Τα λειτουργικά ροφήματα (ή λειτουργικά ποτά), τα ροφήματα δηλαδή που υποστηρίζεται ότι δεν προσφέρουν μόνο ενυδάτωση, αλλά ωφελούν και σε άλλα επίπεδα μυαλό και σώμα, γίνονται όλο και πιο δημοφιλή σε ολόκληρο τον κόσμο. Εκατοντάδες εταιρείες έχουν μπει στην αγορά, με την ελπίδα να προσελκύσουν την προσοχή με νέα και μερικές φορές άγνωστα συστατικά.
Τι μπορεί να περιέχουν τα λειτουργικά ροφήματα και τι λένε οι επιστήμονες
Προσαρμογόνα (adaptogens)
Πρόκειται για φυτά και μανιτάρια που μπορεί να βοηθήσουν το σώμα σας να ανταποκριθεί στο στρες, το άγχος και την κούραση ή να ενισχύσουν το αίσθημα ευεξίας. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι το αμερικανικό και το ασιατικό ginseng (βότανο), το ασβαγκάντα (ashwagandha) (αειθαλής θάμνος), το σιβηριανό ginseng ή ελευθερόκοκκος (θάμνος), η ρόδια ρίζα ή ροδιόλα (Rhodiola rosea) και το μανιτάρι chaga.
Τι λέει η επιστήμη; Σύμφωνα με την Cleveland Clinic, τα προσαρμογόνα είναι γνωστό ότι πυροδοτούν χημικές αντιδράσεις που μπορούν να επαναφέρουν το σώμα σε μια πιο ισορροπημένη κατάσταση. Οι παρενέργειες από προσαρμογόνα είναι σπάνιες, αλλά εξαρτώνται από το φυτό. Μελέτες δείχνουν ότι τα προσαρμογόνα λειτουργούν καλύτερα για μικρή διάρκεια (λιγότερο από έξι μήνες), επειδή το σώμα μπορεί να αναπτύξει αντοχή σε αυτά, καθιστώντας τα αναποτελεσματικά με την πάροδο του χρόνου.
Νοοτροπικά
Γνωστά και ως «έξυπνα φάρμακα», τα νοοτροπικά είναι ουσίες που μπορούν να βελτιώσουν την ανθρώπινη σκέψη, τη μάθηση και τη μνήμη.
Κάποια από τα πιο συνήθη νοοτροπικά είναι η καφεΐνη, η L-θεανίνη (ένα αμινοξύ που βρίσκεται στο τσάι), η κρεατίνη (ένα αμινοξύ που βρίσκεται φυσικά στο κρέας και το ψάρι), το βότανο Bacopa monnieri (υδροΰσσωπος ή μπράχμι), το Gingko biloba και το μανιτάρι «Ερίκιο το Αγκαθωτό» που ονομάζεται και «χαίτη του λιονταριού».
Νοοτροπικές ιδιότητες μπορεί να έχουν και ορισμένα προσαρμογόνα, όπως το ashwagandha.
Τι λέει η επιστήμη; Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο περιοδικό Plants, οι ερευνητές είπαν ότι τα περισσότερα φυτικά νοοτροπικά δεν είναι άμεσα αποτελεσματικά μετά από μία και μόνο δόση και πρέπει να λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα για να υπάρξει οποιαδήποτε μετρήσιμη βελτίωση. Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα από τα προβλήματα που υπάρχουν στην έρευνα για αυτές τις φυσικές ουσίες είναι η τυποποίηση της μορφής και της δοσολογίας στην οποία λαμβάνονται. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι σπάνιες και συνήθως ήπιες, αλλά οι χρήστες πρέπει να λαμβάνουν υπόψη πριν τα πάρουν τη γενική υγεία τους και εάν τα νοοτροπικά φάρμακα θα μπορούσαν να επηρεάσουν άλλα φάρμακα που μπορεί να παίρνουν.
Προβιοτικά και Πρεβιοτικά
Τα προβιοτικά είναι τρόφιμα ή συμπληρώματα που περιέχουν ζωντανούς μικροοργανισμούς που στόχο έχουν να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν τα «καλά» βακτήρια στο έντερο ενός ατόμου ή σε άλλα μέρη του σώματος. Βρίσκονται φυσικά σε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το τυρί κότατζ, η κομπούχα (κομπούτσα) και το ξινολάχανο.
Τα πρεβιοτικά είναι τροφή για τα βακτήρια και άλλους οργανισμούς που ζουν στο έντερο. Τα πρεβιοτικά μπορούν να βρεθούν σε δημητριακά ολικής αλέσεως, μπανάνες, χόρτα, κρεμμύδια, σκόρδο, σόγια και αγκινάρες.
Τι λέει η επιστήμη; Η Cleveland Clinic λέει ότι τα προβιοτικά, θεωρητικά, λειτουργούν παράλληλα με τα ευεργετικά μικρόβια στο ανθρώπινο σώμα για να καταπολεμήσουν τα επιβλαβή βακτήρια, τους μύκητες, τους ιούς και τα παράσιτα. Οι ερευνητές γνωρίζουν ότι τα μη υγιή μικροβιώματα μπορεί να συμβάλουν σε χρόνιες ασθένειες όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Μπορεί επίσης να επηρεάσουν τη διάθεση, την ανοχή στον πόνο και την κόπωση. Η Cleveland Clinic και η Mayo Clinic λένε ότι υπάρχει σε εξέλιξη πολλή έρευνα για το μικροβίωμα και τον αντίκτυπο των προβιοτικών και των πρεβιοτικών, αλλά δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να ακλόνητα συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητά τους. Οι παρενέργειες είναι σπάνιες, εκτός από άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, ο οργανισμός των οποίων μπορεί να μην είναι σε θέση να καταπολεμήσει ένα προβιοτικό που περιέχει κατά λάθος επιβλαβή μικρόβια.
CBD
Η CBD, ή κανναβιδιόλη, είναι ενεργό συστατικό της κάνναβης. Αν και είναι ένα από τα εκατοντάδες συστατικά της μαριχουάνας, η CBD δεν έχει την ίδια επίδραση στον οργανισμό από μόνη της. Έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της επιληψίας και μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση του άγχους, της αϋπνίας, του χρόνιου πόνου και του εθισμού. Οι παρενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία, κόπωση και ευερεθιστότητα.
Τι λέει η επιστήμη; Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο, η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ ανέφερε ότι η CBD φαίνεται να είναι μια χρήσιμη, σχετικά μη τοξική επιλογή για τη διαχείριση του άγχους και άλλων ζητημάτων. Ωστόσο, ανέφερε επίσης ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί σε ποια δόση είναι αποτελεσματική.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Καμπανάκι» για κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών από ζώα σε ανθρώπους
Πολυιατρείο στην Αττική έκανε εμφυτεύσεις μαλλιών χωρίς εξειδικευμένο προσωπικό
Υπέρταση: Πως συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο άνοιας στους μεσήλικες