστοποιηθεί η έκθεση στα νιτρώδη, θα πρέπει να ελέγχετε τις ετικέτες των συσκευασμένων προϊόντων που αγοράζετε για νιτρώδες νάτριο και κάλιο, ή απλά να περιορίσετε την κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων, όπως το μπέικον, το ζαμπόν, το σαλάμι κ.α.”, είπε ο Messer.

“Δεν θα συνιστούσα τον περιορισμό των τροφών που είναι φυσικά πλούσιες σε νιτρικά άλατα”, είπε με την σειρά της η Palinksi-Wade. “Ορισμένες από αυτές τις τροφές, όπως τα παντζάρια, προσφέρουν σημαντικά οφέλη όπως η μείωση των επιπέδων της αρτηριακής πίεσης (κάτι που είναι πολύ σημαντικό για άτομα με διαβήτη που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής νόσου).

Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν περισσότερα θετικά οφέλη από την κατανάλωση αυτών των τροφών (κυρίως λαχανικών) παρά ο περιορισμός/αποφυγή τους. Αν ανησυχείτε για τα νιτρικά άλατα, επικεντρωθείτε στην μείωση των πολύ επεξεργασμένων τροφίμων που χρησιμοποιούν νιτρικά άλατα ως συντηρητικό, αλλά μην αποφεύγετε τα λαχανικά”.

Πηγή: https://www.healthline.com

φωτό: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Τι σημαίνουν οι αριθμοί Ε στις συσκευασίες τροφίμων [εικόνες-παραδείγματα]

Τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με τον πρόωρο θάνατο

Κίνδυνος από τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Τι δείχνουν νέες μελέτες

Μεγαλύτερος ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου για όσους τρώνε πολύ επεξεργασμένο κόκκινο κρέας