γράφει ο Μανώλης Μανωλαράκης
διαιτολόγος- διατροφολόγος
Οι πιο πολλοί σίγουρα έχουν βαρεθεί να ακούν τις προειδοποιήσεις και τις “προβλέψεις λοιμών και καταποντισμών” της ζυγαριάς. Και σίγουρα δεν έχουν καμία διάθεση να φορτώνονται ενοχές για τις διατροφικές «ασυδοσίες» της Κυριακής του Πάσχα. Ένα είναι το δεδομένο. Το Πάσχα είναι μια μεγάλη παραδοσιακή γιορτή και σε αυτή θα υπάρχει και φαγητό, αλκοόλ, κουλουράκια, τσουρέκια και σοκολατένια αυγά (και όποιος πει ότι δεν τρώει σοκολάτα είναι ψεύτης και να ξεκινήσει αυστηρή νηστεία).
Το ζήτημα δεν είναι να στήσουμε ένα βουνό από απαγορεύσεις και περιορισμούς. Το θέμα όλο έχει να κάνει με την διαχείριση του φαγητού που θα κάνουμε και τα όρια που θα θέσουμε έτσι ώστε και να μπορέσουμε να απολαύσουμε τα εδέσματα και να βρεθούμε στο γιορτινό τραπέζι χωρίς ενοχές και να μην βιώσουμε τις όποιες δυσάρεστες συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από τις όποιες παρεκτροπές.
Υπάρχουν δύο δεδομένα.
1. Η μετάβαση από την νηστεία (ακόμα και την ολιγοήμερη) στην αυξημένη κατανάλωση κρέατος (που είναι πλούσια σε λιπαρά) μπορεί να προκαλέσει μία σειρά από διαταραχές του πεπτικού συστήματος.
2. Τα φαγητά των ημερών είναι πλούσια σε λιπαρά και αυξημένα σε θερμίδες. Αυτό από μόνο του είναι ένα θέμα ΟΤΑΝ υπάρχει μεγάλη κατανάλωση σε ποσότητα της τροφής.
Με βάση αυτά λοιπόν αυτά κάποιος μπορεί να χαράξει μία απλή διατροφική στρατηγική χωρίς να στερηθεί τίποτα.
Η νηστεία μόλις τέλειωσε αλλά εσείς πρέπει να ξέρετε ότι: Παραδοσιακά την Μεγάλη Εβδομάδα, οι πιο πολλοί ακολουθούν ένα μοτίβο διατροφής με μία σχετική (μικρή ή μεγάλη αποχή) από την κατανάλωση ζωικής προέλευσης τροφών. Άλλοι περιορίζουν μόνο τη κατανάλωση κρέατος άλλοι απέχουν και από όλα τα γαλακτοκομικά. Αυτό από μόνο του δεν αποτελεί πρόβλημα μιας και γίνεται για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα. Παρόλα αυτά αν η νηστεία γίνεται σε όλη τη διάρκεια της Σαρακοστής τότε άτομα με χαμηλά επίπεδα σιδήρου / φερριτίνης, μπορεί να προκαλέσουν παραπέρα μείωση και να αντιμετωπίσουν προβλήματα. Καλό είναι να υπάρχει μία λήψη συμπληρώματος σιδήρου.
Επίσης αρκετές φορές (ειδικότερα στους συνηθισμένους να καταναλώνουν συχνά κρέας) κατά την διάρκεια της νηστείας νοιώθουν πιο έντονο το συναίσθημα της πείνας και καταναλώνουν πιο συχνά τροφές όπως το ψωμί, η πατάτα, το ρύζι κλπ. Πολλοί νομίζουν ότι αυτές (από μόνες τους) παχαίνουν / αυξάνουν το σωματικό βάρος, Η αλήθεια είναι ότι η κατάχρηση / υπερκατανάλωση τους είναι αυτή που αθροιστικά με τις υπόλοιπες τροφές αυξάνουν σημαντικά τη μέση ημερήσια θερμιδική πρόσληψη και μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους.
Μετάβαση από τη νηστεία στο κανονικό φαγητό. Αυτό γίνεται συνήθως Μ. Παρασκευή βράδυ – Μ. Σάββατο βράδυ. Πολλοί, το βράδυ, μετά την ακολουθία του επιτάφιου, καταναλώνουν θαλασσινά. Αν και αυτό από μόνο του δεν είναι πρόβλημα, η μεγάλη κατανάλωση τηγανητών ειδικά το βράδυ, μετά από νηστεία, μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές.
Η παραδοσιακή μετάβαση από τη νηστεία στη κατανάλωση κρέατος γίνεται με την παρασκευή της μαγειρίτσας (που πρέπει όμως να τονίζουμε ότι η συνταγή έχει διάφορες παραλλαγές). Η μαγειρίτσα, κλασσική και σε παραλλαγές, είναι μια μορφή σούπας , που πολύ σοφά οι παλιοί είχαν εντάξει στο διαιτολόγιό τους και με τον τρόπο αυτό προετοίμαζαν το στομάχι τους ώστε να δεχτεί πιο ομαλά τη κρεατοφαγία των επόμενων ημερών. Ουσιαστικά η σούπα αυτή (με αυξημένα λιπαρά) έβαζε ξανά “μπροστά” τον οργανισμό για να πέψει ομαλά τροφές με αυξημένο λιπαρό περιεχόμενο.
Αν δεν μπορείτε (ή δεν σας αρέσει) να φάτε την μαγειρίτσα, μπορείτε να ετοιμάσετε μία ελαφριά κρεατόσουπα που και αυτή θα σας βοηθήσει.
Tip. Πριν από το φαγητό το Μ. Σάββατο μία με δύο ώρες πριν την Ανάσταση να φάτε ένα μικρό σνακ συνοδευόμενο από κάποιο φρούτο, (μπάρα δημητριακών, μικρό παστέλι), έτσι ώστε να μετριαστεί το αίσθημα της πείνας και να ελέγξετε καλύτερα την ποσότητα φαγητού που θα καταναλώσετε.
Κυριακή του Πάσχα. Το πρωινό αποτελεί τη βάση της διατροφής μας και φυσικά μια μέρα σαν και αυτή δεν μπορεί να λείψει. Λόγω της ημέρας οι παραδοσιακές επιλογές μπορούν να τροποποιηθούν και να φάμε αντί για τα δημητριακά μας μια λεπτή φέτα τσουρέκι ή δύο λαμπριάτικα κουλουράκια. Προσοχή όμως γιατί το λίγο παραπάνω σε αυτή τη περίπτωση μπορεί αν προσθέσει αρκετές θερμίδες.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα πιθανότατα είναι πριν από το μεσημεριανό γεύμα, εκεί γύρω από τη σούβλα, όπου τα μεζεδάκια δίνουν και παίρνουν και πολλές φορές το αλκοόλ ρέει άφθονο και χωρίς έλεγχο. Πέρα από αυτό όμως συνήθως οι μεζέδες αυτοί είναι πλούσιοι σε λιπαρά και έχουν πού αλάτι και καρυκεύματα. Προσπαθήστε να ελέγξετε τόσο το φαγητό όσο και το αλκοόλ. Οι ποσότητες μπορεί να μην είναι σημαντικά μεγάλες αλλά σχεδόν ποτέ δεν τις συνεκτιμούμε στο συνολικό φαγητό που τρώμε εκείνη την μέρα.
Στο γεύμα καλό είναι να μην συνεχίσετε το συνεχές τσιμπολόγημα και να καταναλώσετε μαζί με το φαγητό σας (μια λογική ποσότητα από τα παραδοσιακά φαγητά) και σαλάτα. Θα μετριάσει την ποσότητα της τροφής που θα καταναλώσετε αλλά παράλληλα θα βοηθήσει σημαντικά την λειτουργία του πεπτικού συστήματος. Και πάλι καταναλώστε με μέτρο το αλκοόλ.
Για το τέλος της ημέρας μπορεί να σας βρει με “βαρύ” στομάχι. Αποφύγετε την κατανάλωση των υπόλοιπων γιατί πιθανότατα τότε να έχετε στο τσεπάκι την στομαχική διαταραχή.
Tip. Μην ξεχάσετε το νερό. Μπορεί το αλκοόλ να “σβήνει” την δίψα σας αλλά χωρίς νερό και με σχεδόν δεδομένο ότι θα ιδρώσετε στο ψήσιμο, η συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα σας θα αυξηθεί γρήγορα και θα την “ακούσετε” πιο γρήγορα. Επίσης το μεσημέρι προσπαθήστε να μασάτε καλά κάθε σας μπουκιά. Κάτι η νηστεία των ημερών και η επαναφορά του κρέατος (με τα πολλά λιπαρά και καρυκεύματα,) κάτι το φαγητό που δεν μασάτε καλά, η δυσπεψία είναι σχεδόν εξασφαλισμένη.
Και να θυμάστε. Το βασικό είναι να περάσουμε καλά με τους ανθρώπους μας, την οικογένειά μας και τους φίλους μας. Γεμίστε ένα πιάτο φαγητό και περάστε καλά. Και με προσοχή στο αλκοόλ και την οδήγηση.
Όσο για την δίαιτα; Έχουμε τρόπο να τα διορθώσουμε. Απλά ρωτήστε τον διαιτολόγο σας. Εδώ είμαστε και μετά το Πάσχα.