Καφεΐνη: Ποια είναι η σωστή ώρα για τον πρώτο καφέ της ημέρας σύμφωνα με τους ειδικούς

Είναι μία άποψη που υποστηρίζουν αρκετοί influencers: Μην πίνετε καφέ μόλις ανοίξετε τα μάτια σας, καθυστερήστε την καφεΐνη 1,5 με 2 ώρες, και θα αρχίσετε να ξυπνάτε πιο φυσικά, να μην πέφτετε τόσο το απόγευμα και να κοιμάστε καλύτερα.

Οι επιστήμονες, όμως, που μελετούν τη σχέση καφεΐνης – ύπνου λένε ότι, αν και η πρακτική αυτή δεν αποκλείεται να έχει κάποια οφέλη, εντούτοις δεν υπάρχουν πολλές έρευνες που να το υποστηρίζουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μάλιστα, προειδοποιούν οι ειδικοί, οι κίνδυνοι από την καθυστέρηση της πρωινής καφεΐνης μπορεί να είναι περισσότεροι από τα υποτιθέμενα οφέλη.

Πώς λειτουργεί η καφεΐνη και πόσο διαρκεί

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, το σώμα μας παράγει μία χημική ουσία που ονομάζεται αδενοσίνη, η οποία προσδένεται στους υποδοχείς του εγκεφάλου και μας κάνει να νιώθουμε υπνηλία. Η καφεΐνη μάς ξυπνά μπλοκάροντας αυτούς τους υποδοχείς, λέει στους New York Times η Marilyn Cornelis, ερευνήτρια για την καφεΐνη στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern.

Όμως, δεν αισθανόμαστε τα διεγερτικά αποτελέσματα της καφεΐνης με την πρώτη γουλιά, λέει ο Michael Grandner, διευθυντής του ερευνητικού προγράμματος ύπνου και υγείας στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Πρέπει να περάσουν γύρω στα 20 με 30 λεπτά για να απορροφήσουμε την καφεΐνη στο αίμα, να φτάσει στον εγκέφαλο και να μας κάνει να νιώσουμε μεγαλύτερη εγρήγορση.

Το πόσο κρατά η επίδραση της καφεΐνης «διαφέρει σημαντικά», ανάλογα με τον άνθρωπο.

«Καθένας ανταποκρίνεται διαφορετικά στην καφεΐνη», λέει.

Τα υπέρ και τα κατά

Επειδή τα επίπεδα αδενοσίνης στον εγκέφαλό μας μειώνονται όσο κοιμόμαστε, την ώρα που ανοίγουμε τα μάτια μας είναι στο ναδίρ, λέει ο Grandner. Οπότε η καφεΐνη δεν έχει ουσιαστικά τι να πολεμήσει.

Αυτό μπορεί να είναι ένας λόγος που να δικαιολογεί την επιλογή να πιούμε καφέ αργότερα.

Ένας άλλος πιθανός λόγος να καθυστερήσετε τον καφέ σας το πρωί είναι αν θέλετε να πίνετε καφέ μόνο μία φορά την ημέρα, λέει η Cornelis. Σε αυτήν την περίπτωση, δε, η καθυστέρηση του πρωινού καφέ μπορεί να καθυστερήσει, με τη σειρά της, και την πτώση στα επίπεδα ενέργειάς μας που βιώνουμε πολλοί το απόγευμα.

Πέραν αυτών, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να θέλετε να πιείτε τον καφέ σας αμέσως μόλις ξυπνήσετε, λέει ο Grandner.

Αν και υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι ο καφές νωρίς το πρωί διαταράσσει τη φυσιολογική διαδικασία αφύπνισης του οργανισμού μας, παρεμποδίζοντας τη φυσική αύξηση της κορτιζόλης, δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή. Οι ελάχιστες, μικρές μελέτες που έχουν εξετάσει την επίδραση της καφεΐνης στην κορτιζόλη έχουν βρει ότι σε όσους καταναλώνουν καφεΐνη τακτικά, δεν επηρεάζει σημαντικά τα επίπεδα της κορτιζόλης το πρωί, λέει η νευροβιολόγος Allison Brager.

Η πραγματικότητα είναι ότι πολλοί άνθρωποι δεν κοιμούνται αρκετά, οπότε, αν πρέπει να είναι σε εγρήγορση νωρίς το πρωί, η καφεΐνη μπορεί να είναι σωτήρια, εξηγεί. Έρευνες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει την πνευματική διαύγεια και τη σωματική απόδοση. Για τους στρατιώτες που οδηγούν βαρέα φορτηγά, τους πυροσβέστες που εργάζονται σε βάρδιες τη νύχτα ή τους χειρουργούς, η καθυστέρηση της καφεΐνης «μπορεί να είναι συνταγή καταστροφής», τονίζει.

Μπορείτε επίσης να πίνετε και μία δεύτερη κούπα καφέ (ή άλλη πηγή καφεΐνης) αν τα επίπεδα ενέργειάς σας πέφτουν γύρω στο μεσημέρι, λέει ο Grandner. Απλώς αποφύγετε να πίνετε καφέ μέχρι και έξι ώρες (ή 8 με 12 ώρες εάν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε) πριν από τον ύπνο, προσθέτει.

Εάν αισθάνεστε ότι χρειάζεστε καφεΐνη όλη την ημέρα για να λειτουργήσετε, σκεφτείτε να επισκεφτείτε έναν ειδικό ύπνου, προτείνει, διότι μπορεί να έχετε μια θεραπεύσιμη διαταραχή, όπως αϋπνία ή υπνική άπνοια.

Και να έχετε κατά νου, προσθέτει, ότι ο καφές και το τσάι δεν μας δίνουν μόνο καφεΐνη, αλλά είναι επίσης εξαιρετικές πηγές αντιοξειδωτικών και ευεργετικών φυτικών ενώσεων, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει ορισμένα από τα πλεονεκτήματα για την υγεία μας.

Ο καφές βοηθά επίσης πολλούς ανθρώπους να έχουν τακτικές κενώσεις. Και για τους περισσότερους, η τελετουργία του πρωινού καφέ είναι μια απλή, αλλά σημαντική απόλαυση. Τι καλύτερο από αυτό;

Φωτογραφία: iStock