Ημικρανία: Πότε βοηθά και πότε βλάπτει η καφεΐνη, σύμφωνα με τις επιστημονικές μελέτες

Αν παρουσιάζετε τακτικά ημικρανία, πιθανώς θα αποφεύγετε τα ροφήματα με καφεΐνη φοβούμενοι ότι μπορεί να σας προκαλέσουν μία κρίση. Πόσο σας βοηθά στ’ αλήθεια αυτό όμως;

Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, διότι η καφεΐνη ως φαίνεται επηρεάζει τον κίνδυνο ημικρανίας αναλόγως με την ποσότητα που καταναλώνουμε.

«Η σχέση της καφεΐνης με την ημικρανία είναι πολύπλοκη», αναφέρει ο επίκουρος καθηγητής Νευρολογίας Dr. Emad Estemalik, επικεφαλής της Κλινικής Κεφαλαλγίας & Προσωπαλγίας της Cleveland Clinic, στο Οχάιο. Και παραθέτει όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ασθενείς.

Πως βοηθά η καφεΐνη

Πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ έδειξε πως σε όσους εκδηλώνουν επεισοδιακή ημικρανία, μία ή δύο μερίδες καφεΐνης την ημέρα μπορεί να περιορίσουν την εμφάνιση του πονοκεφάλου. Και αυτό, διότι την ίδια και την επόμενη ημέρα δεν έχουν ημικρανικές κρίσεις. Αν όμως καταναλώνονται μεγαλύτερες ποσότητες, οι κρίσεις μπορεί να αυξηθούν.

Ως επεισοδιακή ορίζεται η ημικρανία που εκδηλώνεται από 0 έως και 14 φορές τον μήνα. Αν εκδηλώνεται από 15 φορές τον μήνα ή συχνότερα, αποκαλείται χρόνια.

Στην συγκεκριμένη μελέτη ως «μία μερίδα καφεΐνης» ορίστηκε ένα από τα εξής:

• Ένας καφές των 230 ml ή
• 1 τσάι (170 ml) ή
• 1 κουτάκι αναψυκτικό τύπου κόλα (330 ml) ή
• Λίγο ενεργειακό ρόφημα (60 ml)

«Η καφεΐνη ελαττώνει τη φλεγμονή και ίσως γι’ αυτό βελτιώνει τον ημικρανικό πόνο όταν καταναλώνεται σε μικρή ποσότητα», εξήγησε ο Dr. Estemalik.

Πότε προκαλεί ημικρανία

Ωστόσο, οι μεγαλύτερες ποσότητες καφεΐνης (3 ή περισσότερες μερίδες ημερησίως) μπορεί να ασκούν την αντίθετη δράση.

Η καφεΐνη είναι διουρητική σε μεγάλες ποσότητες και έτσι διεγείρει την αποβολή υγρών από τον οργανισμό. Αυτό όμως ενέχει κίνδυνο αφυδάτωσης και απώλειας μαγνησίου από τις συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα. Και τα δύο είναι εκλυτικοί παράγοντες για ημικρανία, κατά τον Dr. Estemalik.

Επιπλέον, η υπερκατανάλωση καφεΐνης ενδέχεται να μετατρέψει την επεισοδιακή ημικρανία σε χρόνια – δηλαδή να αυξήσει τη συχνότητα των πονοκεφάλων.

Οι επιπτώσεις της στέρησης

Αν, εξ άλλου, συνηθίζετε να καταναλώνετε καφεΐνη και αποφασίσετε να την κόψετε για μια-δυο μέρες, είναι πιθανό να εκδηλώσετε στερητικά συμπτώματα. Ένα από αυτά είναι η ημικρανία.

Πώς συμβαίνει αυτό; Η καφεΐνη προκαλεί συστολή στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου. Όταν διακοπεί η λήψη της, τα αγγεία διαστέλλονται απότομα και αυτό μπορεί να οδηγήσει στον πόνο.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα στερητικά συμπτώματα από τη διακοπή της καφεΐνης συνήθιως αρχίζουν 12-24 ώρες αργότερα. Επιπλέον μπορεί να διαρκέσουν από δύο έως εννέα ημέρες.

Τα παυσίπονα με καφεΐνη

Και μετά είναι ορισμένα παυσίπονα τα οποία περιέχουν και καφεΐνη, εκτός από την αναλγητική ουσία. Η καφεΐνη προστίθεται διότι αυξάνει την απορρόφηση του παυσίπονου φαρμάκου, με αποτέλεσμα να ανακουφίζει πιο γρήγορα από τον πόνο.

Ωστόσο πολλοί πάσχοντες από ημικρανία ή άλλους χρόνιους πόνους κάνουν κατάχρηση σε αυτή τα παυσίπονα. Άλλοι λαμβάνουν πολλά δισκία ταυτοχρόνως και άλλοι πολύ συχνά, με συνέπεια να εκδηλώνουν πονοκέφαλο από την κατάχρηση των φαρμάκων.

Τι να κάνετε

Πώς μπορείτε να αξιοποιήσετε στην καθημερινότητά σας όλες αυτές τις πληροφορίες; «Πρέπει να προσέχετε πολύ το μέγεθος του ροφήματος με καφεΐνη που καταναλώνετε», απαντά ο Dr. Estemalik. «Άλλο το κλασικό φλιτζάνι καφέ και άλλο τα υπερμεγέθη σύγχρονα ποτήρια που συχνά χρησιμοποιούνται σήμερα».

Θέστε ως στόχο να μην υπερβαίνετε τα 150 έως 200 mg καφεΐνης την ημέρα, συνεχίζει. Αντιστοιχούν σε ένα ή δύο παραδοσιακά φλιτζάνια γαλλικού καφέ. Η ποσότητα αυτή είναι η μισή από την συνιστώμενη για τους υγιείς ενήλικες.

Μην νομίζετε επίσης ότι αν πίνετε ντεκαφεϊνέ καφέ, θα προστατευθείτε από την ημικρανία όσο κι αν καταναλώσετε. Τα προϊόντα αυτά εξακολουθούν να περιέχουν μικρή ποσότητα καφεΐνης. Αν όντως έχετε μεγάλη ευαισθησία σε αυτήν, αθροιστικά ίσως σας βοηθούν λιγότερο απ’ όσο νομίζετε.

Αν θέλετε να περιορίσετε την καφεΐνη από τη διατροφή σας, να το κάνετε σταδιακά και όχι απότομα για να γλιτώσετε τα στερητικά συμπτώματα. Ειδάλλως, μείνετε σταθεροί στην ποσότητα που καταναλώνετε (εφ’ όσον δεν είναι μεγάλη), για να αποτρέψετε τις πρόσθετες ημικρανικές κρίσεις.

Καλό θα ήταν επίσης να συζητήσετε το θέμα με τον γιατρό σας. Υπάρχουν ειδικές θεραπείες για την ημικρανία που μπορεί να σας βοηθήσουν, καταλήγει ο Dr. Estemalik.

Φωτογραφία: iStock