Για πολλούς από εμάς, ένα φλιτζάνι ή μία κούπα καφές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της πρωινής μας ρουτίνας. Μία συνήθεια που μπορεί, όμως, να επαναλαμβάνεται για κάποιους αρκετές φορές μέσα στη μέρα με κάποιες συνέπειες, ενίοτε και επικίνδυνες…
Αν και η ανοχή του καθενός από εμάς είναι διαφορετική, υπάρχει ένα όριο στο πόση καφεΐνη μπορεί να έχει ένας άνθρωπος στον οργανισμό του. Τα τρεμάμενα δάχτυλα, ο γρήγορος καρδιακός παλμός είναι σημάδια ότι έχετε πιει υπερβολική καφεΐνη. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, η υπερκατανάλωση καφεΐνης μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση που ονομάζεται δηλητηρίαση από καφεΐνη ή υπερβολική δόση καφεΐνης.
Η δηλητηρίαση από καφεΐνη συμβαίνει όταν ένα άτομο έχει επικίνδυνα υψηλά επίπεδα καφεΐνης στον οργανισμό του.
Δημιουργεί ένα φάσμα δυσάρεστων και σοβαρών συμπτωμάτων, όπως δυσκολία στην αναπνοή και επιληπτικές κρίσεις. Υπάρχουν δε και περιπτώσεις όπου άνθρωποι έχουν πεθάνει λόγω δηλητηρίασης από καφεΐνη.
Αν και είναι σπάνιο, υπάρχει πάντα αυτή η πιθανότητα, αν δεν λειτουργούμε υπεύθυνα.
Πόση καφεΐνη είναι υπερβολική;
Η δηλητηρίαση από καφεΐνη είναι κάτι περισσότερο από τον πονοκέφαλο που παθαίνεις όταν έχεις πιει πάρα πολλούς εσπρέσο. Συμβαίνει όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν υπερβολική ποσότητα καφεΐνης. Ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ορίζει αυτό το όριο ως οτιδήποτε περισσότερο από 400 χιλιοστόγραμμα καφεΐνης ημερησίως για υγιείς ενήλικες. Αυτό ισοδυναμεί με τέσσερα ή πέντε φλιτζάνια καφέ.
Η κατανάλωση λίγο περισσότερης καφεΐνης από τα 400 χιλιοστόγραμμα δεν αρκεί για να σκοτώσει ή να βλάψει μόνιμα κάποιον, λέει η Erin Palinski-Wade, διαιτολόγος στην EKP Nutrition Communications στο Νιου Τζέρσεϊ. Ο μέσος ενήλικας θα αισθάνεται πιθανότατα ανήσυχος και ευερέθιστος. Οι πιο τοξικές επιδράσεις της δηλητηρίασης από καφεΐνη εμφανίζονται όταν οι άνθρωποι έχουν καταναλώσει 1.200 χιλιοστόγραμμα, δηλαδή περίπου 12 φλιτζάνια καφέ.
Ο Nima Majlesi, διευθυντής ιατρικής τοξικολογίας στο Staten Island University Hospital, λέει ότι οι διεγερτικές επιδράσεις της καφεΐνης διαταράσσουν τον φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό, οδηγώντας σε μη φυσιολογικούς καρδιακούς παλμούς και πιθανή καρδιακή ανακοπή. Επιπλέον, η Palinski-Wade τονίζει ότι τα άτομα που έχουν πάρει υπερβολική δόση καφεΐνης μπορεί να εμφανίσουν γαστρεντερικά προβλήματα, όπως έμετο και διάρροια.
Δεδομένου ότι ο καφές αυξάνει την ούρηση, ο Majlesi λέει ότι τα άτομα που καταναλώνουν υπερβολική καφεΐνη κινδυνεύουν να χάσουν από τον οργανισμό τους απαραίτητα μέταλλα, ειδικά το κάλιο. Τα χαμηλά επίπεδα καλίου, ή η υποκαλιαιμία όπως ονομάζεται, μπορούν να βλάψουν τους μύες σε σημείο πιθανής παράλυσης, να προκαλέσουν δυσκολία στην αναπνοή από τους εξασθενημένους αναπνευστικούς μύες και να εμποδίσουν τα νεφρά να κάνουν τη δουλειά τους.
Πολλά συμπτώματα δηλητηρίασης από καφεΐνη είναι επίσης νευρολογικά. Τεκμηριωμένες περιπτώσεις έχουν αναφέρει άγχος, παραισθήσεις, ημικρανίες, πρήξιμο του εγκεφάλου και επιληπτικές κρίσεις.
Αν και εξαιρετικά ασυνήθιστο, η δηλητηρίαση από καφεΐνη μπορεί να γίνει θανατηφόρα. Οι περισσότεροι τυχαίοι θάνατοι που σχετίζονται με την καφεΐνη σχετίζονται με τη λήψη πολλαπλών χαπιών καφεΐνης υψηλής δόσης. Τα χάπια καφεΐνης δεν υπόκεινται σε ρύθμιση από τον FDA, επομένως οι δόσεις τους ποικίλλουν ανάλογα με τη μάρκα.
Τι να κάνετε εάν φοβάστε ότι έχετε πάρει υπερβολική δόση καφεΐνης
Εάν τα συμπτώματά σας δεν περιορίζονται στο τρέμουλο και φοβάστε ότι διατρέχετε κίνδυνο δηλητηρίασης από καφεΐνη, πηγαίνετε αμέσως στα επείγοντα, λέει ο Majlesi. Όπως λέει, οι γιατροί μπορούν να χρησιμοποιήσουν αιμοκάθαρση για να φιλτράρουν την καφεΐνη από το αίμα ή να χορηγήσουν ενεργό άνθρακα, ο οποίος συνδέεται με την καφεΐνη και εμποδίζει την απορρόφησή της στο έντερο.
Οι γιατροί θα χορηγήσουν επίσης φάρμακα για τη σταθεροποίηση του ασθενούς και τη θεραπεία σοβαρών συμπτωμάτων.
Πώς να αποφύγετε τη δηλητηρίαση από καφεΐνη
Παρακολουθείτε πόση καφεΐνη καταναλώνετε καθημερινά. Ο καφές είναι μια δημοφιλής πηγή καφεΐνης, αλλά και άλλα προϊόντα, όπως τα αναψυκτικά, το πράσινο τσάι και το κακάο, περιέχουν επίσης καφεΐνη. Όπως, επίσης, και τα ενεργειακά ποτά και, μάλιστα, σε υψηλές συγκεντρώσεις, πολλές φορές σε συνδυασμό με μεγάλες ποσότητες ζάχαρης και άλλα διεγερτικά, όπως το γκουαράνα.
Να πίνετε νερό όλη την ημέρα. Η ενυδάτωση μπορεί να βοηθήσει στην αναπλήρωση των υδατοδιαλυτών βιταμινών, καθώς η καφεΐνη είναι διουρητικό.
Το να έχετε τροφή στο στομάχι σας -ειδικά ένα γεύμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες- μπορεί επίσης να βοηθήσει, επιτρέποντας στον οργανισμό σας να απορροφήσει πιο σταδιακά την καφεΐνη.
Γενικά, η δηλητηρίαση από την καφεΐνη μπορεί να προληφθεί. Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να ακούτε το σώμα σας και τι μπορεί να ανεχθεί, λέει η Palinski-Wade. Έτσι, την επόμενη φορά που θα κοιτάξετε την άδεια σας κούπα, αφιερώστε λίγο χρόνο και δείτε χρειάζεστε όντως κι άλλο καφέ ή μήπως να κάνετε ένα διάλειμμα με λίγο νεράκι;
Φωτογραφία: iStock