Ο καφές έχει ένθερμους θιασώτες που αδυνατούν να αρχίσουν τη μέρα τους χωρίς αυτόν. Πως επηρεάζει όμως στην αληθινή ζωή την υγεία; Απάντηση δίνει μία προσεκτικά σχεδιασμένη, νέα μελέτη, η οποία είχε καλά και λιγότερο καλά νέα.
Οι ερευνητές την διεξήγαγαν σε 100 εθελοντές, ηλικίας 26 έως 52 ετών. Οι εθελοντές φορούσαν συσκευές καταγραφής της υγείας τους όλο το 24ωρο, επί 14 ημέρες. Όλοι τους ακολούθησαν επίσης ένα αυστηρό πρόγραμμα κατανάλωσης καφέ. Ειδικότερα, έπιναν καφέ για δύο ημέρες, σταματούσαν για άλλες δύο και η εναλλαγή συνεχιζόταν.
Στόχος της μελέτης ήταν να καταγράψει τις άμεσες (οξείες) επιδράσεις που έχει ο καφές στην υγεία. Οι επιδράσεις αυτές ήταν πραγματικά εντυπωσιακές.
Διαβάστε ακόμα: Η καφεΐνη μπορεί να μειώνει το σωματικό λίπος και τον κίνδυνο διαβήτη
Τις ημέρες που έπιναν καφέ, οι εθελοντές έκαναν κατά μέσον όρο 1.000 βήματα περισσότερα. Κοιμόντουσαν όμως 36 λεπτά λιγότερα τη νύχτα – και όσο περισσότερο καφέ έπιναν, τόσο λιγότερος ήταν ο ύπνος τους.
Ο καφές φάνηκε επίσης να αυξάνει τις έκτακτες κοιλιακές συστολές (premature ventricular contractions – PVC), ένα είδος καρδιακής αρρυθμίας που συνήθως (αλλά όχι πάντοτε) είναι αβλαβές. Στον αντίποδα, φάνηκε να μειώνει λίγο τη γλυκόζη στο αίμα (δηλαδή τα επίπεδα σακχάρου).
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι «ο καφές δεν είναι μόνο καλός, ούτε μόνο κακός. Επηρεάζει με πολλούς τρόπους την υγεία», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Gregory M. Marcus, καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF). «Σε γενικές γραμμές, η μελέτη μας αποδεικνύει ότι ο καφές είναι σχεδόν πάντοτε ασφαλής. Ενδέχεται, όμως, να έχει κάποιες επιδράσεις οι οποίες μπορεί να είναι ωφέλιμες ή επιζήμιες, αναλόγως με το άτομο».
Η νέα μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην κορυφαία ιατρική επιθεώρηση New England Journal of Medicine. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η μέση ηλικία των εθελοντών τους ήταν τα 39 έτη. Το 51% ήσαν γυναίκες.
Όλοι τους ήταν εφοδιασμένοι με συσκευές καταγραφής φυσικής δραστηριότητας. Φορούσαν επίσης μετρητή σακχάρου και συσκευή συνεχούς καταγραφής της καρδιακής λειτουργίας. Τις συσκευές αυτές φορούσαν αδιάκοπα, μέρα-νύχτα, επί δύο εβδομάδες.
Ο καφές που επιτρεπόταν να πίνουν ανά διήμερο έπρεπε να περιέχει καφεΐνη. Κάθε φορά που έπιναν ένα φλιτζάνι έπρεπε να πατούν ένα κουμπί στην συσκευή της καρδιάς. Με αυτό τον τρόπο καταγραφόταν η κατανάλωσή του σε αληθινό χρόνο.
Για να εξασφαλίσουν οι ερευνητές ότι θα τηρηθεί το πρόγραμμα, έστελναν καθημερινά υπενθυμιστικά μηνύματα στους εθελοντές τους. Τους αποζημίωναν επίσης κάθε φορά που αγόραζαν τον καφέ τους από το εμπόριο και έπαιρναν απόδειξη με ημερομηνία και ώρα.
Οι περισσότεροι εθελοντές έπιναν μέτριες ποσότητες καφέ, 1-3 φλιτζάνια τις ημέρες που επιτρεπόταν η κατανάλωσή του. Λίγοι έφταναν τα 6 φλιτζάνια κάθε μέρα.
Ο ύπνος και το περπάτημα
Όταν ο καφές δεν υπήρχε στο ημερήσιο διαιτολόγιό τους, κοιμόντουσαν 7,2 ώρες κατά μέσον όρο το βράδυ. Όταν υπήρχε, κοιμόντουσαν 6,6 ώρες.
Η ακριβής επίδραση του καφέ στον ύπνο εξαρτάτο από τα γονίδια. Όσοι εθελοντές έφεραν γονίδια που επιβραδύνουν τον μεταβολισμό του καφέ, είχαν μεγαλύτερη μείωση. Προφανώς αυτό οφειλόταν στο ότι ο καφές παρέμενε περισσότερο στον οργανισμό τους.
Οι επιδράσεις που είχε ο καφές στην φυσική δραστηριότητα ήταν εντυπωσιακές. Κατά μέσον όρο έκαναν 1.058 βήματα την ημέρα περισσότερα όταν είχαν πιει καφέ. Αυτό ισοδυναμεί με μείωση της θνησιμότητας από χρόνιες παθήσεις κατά 6-15%. Η διαφορά αυτή είναι «εκπληκτικά παρόμοια» με το όφελος στην επιβίωση που αποδίδεται γενικώς στον καφέ, γράφουν οι ερευνητές.
Το που ακριβώς οφείλεται η διαφορά στα βήματα παραμένει ασαφές, είπε ο Dr. Marcus στην Washington Post. Δεν αποκλείεται, όμως, να οφείλεται στην αυξημένη ενεργητικότητα που ένιωθαν λόγω της καφεΐνης. Ό,τι κι αν συμβαίνει, μακροπρόθεσμα μπορεί να έχει πολύ ωφέλιμες επιδράσεις στην υγεία.
Οι επιδράσεις στην καρδιά
Όσον αφορά την καρδιά, η μελέτη έδειξε ότι ο καφές μπορεί να αυξάνει αρκετά τις έκτακτες κοιλιακές συστολές. Κατ’ αυτές, η καρδιά συστέλλεται (χτυπάει) πολύ νωρίς σε σχέση με την προηγούμενη συστολή της, λόγω παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος στα κύτταρα των κοιλιών.
Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι τις εκδηλώνουν φυσιολογικά, αποκομίζοντας την αίσθηση ότι η καρδιά τους «πεταρίζει» ή κάνει έναν χτύπο παραπάνω. Πρόκειται για ένα είδος καρδιακής αρρυθμίας που σχεδόν πάντοτε είναι αθώο, επισήμανε ο Dr. Marcus. Αρκεί να μην πάσχει κάποιος από καρδιοπάθεια και να είναι περιορισμένες σε αριθμό.
Ο Dr. Marcus τόνισε πως αυτό το εύρημα απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση. Έως τότε, ο κόσμος πρέπει να προσαρμόσει την κατανάλωση καφέ στις δικές του ανάγκες. Αν κάποιος τον χρειάζεται για να περπατάει περισσότερο, μπορεί να τον αξιοποιεί. Αν όμως ο καφές του προκαλεί αϋπνία, ας τον περιορίσει. Το ίδιο και αν έχει συχνές έκτακτες κοιλιακές συστολές.
«Δεν υπάρχει μία σύσταση κοινή για όλους. Πραγματικά εξαρτάται από κάθε άτομο ξεχωριστά», κατέληξε ο ειδικός.
Φωτογρaφία: iStock