Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ένας από τους συχνότερους παγκοσμίως και η προσεγμένη διατροφή είναι σημαντικός τρόπος προστασίας από αυτόν.
Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος συχνότερος παγκοσμίως. Ετησίως ευθύνεται για το περίπου 10% των νέων περιστατικών καρκίνου, ενώ αποτελεί τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από κακοήθη νόσο.
Το 2020 καταγράφηκαν σε όλο τον κόσμο περισσότερα από 1,9 εκατομμύρια νέα περιστατικά. Συνολικώς 930.000 άνθρωποι, εξ άλλου, έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του. Η συχνότητά του ήταν υψηλότερη στην Ευρώπη, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Οι θάνατοι ήταν περισσότεροι στην ανατολική Ευρώπη.
Έως το 2040 εκτιμάται ότι τα κρούσματα θα έχουν αυξηθεί σε 3,2 εκατομμύρια ετησίως. Αντίστοιχα οι θάνατοι θα έχουν αυξηθεί κατά 73%, φθάνοντας στους 1,6 εκατομμύρια κατ’ έτος.
Στην Ελλάδα, καταγράφονται ετησίως σχεδόν 7.900 περιστατικά, αναφέρει η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC) που υπάγεται στον ΠΟΥ. Περισσότερα από 4.500 αφορούν άνδρες. Τη ζωή τους, εξ άλλου, χάνουν περισσότεροι από 3.900 ασθενείς.
O χειρουργός παχέος εντέρου Dr. Scott Steele, διευθυντής του Τμήματος Χειρουργικής Παχέος Εντέρου στην Cleveland Clinic, στο Οχάιο, εξηγεί ποιες τροφές ευνοούν και ποιες προστατεύουν από την ανάπτυξη αυτού του καρκίνου.
Ποια τρόφιμα κάνουν καλό στην υγεία του εντέρου
Υπάρχουν μορφές καρκίνου οι οποίες λίγο εξαρτώνται από τον τρόπο ζωής και άλλες που έχουν άμεση συσχέτιση. Στην τελευταία κατηγορία ανήκει ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο οποίος εξαρτάται σημαντικά από τη διατροφή. Στην πραγματικότητα, ποσοστό έως και 80% των κρουσμάτων μπορεί να σχετίζεται με αυτήν, σύμφωνα με τις υπάρχουσες μελέτες.
Τα τρόφιμα λοιπόν που καθημερινά χρειαζόμαστε για να διατηρείται υγιές το έντερό μας είναι:
- Ολόκληρα φρούτα και λαχανικά. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι οι φυτικές ίνες τους επιταχύνουν την κένωση του εντέρου και έτσι προστατεύουν από τον καρκίνο.
- Δημητριακά ολικής αλέσεως. Μελέτες έχουν δείξει πως όσοι εντάσσουν στην ημερήσια διατροφή τους ψωμί, ζυμαρικά κ.λπ. ολικής αλέσεως, διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Ψάρια. Μελέτη σε περισσότερους από 77.000 εθελοντές έδειξε πως η ψαροφαγία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο να αναπτυχθεί καρκίνος του παχέος εντέρου. Στην πραγματικότητα, όσοι βασίζουν τη διατροφή τους σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια και δημητριακά ολικής έχουν διατρέχουν κίνδυνο μειωμένο κατά 45%. Η ίδια μελέτη έδειξε ότι οι χορτοφάγοι έχουν 22% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν τη νόσο. Και οι αυστηροί χορτοφάγοι έχουν 16% μικρότερο κίνδυνο. Επομένως, «τα ψάρια και τα θαλασσινά προσφέρουν πολύτιμα, προστατευτικά θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό», λέει ο Dr. Steele.
Ποια είναι η καλύτερη διατροφή
Αν αναζητάτε ένα ιδανικό πρόγραμμα διατροφής που μειώνει τις πιθανότητες να αναπτυχθεί καρκίνος του παχέος εντέρου, κοιτάξτε τι τρώνε οι γιαγιάδες και οι παππούδες σας.
Η μεσογειακή διατροφή, που περιέχει πολλά φυτικής προελεύσεως τρόφιμα και λίγα ζωικής, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατά 43%. Η μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε όλα τα προαναφερθέντα τρόφιμα. Περιέχει καθημερινά άφθονες φυτικές ίνες από μη επεξεργασμένα τρόφιμα (φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής) και τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα ψάρια πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.
Πολύτιμες φυτικές ίνες παρέχουν και οι ξηροί καρποί. Λίγο ελαιόλαδο την ημέρα, εξ άλλου, κάνει θαύματα (και) στην υγεία του πεπτικού. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που την συνιστά για πρόληψη των χρονίων παθήσεων η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, που συνέταξε τις αμερικανικές διατροφικές οδηγίες για καλή υγεία.
«Η μεσογειακή διατροφή δεν μας προστατεύει μόνο από την καρδιοπάθεια και από άλλα καρδιαγγειακά και μεταβολικά νοσήματα, αλλά και από τον καρκίνο του παχέος εντέρου», τονίζει ο Dr. Steele.
Ποια τρόφιμα να περιορίσετε δραστικά
Αντιθέτως, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πιθανότερος σε όσους κάνουν υπερκατανάλωση ορισμένων τροφίμων που είναι κλασικά στην δυτικού τύπου διατροφή. Επομένως, περιορίστε δραστικά:
- Το κόκκινο κρέας και τα επεξεργασμένα κρεατικά. Μικρή ποσότητα καλής ποιότητας κόκκινου κρέατος μία φορά την εβδομάδα δεν δημιουργεί πρόβλημα. Ωστόσο τα επεξεργασμένα κρεατικά (π.χ. μπέκον, ζαμπόν, χοτ ντογκ κ.λπ.) πρέπει να περιορίζονται σε ειδικές περιστάσεις. Και τα δύο σε συχνή κατανάλωση σχετίζονται με αύξηση του κινδύνου αναπτύξεως καρκίνου στο παχύ έντερο.
- Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Συμπεριλαμβάνουν όλα τα έτοιμα τρόφιμα του εμπορίου στα οποία έχει γίνει επεξεργασία και προσθήκη άλατος, υδρογονωμένων λιπαρών, αμύλου, σακχάρων. Μπορεί να είναι από έτοιμα γλυκά και φαγητά έως κατεψυγμένες πίτες, πίτσες και προϊόντα άρτου. Μελέτες έχουν συσχετίσει την αυξημένη κατανάλωση με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Το αλκοόλ. Η υπερκατανάλωσή του σχετίζεται με πολλές μορφές καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παχέος εντέρου. Μην πίνετε πάνω από 2 ποτά την ημέρα αν είστε άνδρες και από 1 αν είστε γυναίκα, συνιστά ο Dr. Steele.
Φωτογραφία: iStock