Καρκίνος του παχέος εντέρου: Ποια είναι η καλύτερη διατροφή για πρόληψη

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος στους άνδρες και ο δεύτερος στις γυναίκες. Το 2018 καταγράφηκαν 1,8 εκατομμύρια νέα κρούσματα σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο Έρευνας του Καρκίνου (WCRF). Πόσο επηρεάζεται όμως από τη διατροφή; Και ποια είναι η καλύτερη διατροφή για την προστασία από αυτόν;

Μελέτες έχουν δείξει ότι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή του. Όπως αναφέρει ο βρετανικός οργανισμός Bowel Cancer UK, μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο που διατρέχουμε:

• Περιορίζοντας το μαγειρεμένο κόκκινο κρέας και αποφεύγοντας τα προϊόντα κρέατος
• Καταναλώνοντας άφθονες φυτικές ίνες από δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, λαχανικά και φρούτα.
• Διατηρώντας ένα φυσιολογικό σωματικό βάρος

Στο ίδιο μήκος κύματος, η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACE) αναφέρει ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου έχει συσχετιστεί σε πολλές μελέτες με το κόκκινο και το επεξεργασμένο κρέας.

Κόκκινο κρέας θεωρείται το μοσχάρι, το χοιρινό και το αρνί. Επεξεργασμένο κρέας θεωρούνται τα χοτ ντογκ, τα λουκάνικα, τα ζαμπονάκια, το μπέικον, το ζαμπόν κ.λπ. Η ACE προσθέτει πως ο περιορισμός αυτών των προϊόντων και η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο.

Όπως εξηγεί ο Dr. Scot Steele, χειρουργός παχέος εντέρου στον Τομέα Κολοορθικής Χειρουργικής της Cleveland Clinic, στο Οχάιο, το κρέας και ειδικά τα επεξεργασμένα κρεατικά σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εξαιτίας κυρίως του τρόπου επεξεργασίας τους. Στον τρόπο αυτό συμπεριλαμβάνεται το κάπνισμα, η αλιπάστωση και η προσθήκη συντηρητικών.

Η μεγαλύτερη προστασία

Τα τελευταία χρόνια, ορισμένες μεγάλες μελέτες έχουν δείξει ότι σημαντικό προστατευτικό ρόλο έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου διαδραματίζουν οι φυτικές (διαιτητικές) ίνες.

Μία από τις μεγαλύτερες μελέτες δημοσιεύθηκε πριν από τρία χρόνια και εξέτασε τον πιθανό ρόλο διαφόρων διαιτολογίων. Στη μελέτη αυτή είχαν εξεταστεί οι διατροφικές συνήθειες σχεδόν 78.000 ανδρών και γυναικών.

Το συμπέρασμά της ήταν ότι την μεγαλύτερη προστασία παρέχει μία διατροφή που αποτελείται κυρίως από φυτικής προελεύσεως τρόφιμα, αλλά περιέχει και μέτριες ποσότητες ψαριών.

Η μελέτη αυτή δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2015 στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Internal Medicine.

Όπως έδειξε, ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι κατά σχεδόν 45% σπανιότερος σε όσους ακολουθούν μία ψαρο-χορτοφαγική διατροφή, σε σύγκριση με όσους τρώνε κρέας.

Ο κίνδυνος ανάπτυξής του είναι επίσης μειωμένος κατά 16% στους αυστηρούς χορτοφάγους (vegan). Οι αυστηροί χορτοφάγοι δεν τρώνε κανένα ζωικό προϊόν, ούτε καν γαλακτοκομικά προϊόντα.

Αντίστοιχα, στους απλούς χορτοφάγους ο κίνδυνος είναι μειωμένος κατά 22%. Οι απλοί χορτοφάγοι τρώνε ορισμένα ζωικής προελεύσεως τρόφιμα, όπως γαλακτοκομικά ή αυγά.

Την μέγιστη προστασία όμως έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου αποκόμιζαν οι ψαρο-χορτοφάγοι. Δηλαδή οι εθελοντές που ακολουθούσαν χορτοφαγική διατροφή, αλλά έτρωγαν και ψάρια και θαλασσινά.

Η σημασία των φυτικών ινών

Πώς μπορεί, όμως, οι φυτικές ίνες να μας προστατεύουν από τον καρκίνο του παχέος εντέρου; Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι επειδή προσθέτουν όγκο στο περιεχόμενο του πεπτικού, μειώνουν τον χρόνο που χρειάζεται το περιεχόμενο του εντέρου έως ότου διέλθει από αυτό.

«Το περιεχόμενο του εντέρου συχνά περιέχει τις καρκινογόνες ουσίες που άθελά μας καταναλώσαμε», εξηγεί ο Dr. Steele. «Όταν όμως το έντερο αδειάζει γρήγορα, χάρη στις άφθονες φυτικές ίνες, τα καρκινογόνα έχουν λιγότερες ευκαιρίες να προκαλέσουν βλάβες στα κύτταρα του εντερικού τοιχώματος. Με αυτό τον τρόπο μειώνεται ο κίνδυνος αναπτύξεως καρκίνου του παχέος εντέρου».

Οι φυτικές ίνες παρέχουν και άλλα οφέλη, συνεχίζει. «Συμβάλλουν στη μείωση του σακχάρου και της χοληστερόλης», λέει. «Επιπλέον, βελτιώνουν τα συμπτώματα παθήσεων του εντέρου όπως οι αιμορροΐδες».

Το αλκοόλ και η μεσογειακή διατροφή

Πάντως, πολύ σημαντική για την υγεία του παχέος εντέρου είναι και η λελογισμένη κατανάλωση αλκοόλ.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πιθανότερος σε όσους πίνουν πολύ, σύμφωνα με την ACE. Ο κίνδυνος αυτός φαίνεται ότι είναι μεγαλύτερος στους άνδρες που πίνουν 3 ή περισσότερα ποτά την ημέρα.

Η υπερκατανάλωση αλκοόλ σχετίζεται επίσης με αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως μεγάλων αδενωμάτων στο παχύ έντερο. Τα αδενώματα είναι καλοήθεις όγκοι.

Επομένως, φροντίστε να μην πίνετε πάνω από 1-2 ποτά την ημέρα.

«Όλ’ αυτά τα δεδομένα μαζί συγκλίνουν ότι η καλύτερη διατροφή για την προστασία από τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η μεσογειακή διατροφή», τονίζει ο Dr. Steele. «Η διατροφή αυτή δίνει έμφαση στα ψάρια, στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, στα δημητριακά ολικής αλέσεως, τους ξηρούς καρπούς και το ελαιόλαδο. Όλ’ αυτά είναι ωφέλιμα για την υγεία του εντέρου και την υγεία του οργανισμού γενικότερα».