Το ελαιόλαδο είναι διάσημο ανά τον πλανήτη ως ένα από τα πιο υγιεινά τρόφιμα, χάρη στον κεντρικό ρόλο που κατέχει στη μεσογειακή διατροφή που θεωρείται η πιο ωφέλιμη απ’ όλες. Τι είναι όμως αυτό που του προσδίδει τις μοναδικές ιδιότητές του; Και γιατί μας είναι καθημερινά απαραίτητο;
Αμέτρητες μελέτες έχουν δείξει πως ειδικά το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο περιέχει πολύτιμα αντιοξειδωτικά συστατικά και λιπαρά οξέα που ασκούν ευεργετικές δράσεις στον οργανισμό.
Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων τροφίμων Food Data Central του αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας (USDA), το 69% των λιπαρών που υπάρχουν στο ελαιόλαδο είναι μονοακόρεστα και το 9% πολυακόρεστα.
Το κύριο μονοακόρεστο λιπαρό οξύ που περιέχει, είναι το ελαϊκό οξύ. Μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό μειώνει τη φλεγμονή και ασκεί κατασταλτικές επιδράσεις στα γονίδια που σχετίζονται με τον καρκίνο. Επιπλέον, τα μονοακόρεστα λιπαρά είναι αρκετά ανθεκτικά στη θερμότητα, οπότε αποτελούν υγιεινή επιλογή για το μαγείρεμα.
Ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση
Το ελαιόλαδο περιέχει επίσης μέτριες ποσότητες βιταμινών Ε και Κ. Ειδικά το έξτρα παρθένο είναι πολύ πλούσιο και σε πανίσχυρες αντιοξειδωτικές ουσίες. Πρόκειται για διάφορες φαινόλες, οι οποίες είναι βιολογικώς ενεργές και μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο αναπτύξεως πολλών χρονίων παθήσεων.
Οι ουσίες αυτές καταπολεμούν επίσης την φλεγμονή. Η χρόνια φλεγμονή θεωρείται γενεσιουργός αιτία σοβαρών χρονίων νοσημάτων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται ο καρκίνος, η καρδιοπάθεια, το μεταβολικό σύνδρομο, ο τύπου 2 διαβήτης και η νόσος Αλτσχάιμερ. Έχει βρεθεί ότι η μείωση της φλεγμονής μπορεί λ.χ. να προστατεύσει από την καρδιοπάθεια – δράση που ασκεί και το ελαιόλαδο.
Μία από τις κύριες αντιφλεγμονώδεις ουσίες του είναι η ολεοκανθάλη, η οποία επιδεικνύει δράση παρόμοια με αυτή της ιβουπροφαίνης (είναι το γνωστό μη-στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο).
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το ελαϊκό οξύ μπορεί να μειώσει σημαντικούς δείκτες φλεγμονής στον οργανισμό, όπως η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP).
Θρεπτικά αξία ανά κουταλιά της σούπας
Φυσικά το ελαιόλαδο ως λίπος αποδίδει πολλές θερμίδες (ανέρχονται σε 9 ανά γραμμάριο). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι διαιτολόγοι συνιστούν να μην… κολυμπούν τα φαγητά και οι σαλάτες μας στο λάδι.
Διαβάστε ακόμα Πώς να προστατευθείτε από τη νοθεία του ελαιόλαδου – Οδηγίες από τον ΕΦΕΤ
Καρδιολόγοι: “Το ελαιόλαδο ακρίβυνε, ας το περιορίσουμε! Να μην το αντικαταστήσουμε με άλλα έλαια”
Για να καταλάβετε πόσες θερμίδες περιέχει αρκεί να αναλογισθείτε ότι μία (1) κουταλιά της σούπας ελαιόλαδο παρέχει 120 θερμίδες. Αν λοιπόν εσείς βάζετε 4 κουταλιές στη σαλάτα σας, θα καταναλώσετε 480 θερμίδες μόνο από το λάδι! Περιορισθείτε λοιπόν σε 1 ή το πολύ 2.
Το ελαιόλαδο είναι εξαιρετικό συμπλήρωμα των λαχανικών, διότι βοηθεί τον οργανισμό μας να απορροφήσει τις λιποδιαλυτές βιταμίνες τους, όπως η Α, η D, η Ε και η Κ.
Προστασία από τα καρδιαγγειακά νοσήματα
Σε τι μας ωφελούν λοιπόν λίγες κουταλιές ελαιόλαδο την ημέρα; Μεγάλες μελέτες έχουν δείξει κατ’ αρχάς ότι η προσθήκη του στη διατροφή σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο αναπτύξεως εγκεφαλικού επεισοδίου.
Δεκάδες μελέτες, εξ άλλου, έχουν δείξει ότι ειδικά το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο προστατεύει την υγεία της καρδιάς. Αυτό το επιτυγχάνει επειδή:
- Μειώνει τη φλεγμονή
- Προστατεύει την κακή (LDL) χοληστερόλη από την οξείδωση
- Ασκεί ευεργετική δράση στα εσωτερικά τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων
- Μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη της θρόμβωσης
- Μειώνει τόσο την συστολική όσο και την διαστολική αρτηριακή πίεση (τον μεγάλο και τον μικρό αριθμό στη μέτρηση, αντιστοίχως), όπως έχουν δείξει σημαντικές μελέτες
Εάν πάσχετε από καρδιοπάθεια, έχετε οικογενειακό ιστορικό της νόσου ή διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο να την αναπτύξετε, καλό είναι να έχετε το ελαιόλαδο ως κύρια πηγή λίπους στη διατροφή σας.
Σε τι άλλο μας κάνει καλό
Ωστόσο τα οφέλη του δεν τελειώνουν εδώ. Το ελαιόλαδο είναι ένα από τα καλύτερα μελετημένα τρόφιμα και έχει βρεθεί πως μπορεί να παράσχει και άλλα οφέλη. Μεταξύ άλλων:
- Σε μέτριες ποσότητες σχετίζεται με διευκόλυνση της απώλειας βάρους
- Μπορεί να προστατεύει την υγεία του εγκεφάλου και τη μνήμη
- Μπορεί να προστατεύει από τον τύπου 2 διαβήτη, καθώς ασκεί ωφέλιμες επιδράσεις τόσο στη γλυκόζη (σάκχαρο) αίματος όσο και στην ινσουλίνη
- Μπορεί να προστατεύει από μερικές μορφές καρκίνου, διότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες του μειώνουν τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου στα κύτταρα.
- Μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, μειώνοντας τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες
Τέλος, το ελαιόλαδο περιέχει και συστατικά τα οποία μπορούν να εμποδίσουν την ανάπτυξη ή να σκοτώσουν επικίνδυνα βακτήρια. Μελέτες έχουν δείξει, λ.χ., ότι μπορεί να εξουδετερώσει μέχρι και το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, το οποίο είναι κύρια αιτία πεπτικού έλκους.
Προσέξτε μόνο να αγοράζετε το πιο ποιοτικό ελαιόλαδο που μπορείτε και από αξιόπιστες πηγές.
Φωτογραφία: iStock