Τα «παντοτινά χημικά» – ένα είδος συνθετικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται ευρέως σε καταναλωτικά και βιομηχανικά προϊόντα και έχουν διασπαρεί σε όλο τον πλανήτη – είναι πολύ πιθανό να έχουν φτάσει μέχρι το νερό που πίνουμε, σύμφωνα με νέα, διεθνή έρευνα.
Δέκα συγκεκριμένες υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), όπως λέγονται επιστημονικά τα παντοτινά χημικά, βρέθηκαν σε σχεδόν όλα τα δείγματα εμφιαλωμένου νερού και νερού βρύσης που ελέγχθηκαν.
Οι χημικές ουσίες PFOA και PFOS, λ.χ., ανιχνεύθηκαν σε περισσότερο από το 99% των δειγμάτων εμφιαλωμένου νερού που εξετάστηκαν. Τα δείγματα προέρχονταν από 15 χώρες της Ασίας, της Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής και της Ωκεανίας. Οι χώρες ήταν οι εξής:
- Μαλαισία
- Ρωσία
- Ιαπωνία
- Κίνα
- Βέλγιο
- Φινλανδία
- Νορβηγία
- Δανία
- Γαλλία
- Ιταλία
- Βρετανία
- Καναδάς
- Αυστραλία
- Νέα Ζηλανδία
- Φίτζι
Η μελέτη έδειξε ακόμα πως το βράσιμο του νερού ή το πέρασμά του από φίλτρο άνθρακα μειώνει σημαντικά τα επίπεδα των PFAS. Η μείωση μπορεί να κυμαίνεται από 50-90%.
Η μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση ACS ES&T Water. Οι ερευνητές αγόρασαν 112 δείγματα εμφιαλωμένου νερού από 87 μάρκες που προέρχονταν από τις 15 χώρες. Άλλα από τα δείγματα περιέχονταν σε πλαστικά μπουκάλια και άλλα σε γυάλινα. Κάποια ήταν ανθρακούχο νερό και άλλα φυσικό μεταλλικό νερό.
Οι επιστήμονες πήραν επίσης δείγματα νερού από τις βρύσες 41 σπιτιών σε Κίνα και Βρετανία. Όλα τα δείγματα εξετάστηκαν για 10 συγκεκριμένα παντοτινά χημικά.
Όπως έδειξαν οι αναλύσεις, όλα τα εμφιαλωμένα νερά περιείχαν PFOA, ενώ το 99% περιείχαν και PFOS. Τα υπόλοιπα οκτώ παντοτινά χημικά περιέχονταν σε ποσοστό 67% έως 93% των δειγμάτων που εξετάστηκαν.
Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά στα επίπεδά τους όταν το νερό βρισκόταν σε γυάλινο ή πλαστικό μπουκάλι. Ούτε αν ήταν ανθρακούχο ή όχι.
Όσον αφορά τα παντοτινά χημικά στο νερό της βρύσης, τα επίπεδά τους στην Κίνα έτειναν να είναι υψηλότερα απ’ ό,τι στη Βρετανία.
«Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν την εκτεταμένη παρουσία των παντοτινών χημικών στο πόσιμο νερό. Δείχνουν όμως ότι απλές μέθοδοι μπορεί να τα μειώσουν αποτελεσματικά», δήλωσε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. Stuart Harrad, καθηγητής Περιβαλλοντικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. «Είτε με μία απλή κανάτα φιλτραρίσματος νερού, είτε με βράσιμο του νερού, αφαιρείται σημαντικό ποσοστό των ουσιών αυτών».
Όπως εξηγεί ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA), οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS) είναι πάνω από 4.700. Χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύονται στους ανθρώπους και στο περιβάλλον. Αποκαλούνται «παντοτινά χημικά» διότι είναι εξαιρετικά ανθεκτικές όταν βρίσκονται στο περιβάλλον και στους οργανισμούς.
Οι ουσίες αυτές σχετίζονται με προβλήματα υγείας όπως βλάβη στο ήπαρ, παθήσεις του θυρεοειδούς, παχυσαρκία, προβλήματα γονιμότητας και καρκίνος.
Φωτογραφία: iStock