Αυτό τονίζει ο Γάλλος καθηγητής μοριακής βιολογίας Ζιλ-Ερίκ Σεραλινί του Πανεπιστημίου της Καέν, σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Επιμένει ότι τα χημικά, όπως τα ζιζανιοκτόνα, αποτελούν πια πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα από ό,τι τα μικρόβια στα τρόφιμα, δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται τις αρμόδιες εποπτικές Αρχές όπως η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), ενώ επικρίνει εταιρείες όπως η Monsanto ότι βάζουν σε δεύτερη μοίρα την υγεία σε σχέση με τα κέρδη τους.
Θέλει όμως να περάσει επίσης το αισιόδοξο μήνυμα ότι, αν και θα πάρει χρόνο και αγώνα, είναι τελικά δυνατό να μεταμορφωθεί όλο το σύστημα παραγωγής τροφίμων από το χωράφι έως το πιάτο μας.
Ο Σεραλινί και ο συνεργάτης του Γάλλος σεφ Ζερόμ Ντουζελέ, ειδικός στη φυσική-βιολογική κουζίνα, μίλησαν χθες σε εκδήλωση στην Αθήνα, η οποία οργανώθηκε από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Βιοτεχνολογίας και Βιοχημείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ο 57χρονος Γαλλο-αλγερινός επιστήμονας, που συνδυάζει την επιστημονική δραστηριότητά του με τον ακτιβισμό, έχει ιδρύσει την «Επιτροπή Έρευνας και Ανεξάρτητης Πληροφόρησης για τη Γενετική Μηχανική» (CRIIGEN), της οποίας σήμερα είναι πρόεδρος. Έχει υπάρξει σύμβουλος των γαλλικών υπουργείων Γεωργίας και Περιβάλλοντος, ενώ έχει συνεργασθεί επίσης με τη Greenpeace.
Tα τελευταία χρόνια βρέθηκε στο επίκεντρο της διεθνούς επικαιρότητας μετά από έρευνά του για τις επιπτώσεις των μεταλλαγμένων οργανισμών και του ζιζανιοκτόνου Roundup της Monsanto στην υγεία των πειραματόζωων.
Η μελέτη παρείχε ενδείξεις για αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου, σημάδια τοξικότητας στα νεφρά και στο ήπαρ και πρόωρο θάνατο. Η έρευνά του επικροτήθηκε, αλλά επίσης δέχθηκε κριτικές από κάποιους άλλους επιστήμονες και επιστημονικούς φορείς ότι δεν πληρούσε τις αναγκαίες προδιαγραφές. Όμως ο ίδιος αποδίδει το θόρυβο σε πιέσεις από τη Monsanto και τα λόμπι μεγάλων χημικών και βιοτεχνολογικών εταιρειών.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:
ΕΡ: Ισχυρίζεστε ότι στην πραγματικότητα είμαστε όλοι πειραματόζωα, εξαιτίας όλων αυτών των χημικών που καταλήγουν στο φαγητό μας;
ΑΠ: Από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουμε ρίξει στο περιβάλλον 200 εκατ. τόνους χημικών που προέρχονται από το πετρέλαιο, όπως τα ζιζανιοκτόνα και οι πλαστικοποιητές. Και όλα αυτά βρίσκονται σήμερα στο σώμα μας. Δυστυχώς δεν έχουν ελεγχθεί κανονικά, προτού φθάσουν στην αγορά, καθώς δεν έχουν αξιολογηθεί για τις επιπτώσεις τους σε βάθος χρόνου. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε με τις έρευνές μας.
Οπότε, ναι, είμαστε πειραματόζωα, όχι μόνο των κυβερνήσεων, αλλά και των μεγάλων χημικών εταιρειών, που έχουν πλουτίσει από αυτή την κατάσταση. Μόνο στον Ειρηνικό Ωκεανό τα πλαστικά καταλαμβάνουν μια έκταση εξαπλάσια από τη Γαλλία. Πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα κι έχουμε πληρώσει εμείς και το κράτος αυτές τις εταιρείες για να το δημιουργήσουν. Μελέτες έχουν δείξει ότι τέτοιοι ρυπαντές προσκολλώνται ακόμη και στα γονίδια των μωρών, προκαλώντας μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
ΕΡ: Προτείνετε, λοιπόν, όλοι να τρώμε βιολογικά αγροτικά προϊόντα και παράλληλα να αποφεύγουμε τα επεξεργασμένα βιομηχανικά τρόφιμα ή μήπως υπάρχει και κάποια συγκεκριμένη μαγειρική με συγκεκριμένα φυτικά συστατικά, μέσω της οποίας είναι δυνατό να αποτοξινωθούμε;
ΑΠ: Και τα δύο. Γι’ αυτό ακριβώς ήρθα στην Αθήνα μαζί με ένα σεφ, με τον οποίο γράψαμε μαζί κι ένα σχετικό βιβλίο. Ο στόχος μας δεν είναι μόνο να τραφούν όλα αυτά τα δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά να είναι και υγιείς. Αυτό, μεταξύ άλλων, απαιτεί πολυκαλλιέργειες αγροτικών προϊόντων σε τοπικό επίπεδο και όχι μονοκαλλιέργειες για να τρέφονται χοίροι για πλούσιους ανθρώπους, όπως κάνουμε σήμερα.
Οι μελέτες μας έχουν δείξει ότι το βιομηχανικό φαγητό είναι πολύ τοξικό ακόμη και για τους αρουραίους. Από την άλλη, μέσα από πρόσφατα πειράματά μας, που δημοσιεύσαμε πέρυσι, καταφέραμε μέσα σε μια εβδομάδα να αποτοξινώσουμε με φυτική διατροφή πειραματόζωα, τα οποία προηγουμένως είχαν εκτεθεί στο ζιζανιοκτόνο Roundup της Monsanto.
ΕΡ: Είναι όμως εφικτό να «καθαρίσουμε» τελείως τον οργανισμό μας από όλες αυτές τις συσσωρευμένες τοξίνες, που έχουν εξαπλωθεί στο έδαφος, στον αέρα και στις θάλασσες; Είναι πράγματι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι το φαγητό μας θα γίνει τελείως ασφαλές;
ΑΠ: Δεν θα είναι εύκολο, θα απαιτήσει χρόνο. Αλλά, ναι, μπορούμε να κάνουμε το φαγητό μας ασφαλές. Το σώμα μας έχει την ικανότητα να αποτοξινωθεί με τη βοήθεια των κατάλληλων ενζύμων, που ενεργοποιούνται από τα βιολογικά φυτά και τα αρώματά τους, όπως ο σεφ Ντουζελέ κάνει, συνδυάζοντας την απόλαυση με το ωφέλιμο. Το μυστικό είναι όχι τόσο η χρήση συγκεκριμένων φυτών, όσο η κατανάλωσή τους να γίνεται με μέτρο και να προσφέρει απόλαυση στον οργανισμό. Ήδη μελέτες έδειξαν ότι τα μικρά παιδιά έχουν λιγότερα ίχνη ζιζανιοκτόνων στα ούρα τους, όταν τρώνε βιολογικά προϊόντα.
ΕΡ: Μήπως όμως θα έπρεπε να αποδεχθούμε ότι ανέκαθεν οι άνθρωποι αντιμετώπιζαν κινδύνους σε ό,τι έτρωγαν; Δεν υπήρχε πάντα στην ιστορία ένα ποσοστό κινδύνου στο φαγητό;
ΑΠ: Υπάρχουν δύο ειδών κίνδυνοι στο φαγητό μας σήμερα: από τα μικρόβια και από τα χημικά. Τα μικρόβια όντως αποτελούσαν τεράστιο κίνδυνο στο παρελθόν, αλλά όχι πια στην εποχή μας. Λύσαμε ένα πρόβλημα, αλλά μετά τη δεκαετία του 1950 δημιουργήσαμε ένα άλλο, τα χημικά στα τρόφιμά μας. Οι δύο αυτές πηγές κινδύνου δρουν πολύ διαφορετικά: τα μικρόβια έχουν άμεση δράση, αλλά τα χημικά δρουν σε βάθος χρόνου και επιπλέον συσσωρεύονται όλο και περισσότερα.
ΕΡ: Το πρόβλημα των χημικών μπορεί να λυθεί ριζικά;
ΑΠ: Ναι, αν αλλάξουμε ριζικά τη γεωργία μας και τις συνήθειές μας. Βέβαια, τα πράγματα δεν θα αλλάξουν μέσα σε μια μέρα.
Ο καθηγητής Ζιλ-Ερίκ Σεραλινί
ΕΡ: Αυτό σημαίνει ότι προτείνετε να καταργήσουμε πλήρως όλα τα ζιζανιοκτόνα, εντομοκτόνα, μυκητοκτόνα κ.α.;
ΑΠ: Φυσικά, αν πρόκειται να αλλάξουμε τη γεωργία μακροπρόθεσμα. Επειδή αυτές οι ουσίες έχουν σχεδιασθεί να σκοτώνουν τη ζωή.
ΕΡ: Τι είναι πιο σοβαρό πρόβλημα στην τροφή μας; Τα χημικά όπως τα ζιζανιοκτόνα ή τα μεταλλαγμένα τρόφιμα;
ΑΠ: Αυτά τα δύο είναι αλληλένδετα, εφόσον τα φυτά είτε τροποποιούνται γενετικά, ώστε να αντέχουν σε μεγαλύτερες ποσότητες συγκεκριμένων ζιζανιοκτόνων, όπως το Roundup της Monsanto, που είναι το σημαντικότερο διεθνώς, είτε έχουν μεταλλαχθεί, ώστε τα ίδια να παράγουν τα δικά τους ζιζανιοκτόνα. Οπότε είναι λίγο ανόητο να πούμε ότι μπορούμε να αποφύγουμε τα ζιζανιοκτόνα, χωρίς να αποφύγουμε επίσης τα μεταλλαγμένα.
ΕΡ: Οι έρευνές σας σε πειραματόζωα για τις πιθανές καρκινογόνες επιπτώσεις των χημικών ουσιών και των μεταλλαγμένων έχουν επικριθεί από ορισμένους επιστήμονες και φορείς. Πιστεύετε ότι υπάρχει ένα είδος συνωμοσίας εναντίον σας εκ μέρους οργανωμένων λόμπι;
ΑΠ: Κατ’ αρχήν, ποτέ δεν ήταν ο στόχος μου να μελετήσω συγκεκριμένα τον καρκίνο. Μελέτησα την μακροπρόθεσμη επίπτωση που είχαν σε αρουραίους το γενετικά μεταλλαγμένο καλαμπόκι και το ζιζανιοκτόνο Roundup. Ανακαλύψαμε πολλές βλάβες στα νεφρά και στο ήπαρ και σε άλλα ζωτικά όργανα, που σκότωναν τα πειραματόζωα πριν καν τον καρκίνο. Παρατηρήσαμε επίσης να αναπτύσσονται αυξημένοι όγκοι σε αυτά. Συνεπώς, ναι, τα προϊόντα αυτά ήσαν τοξικά.
Μας έδωσαν συγχαρητήρια από όλη την επιστημονική κοινότητα για την ανακάλυψη αυτών των τοξικών δράσεων, αλλά η Monsanto κίνησε τη διαδικασία για να αποσυρθεί η έρευνά μας από το περιοδικό όπου είχε δημοσιευθεί. Συνεπώς δεν θα έλεγα ότι η επιστημονική κοινότητα μάς επέκρινε, αλλά μόνο μια μικρή ομάδα λόμπι. Είναι μια ομάδα που προσπαθεί να αποφύγει την επιστημονική αξιολόγηση των ζιζανιοκτόνων και των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών τους σε μακροπρόθεσμη βάση, προκειμένου να μην αποκαλυφθούν οι κίνδυνοί τους για τους ανθρώπους.
Αλλιώς, θα είχαν προτείνει απλώς να γίνει μια άλλη επιστημονική μελέτη, αλλά δεν το είπαν. Και αυτό είναι ντροπή, επειδή δεν πρόκειται για κάποιο δύσκολο πείραμα. Παίρνεις μερικές εκατοντάδες αρουραίους και τους ταΐζεις με αυτά που τρώνε οι άνθρωποι καθημερινά.
ΕΡ: Πιστεύετε ότι οι γενετικά μεταλλαγμένοι οργανισμοί προκαλούν καρκίνο;
ΑΠ: Πιστεύω ότι το Roundup προκαλεί καρκίνο και δεν εννοώ την ουσία γλυφοσάτη που περιέχεται σε αυτό, γιατί δεν είναι το ίδιο πράγμα. Υπάρχουν άλλες κρυμμένες πολύ τοξικές ουσίες μέσα στα ζιζανιοκτόνα, οι οποίες όμως δεν δηλώνονται από τις εταιρείες ως δραστικές ουσίες. Πριν όμως τον καρκίνο, ένα ζιζανιοκτόνο όπως το Roundup προκαλεί μεταβολικές διαταραχές και άλλες νόσους, που σκοτώνουν τα πειραματόζωα.
ΕΡ: Υπάρχει σε εξέλιξη μια διαμάχη στην Ευρώπη σχετικά με τη γλυφοσάτη και κατά πόσο πρέπει να δοθεί νέα άδεια για την κυκλοφορία του Roundup στην ΕΕ. Εμπιστεύεστε ή όχι την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), η οποία δήλωσε ότι «είναι απίθανο η γλυφοσάτη να συνιστά κίνδυνο καρκίνου για τους ανθρώπους»;
ΑΠ: Όπως είπα, υπάρχουν τόσες άλλες τοξικές ουσίες μέσα στα ζιζανιοκτόνα, που είναι εκατοντάδες φορές πιο τοξικές από τη γλυφοσάτη. Συνεπώς η Monsanto φταίει που δήλωσε τη γλυφοσάτη ως βασική δραστική ουσία του Roundup και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις φταίνε που ανέθεσαν στην EFSA να γνωμοδοτήσει μόνο για τη γλυφοσάτη και όχι για τις άλλες ουσίες. Πρόκειται για απόλυτη ανοησία, καθώς η γλυφοσάτη δεν αποτελεί πάνω από το 40% του Roundup.
Έχω υπάρξει σύμβουλος και της EFSA και της γαλλικής κυβέρνησης, αλλά, όχι, δεν εμπιστεύομαι την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων. Όσο για το Roundup, θεωρώ ότι η άδειά του πρέπει να ανακληθεί.
ΕΡ: Σας έχουν κατηγορήσει ότι είσθε ένας επιστήμονας με πολιτική ατζέντα, ένας ακτιβιστής-επιστήμονας κι ένας αφοσιωμένος φίλος της Greenpeace. Πώς νώθετε για όλα αυτά;
ΑΠ: Δεν με νοιάζει. Ειδικά για τη Greenpeace, ήταν μια υπόθεση συκοφαντίας που έφθασε στο δικαστήριο και την κέρδισα. Είμαι μόνο ένας αφοσιωμένος φίλος των ανθρώπων αυτού του κόσμου και της υγείας τους.