Οι μύκητες απειλούν την παγκόσμια αλυσίδα τροφίμων, προειδοποιούν οι επιστήμονες

Οι μύκητες επιτίθενται ολοένα περισσότερο στις σημαντικότερες καλλιέργειες για τον άνθρωπο, απειλώντας ευθέως την παγκόσμια αλυσίδα τροφίμων, αναφέρουν οι επιστήμονες. Και προειδοποιούν πως αν δεν αντιμετωπιστεί σύντομα το φαινόμενο, μπορεί να οδηγήσει σε μία «παγκόσμια υγειονομική καταστροφή».

Οι μύκητες αποτελούν ήδη (και με διαφορά) τον μεγαλύτερο καταστροφέα των καλλιεργειών. Είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί, μετακινούνται με τον αέρα σε τεράστιες αποστάσεις και μπορούν να καταστρέψουν ολόκληρες εκτάσεις. Είναι επίσης τρομακτικά προσαρμοστικοί. Πολλά είδη, δε, έχουν αναπτύξει αντοχή στα κοινά μυκητοκτόνα.

Η επίπτωση των μυκήτων αναμένεται να επιδεινωθεί, τονίζουν οι επιστήμονες σε άρθρο στην επιστημονική επιθεώρηση Nature. Οι παραγωγοί έχουν ήδη χάσει εξαιτίας τους το 10% έως 23% των καλλιεργειών τους, σημειώνουν.

Οι καταστροφές που προκαλούν ετησίως στις πέντε βασικότερες καλλιέργειες, θα αρκούσαν για να ταΐσουν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, προσθέτουν. Οι πέντε καλλιέργειες αφορούν:

1. Ρύζι
2. Σιτηρά
3. Καλαμπόκι
4. Σόγια
5. Πατάτες

Στην πραγματικότητα, οι μύκητες αποτελούν ένα από τα έξι παθογόνα με την μεγαλύτερη επίπτωση στις καλλιέργειες, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση που εξέτασε τα δεδομένα για 137 παθογόνα που τις απειλούν.

Η κλιματική αλλαγή

Η επιδείνωση που αναμένεται τα προσεχή χρόνια οφείλεται στην κλιματική αλλαγή. Αυξάνει την θερμοκρασία στον πλανήτη και οδηγεί τους μύκητες ολοένα βοριότερα. Έτσι, από τη δεκαετία του 1990 οι μύκητες μετακινούνται προς υψηλότερα υψόμετρα με ρυθμό 7 χιλιομέτρων ετησίως.

Η μυκητίαση πουτσίνια των σιτηρών (Puccinia graminis) ή αλλιώς σκουριά του στελέχους (ή των δημητριακών) κάποτε ανευρισκόταν μόνο στους τροπικούς. Πλέον όμως αναφέρονται λοιμώξεις ακόμα και στην Αγγλία και την Ιρλανδία, γράφει ο βρετανικός Guardian.

Η αυξημένη θερμοκρασία οδηγεί επίσης στην ανάδυση νέων στελεχών των μυκήτων. Και οι ακραίες καταιγίδες επιτρέπουν στα σπόριά τους να εξαπλώνονται ακόμα πιο μακριά απ’ ό,τι παλαιότερα.

«Προειδοποιούμε ότι μπορεί να δούμε μια παγκόσμια υγειονομική καταστροφή που θα προκληθεί από την ραγδαία, παγκόσμια εξάπλωση των μυκητιασικών λοιμώξεων», λέει στον Guardian η Dr. Sarah Gurr, καθηγήτρια Ασφαλείας των Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, που υπογράφει το άρθρο στο Nature. «Η επικείμενη απειλή που αντιμετωπίζουμε είναι ο παγκόσμιος λιμός».

Ένας άλλος μεγάλος κίνδυνος της υπερθέρμανσης του πλανήτη είναι να αυξηθεί η αντοχή που έχουν οι μύκητες στη ζέστη, προσθέτει. Αν συμβεί και αυτό, αυξάνεται ο κίνδυνος να περάσουν από τα σιτηρά στα θερμόαιμα ζώα και στους ανθρώπους.

Οι μύκητες είναι εξαιρετικά ανθεκτικοί. Μπορούν να παραμείνουν ζωντανοί στο χώμα για έως και 40 χρόνια. Τα δε σπόριά τους μπορούν να μετακινούνται ακόμα και μεταξύ των ηπείρων.

Φωτογραφία: iStock