Η κομπούτσα (kombucha) είναι μία από τις πιο hot τάσεις στα ροφήματα για καλύτερη υγεία. Το ζυμωμένο τσάι είναι γνωστό εδώ και αιώνες, αλλά πρόσφατα έγινε πολύ δημοφιλές στις ΗΠΑ, επειδή φέρεται να ωφελεί πολύ την υγεία. Οι τακτικοί πότες του τσαγιού με κομπούτσα λένε ότι βοηθάει στην πέψη, τον ύπνο, την απώλεια βάρους και την αποτοξίνωση, ενώ ταυτόχρονα διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, προλαμβάνει τον καρκίνο, σταματά την τριχόπτωση και βελτιώνει τη λειτουργία του ήπατος.
Πώς είναι ο ζυμομύκητας κομπούτσα μετά από αρκετό χρόνο ζύμωσης
Τι είναι η κομπούτσα
Αν και συχνά συγχέεται ως “τσάι μανιταριών”, η κομπούτσα δεν παράγεται από μανιτάρια, απλά τα βακτήρια και οι ζύμες που αναπτύσσονται στην επιφάνεια του ροφήματος σχηματίζουν μαι άμορφη μάζα που μοιάζει με μανιτάρι. Η kombucha παράγεται με την προσθήκη βακτηρίων και ζυμομυκητών σε ζάχαρη και σε μαύρο ή πράσινο τσάι, το οποίο μετά το αφήνουμε για λίγο χρόνο ώστε να ζυμωθεί από αυτά τα βακτήρια.
Αρχικά, η γεύση της kombucha δεν είναι και τόσο ευχάριστη για τους περισσότερους ανθρώπους, αφού έχει και μια μυρωδιά που θυμίζει ξύδι. Για να γίνει το τσάι πιο εύγευστο, συνήθως προστίθεται κάποιος χυμός ως βάση στο ρόφημα. Αλλά αν το κοιτάξετε λίγο πιο κοντά, θα παρατηρήσετε μικρά επιπλέοντα κομμάτια βακτηριδίων στο μη παστεριωμένο ρόφημα.
Τα ποτά που έχουν υποστεί ζύμωση έχουν υψηλή περιεκτικότητα οξέος και περιέχουν ζάχαρη, ξύδι, βιταμίνες Β, αντιοξειδωτικά (από το τσάι), πολύ μικρή ποσότητα αλκοόλ (ως φυσικό επακόλουθο της ζύμωσης) και άλλες χημικές ενώσεις. Μια ποσότητα περίπου μισού λίτρου περιέχει λίγο πάνω από 60 θερμίδες, δηλαδή σαφώς λιγότερο από ένα αναψυκτικό.
Για να φτιάξετε ρόφημα kombucha στο σπίτι χρειάζεται πρώτα να προμηθευτείτε τους ζυμομύκητες και με την βοήθεια κάποιου πρώτου δείγματος να τους αφήσετε να αναπτυχθούν σε μια “αποικία” βακτηρίων και ζυμομυκητών που θα ζυμώνεται σε ένα καθαρό βάζο για 7-14 ημέρες.
Κομπούτσα: Θέματα ασφάλειας για την υγεία
Ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν για τους κινδύνους κατανάλωσης σπιτικής και μη παστεριωμένης kombucha, η οποία έχει παρασκευασθεί σε μη αποστειρωμένες συνθήκες και ενέχει τον κίνδυνο παρουσίας ανθυγιεινών βακτηρίων που θα φτάσουν μέχρι το τσάι.
«Αν θέλετε να πιείτε kombucha, το πιο ασφαλές είναι να επιλέξετε ένα έτοιμο εμπορικό προϊόν που είναι ήδη παστεριωμένο», λέει η δρ Janet Helm, διατροφολόγος με έδρα το Σικάγο.
Έχουν υπάρξει αναφορές για αρνητικές επιπτώσεις από την κατανάλωση του τσαγιού kombucha, που κυμαίνονται από στομαχικές διαταραχές μέχρι τοξικές αντιδράσεις και μεταβολική οξέωση (συσσώρευση υπερβολικού οξέος στον οργανισμό). Ο αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) προειδοποιεί ότι οι σπιτικές εκδόσεις τσαγιού kombucha ενέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης. Το 1995, το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία συνδέει την κομπούτσα με την ασθένεια γυναίκας που έπασχε από μεταβολική οξέωση.
Τσάι κομπούτσα που διατηρείται στο ψυγείο, ώστε να μην αυξάνεται η περιεκτικότητα σε αλκοόλη, λόγω συνεχιζόμενης ζύμωσης
Κομπούτσα: Περιεκτικότητα σε αλκοόλ
Η μη παστεριωμένη kombucha μπορεί να συνεχίσει να ζυμώνεται μέσα στην φιάλη (εκτός και αν έχει μπει στο ψυγείο) κάτι που θα ανεβάσει την περιεκτικότητα του τελικού ροφήματος σε αλκοόλη του στο επίπεδο μπύρας. Η παστερίωση του ροφήματος το καθιστά ασφαλέστερο και μειώνει την πιθανότητα αύξησης των επιπέδων αλκοόλης.
Τον Ιούνιο του 2010, η διεθνής αλυσίδα Whole Foods απέσυρε την κομπούτσα από τα ράφια όλων των καταστημάτων στις ΗΠΑ, λόγω των ανησυχιών σχετικά με την κυμαινόμενη περιεκτικότητα σε αλκοόλ πέρα από το νόμιμο όριο του 0,5%. Από τότε, οι προμηθευτές τηρούν τις οδηγίες και τα ροφήματα κομπούτσα δεν ξεπερνούν αυτό το όριο αλκοόλης.
Εμφιάλωση προϊόντος κομπούτσα, το οποίο έχει υποστεί την απαραίτητη παστερίωση
Ποια είναι τα οφέλη του τσαγιού κομπούτσα για την υγεία;
Τα οφέλη της kombucha βασίζονται κυρίως σε προσωπικές αναφορές και σε περιορισμένες μελέτες σε ζώα. Δεν υπάρχουν κλινικές δοκιμές, ή εμπεριστατωμένα επιστημονικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τα πολυάριθμα οφέλη που οι καταναλωτές της κομπούτσα ισχυρίζονται ότι τους προσφέρει το εν λόγω ρόφημα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν οφέλη από την κατανάλωση του τσαγιού κομπούτσα, απλά σημαίνει ότι δεν υπάρχει κανένα αποδεικτικό στοιχείο για αυτά τα οφέλη.
Η δημοτικότητα της kombucha οφείλεται εν μέρει στο περιεχόμενό της σε προβιοτικά, δηλαδή σε “καλά βακτήρια”, τα οποία, σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, ωφελούν την πέψη και ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Προκειμένου να διατηρηθούν αυτά τα προβιοτικά οφέλη, το τσάι κομπούτσα δεν πρέπει να παστεριώνεται, πράγμα που αυξάνει όμως τον κίνδυνο μόλυνσης.
Η δρ Helm υποστηρίζει ότι το γιαούρτι είναι μια καλύτερη επιλογή, αν θέλετε να πάρετε περισσότερα προβιοτικά, επειδή περιέχει και πολλά θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνη, ασβέστιο και κάλιο.
Μια ποσότητα 120 ml από εμπορικά διαθέσιμο, παστεριωμένο τσάι κομπούτσα θεωρείται γενικά ασφαλής. Ωστόσο, είναι σώφρον για τις έγκυες γυναίκες, τους ηλικιωμένους, τα παιδιά και όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα να μην καταναλώνουν κομπούτσα.
Ρόφημα τσαγιού κομπούτσα
Συμπέρασμα
Τα οφέλη της kombucha βασίζονται κυρίως σε προσωπικές απόψεις και μέχρι στιγμής είναι πολλά παραπάνω από όσα έχουν αποδειχτεί επιστημονικά. Το σίγουρο είναι ότι η κατανάλωση κομπούτσα απαιτεί προσοχή. Πιείτε το ρόφημα με μέτρο, αν σας αρέσει, αλλά μην το κάνετε επειδή δήθεν έχει πολλά οφέλη. Αυτά δεν έχουν αποδειχτεί επιστημονικά!
“Η kombucha δεν αποτελεί πανάκεια, ούτε και μαγικό ελιξίριο, αλλά έχει κάποιες ευεργετικές ιδιότητες παρόμοιες με το γιαούρτι, το κεφίρ, ή άλλα προβιοτικά ροφήματα. Μην πιείτε κομπούτσα λόγω υποτιθέμενων ευεργετικών της δράσεων, αλλά μόνο αν σας αρέσει γευστικά”, υποστηρίζει η δρ Helm.