Η έκθεση των καταναλωτών σε νιτροζαμίνες -ενώσεις που μπορούν να παραχθούν στα τρόφιμα κατά την προετοιμασία και την επεξεργασία τους- εγείρει ανησυχία για την υγεία.
Αυτό είναι το εύρημα της αξιολόγησης της EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων) σχετικά με την επικινδυνότητα για τη δημόσια υγεία που σχετίζεται με την παρουσία νιτροζαμινών στα τρόφιμα. Δέκα νιτροζαμίνες που βρίσκονται στα τρόφιμα είναι καρκινογόνες (μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο) και γονιδιοτοξικές (μπορεί να βλάψουν το DNA).
H EFSA ζήτησε τη γνώμη εξωτερικών ενδιαφερομένων σχετικά με το σχέδιο γνωμοδότησής της και έλαβε πολυάριθμα σχόλια τα οποία ελήφθησαν υπόψη κατά την οριστικοποίησή της.
Νιτροζαμίνες: Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία
Η EFSA πραγματοποίησε την αξιολόγησή της εκτιμώντας την πιθανή βλάβη που προκαλούν οι νιτροζαμίνες σε ανθρώπους και ζώα και αξιολογώντας την έκθεση των καταναλωτών.
Ο Δρ. Dieter Schrenk, Πρόεδρος της Επιτροπής για τους Επιμολυντές στην Τροφική Αλυσίδα, δήλωσε: «Η αξιολόγησή μας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για όλες τις ηλικιακές ομάδες στον πληθυσμό της Ε.Ε., το επίπεδο έκθεσης σε νιτροζαμίνες στα τρόφιμα εγείρει ανησυχία για την υγεία».
Ο Δρ. Schrenk πρόσθεσε: «Με βάση τις μελέτες σε ζώα, θεωρήσαμε τη συχνότητα των ηπατικών όγκων στα τρωκτικά ως την πιο κρίσιμη επίδραση στην υγεία».
«Για να διασφαλίσουμε υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών, δημιουργήσαμε το χειρότερο σενάριο για την αξιολόγηση επικινδυνότητας. Υποθέσαμε ότι όλες οι νετροζαμίνες που βρίσκονται στα τρόφιμα είχαν την ίδια δυνατότητα να προκαλέσουν καρκίνο στους ανθρώπους με την πιο επιβλαβή νιτροζαμίνη, αν και αυτό είναι απίθανο».
Ποιες τροφές περιέχουν νιτροζαμίνες
Οι νιτροζαμίνες έχουν βρεθεί σε διάφορους τύπους τροφίμων, όπως αλλαντικά, επεξεργασμένα ψάρια, κακάο, μπύρα και άλλα αλκοολούχα ποτά. Η πιο σημαντική ομάδα τροφίμων που συμβάλλει στην έκθεση σε νιτροζαμίνες είναι το κρέας και τα προϊόντα κρέατος.
Οι νιτροζαμίνες μπορεί επίσης να υπάρχουν σε άλλα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των επεξεργασμένων λαχανικών, των δημητριακών, του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων ή των τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση, τουρσί και καρυκεύματα.
Επί του παρόντος, υπάρχουν ορισμένα κενά γνώσης σχετικά με την παρουσία νιτροζαμινών σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων. Η εξισσορόπηση της δίαιτας με μια ευρύτερη ποικιλία τροφίμων θα μπορούσε να βοηθήσει τους καταναλωτές να μειώσουν την πρόσληψη νιτροζαμινών.
Η χημική σύνθεση κάποιων νιτροζαμινών. Credit: J. Org. Chem. 2021, 86, 3, 2037-2057
Τι θα συμβεί μετά;
Η γνωμοδότηση της EFSA θα κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα συζητήσει με τις εθνικές αρχές ποια μέτρα διαχείρισης επικινδυνότητας χρειάζονται.
Πηγές: https://www.efsa.europa.eu, https://pubs.acs.org
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Φαινυλκετονουρία: Τι είναι και τι ρόλο παίζει η ασπαρτάμη – Τι λέει ο ΕΦΕΤ για τη σωστή διατροφή
Οδηγίες ΕΦΕΤ: Πώς καθαρίζουμε σωστά τις επιφάνειες για την προετοιμασία των γευμάτων στο σπίτι
φωτό: iStock