Ένα είδος χημικών προσθέτων που περιέχονται σε χιλιάδες επεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να σχετίζεται με την καρδιοπάθεια και το εγκεφαλικό, αναφέρουν επιστήμονες από τη Γαλλία. Τα εν λόγω χημικά πρόσθετα είναι οι γαλακτωματοποιητές που υπάρχουν σε κάθε είδους έτοιμο προς κατανάλωση τρόφιμο – από το ψωμί μέχρι το παγωτό.
Οι γαλακτωματοποιητές χρησιμοποιούνται κατά την επεξεργασία των τροφίμων για να αναμιχθούν μεταξύ τους εκ φύσεως αταίριαστα υλικά (π.χ. το ελαιόλαδο με το νερό). Χρησιμοποιούνται επίσης για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής των τροφίμων. Τους προσδίδουν, τέλος, λεία και ομοιόμορφη υφή.
Οι επιστήμονες εξέτασαν τις δυνητικές επιδράσεις τους στην υγεία, παρακολουθώντας επί επτά χρόνια 95.422 εθελοντές. Η μελέτη τους εστιάσθηκε σε οκτώ ομάδες γαλακτωματοποιητών. Όσοι εθελοντές έτρωγαν τους περισσότερους, είχαν αυξημένες πιθανότητες να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό έως το τέλος της μελέτης.
Δεδομένου ότι αυτά τα χημικά πρόσθετα υπάρχουν σε χιλιάδες είδη ευρείας κατανάλωσης, τα νέα ευρήματα έχουν μεγάλη σημασία για τη δημόσια υγεία, λένε οι ερευνητές.
Ποιοι είναι και ποιες οι πηγές τους
Οι γαλακτωματοποιητές (λ.χ. μονογλυκερίδια και διγλυκερίδια λιπαρών οξέων, λεκιθίνη, καραγενάνες, πηκτίνη, κυτταρίνη) προστίθενται συχνά σε επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα όπως ενδεικτικά:
- Γλυκίσματα
- Κέικ
- Παγωτά
- Επιδόρπια
- Σοκολάτες
- Αρτοσκευάσματα
- Πατατάκια
- Μπάρες δημητριακών
- Μαργαρίνες
- Έτοιμα γεύματα κ.λπ.
Οι γαλακτωματοποιητές θεωρούνται ασφαλείς, ειδάλλως δεν θα προστίθεντο στα τρόφιμα. Πρόσφατες μελέτες, όμως, υποδηλώνουν ότι σε περίπτωση σημαντικής υπερκατανάλωσης μπορεί να έχουν συνέπειες στην υγεία.
Για να διερευνήσουν περαιτέρω το θέμα, οι επιστήμονες από τη Γαλλία αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν την έρευνά τους. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στην Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση (BMJ).
Η νέα μελέτη
Όπως γράφουν οι επιστήμονες, οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν μέση ηλικία 43 ετών. Το 79% ήσαν γυναίκες. Κανένας τους δεν είχε ιστορικό καρδιοπάθειας όταν εντάχθηκε σε αυτήν.
Στη διάρκεια των πρώτων δύο ετών, οι εθελοντές συμπλήρωσαν από 3 έως και 21 αναλυτικά, 24ωρα ερωτηματολόγια για τη διατροφή τους. Κάθε τρόφιμο και ρόφημα που κατέγραψαν έφερε και τη μάρκα του, ώστε να εξεταστούν με αξιοπιστία τα χημικά πρόσθετά του. Διενεργήθηκαν επίσης εργαστηριακές εξετάσεις για να συγκεντρωθούν και ποσοτικά χαρακτηριστικά.
Οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης κάθε σοβαρό καρδιαγγειακό επεισόδιο που τυχόν έπαθαν (π.χ. έμφραγμα, εγκεφαλικό). Αυτό διασταυρώθηκε με έλεγχο του ιατρικού φακέλου τους.
Τα ευρήματα
Μετά από 7 χρόνια παρακολούθησης, πολλοί γαλακτωματοποιητές συσχετίσθηκαν θετικά με τον κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Παραδείγματος χάριν, η ολική κυτταρίνη (ή πρόσθετο Ε-460-Ε468) βρέθηκε να σχετίζεται θετικά με αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως κυρίως στεφανιαίας νόσου.
Αντίστοιχα, η υπερκατανάλωση από μονογλυκερίδια και διγλυκερίδια λιπαρών οξέων (χημικά πρόσθετα Ε471 και Ε472) συσχετίστηκε και με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού. Ανάλογες συσχετίσεις υπήρχαν και με άλλους γαλακτωματοποιητές.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτή είναι μία μελέτη παρατήρησης, που δεν αποδεικνύει σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Υποδηλώνει όμως μία συσχέτιση, η οποία μάλιστα προέκυψε αφού συνυπολόγισαν και άλλους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου (π.χ. φύλο, ηλικία, κάπνισμα κ.λπ.).
Η συσχέτιση αυτή πρέπει να επιβεβαιωθεί σε μεγαλύτερες μελέτες, τονίζουν. Έως τότε, «καλό είναι να περιορίσετε τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα, ώστε εμμέσως και να μειώσετε και την πρόσληψη χημικών προσθέτων», τονίζουν.
Φωτογραφία: iStock