Το φοινικέλαιο είναι ένα εδώδιμο έλαιο, που τις τελευταίες μέρες έχει έρθει στην επικαιρότητα κάτω από ένα φως αμφισβήτησης και έριδος, μετά από πρόσφατες αναφορές ότι είναι πιθανώς καρκινογόνο, όταν υπόκειται σε υψηλές θερμοκρασίες κατά την επεξεργασία του.
Και ενώ ορισμένοι κατασκευαστές τροφίμων έχουν απαγορεύσει το φοινικέλαιο, ο ιταλικός γίγαντας Ferrero υπερασπίζεται την χρήση του φοινικελαίου στα προϊόντα του και ειδικά στη Nutella, λέγοντας ότι “εγγυάται την ασφάλεια των προϊόντων Ferrero στους καταναλωτές”.
Τι είναι ακριβώς το φοινικέλαιο
Το φοινικέλαιο είναι ένα είδος φυτικού ελαίου που προέρχεται από τους καρπούς του φοίνικα και έχει κερδίσει μεγάλη δημοφιλία μεταξύ των παραγωγών τροφίμων, καθώς υπάρχει μια αυξανόμενη τάση μεταξύ των καταναλωτών για προϊόντα με φυσικά συστατικά και μόνον.
Αυτό το εδώδιμο έλαιο είναι το πρώτο σε κατανάλωση αυτήν τη στιγμή στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι η συνολική αξία του κλάδου εξαγωγής, επεξεργασίας και χρήσης του φοινικελαίου ήταν 65,73 εκατομμύρια δολάρια το 2015 και αναμένεται να φθάσει τα 92,84 εκατομμύρια δολάρια το 2021, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Zion Market Research το Δεκέμβριο του 2016.
Ποιο ειναι το πρόβλημα με το φοινικέλαιο
Τον Μάιο του 2016, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δημοσίευσε μια έρευνα με την οποία ενημέρωνε ότι προσμείξεις στο φοινικέλαιο εγείρουν πιθανές ανησυχίες για την υγεία σε όλους τους τομείς. Το επιστημονικό πάνελ της EFSA διαπίστωσε ότι ο κύριος κίνδυνος για καρκίνο αφορά τα τους γλυκιδυλεστέρες (είδος λιπαρών οξέων) που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας τροφίμων, ή όταν το φοινικέλαιο διυλίζεται σε θερμοκρασίες πάνω από 200 °C.
“Υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις”, ότι οι γλυκιδυλεστέρες ενέχουν κίνδυνο πρόκλησης καρκίνου, δήλωσε τον Μάιο του 2016 η Helle Knutsen, πρόεδρος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων της EFSA για τις μολυσματικές προσμείξεις στην τροφική αλυσίδα.
Επιπροσθέτως, υπάρχουν μεγάλες αντιδράσεις από περιβαλλοντικές ομάδες εδώ και χρόνια, κυρίως στην Ασία, σχετικά με την διαδικασία περισυλλογής και εξαγωγής του φοινικελαίου. Σύμφωνα με τις ομάδες αυτές, οι παραγωγοί φοινικελαίου έχουν καταστρέψει τεράστιες εκτάσεις τροπικών δασών τις οποίες έχουν αντικαταστήσει με φυτείες για φοινικέλαιο. Αυτή η μη βιώσιμη πρακτική παραγωγής φοινικελαίου πλήττει τη γη και θέτει σε κίνδυνο τα ζώα, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (World Wildlife Fund – WWF).
Πώς μπορώ να ξέρω αν μπορώ να χρησιμοποιήσω κάποια προϊόντα που περιέχουν φοινικέλαιο;
Πάρα πολλά καθημερινά προϊόντα περιέχουν φοινικέλαιο. Χρησιμοποιείται σε γλυκά, οδοντόκρεμες, καλλυντικά, σαμπουάν, σαπούνια και ψημένα αγαθά, για να αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο μερικά από αυτά.
Σύμφωνα με το WWF το φοινικέλαιο μπορεί να “κρύβεται” με διάφορες ονομασίες, που κυμαίνονται από την κοινή ονομασία “φυτικά έλαια” έως και “παλμιτική αλκοόλη”, ή “φοινικική αλκοόλη” (palm tree = φοίνικας).
Δείτε την σχετική λίστα με καθημερινά προϊόντα που μπορεί να περιέχουν φοινικέλαιο:
- Κραγιόν: Το φοινικέλαιο χρησιμοποιείται στο κραγιόν καθώς διατηρεί το χρώμα καλύτερα, δεν λιώνει σε υψηλές θερμοκρασίες, έχει μια ομαλή εφαρμογή και ουσιαστικά καμία γεύση.
- Ζύμες για πίτσα: Προστίθεται τόσο στις κατεψυγμένες, όσο και στις νωπές ζύμες για πίτσα, για να μην κολλάνε μεταξύ τους και για να ενισχύσει την υφή τους.
- Σαμπουάν: Χρησιμοποιείται ως μαλακτικό μέσο που βοηθά στην επαναφορά των φυσικών ελαίων των μαλλιών, που έχουν χαθεί από τα μαλλιά από την χρήση άλλων σαμπουάν.
- Παγωτά: Κάνει το παγωτό πιο λείο και κρεμώδες.
- Απορρυπαντικά: Επεξεργάζεται για να δημιουργήσει σαπούνια, σκόνη πλυσίματος και άλλα προϊόντα καθαρισμού.
- Μαργαρίνη: Χρησιμοποιείται στην μαργαρίνη, επειδή παραμένει σε στερεά κατάσταση σε θερμοκρασία δωματίου και είναι απαλλαγμένο από τρανς λιπαρά.
- Σοκολάτα: Δίνει μια πιο λεία και λαμπερή εμφάνιση σε κάποια προϊόντα σοκολάτας και τα προστατεύει από το λιώσιμο.
- Μπισκότα: Σε ημι-στερεά κατάσταση σε θερμοκρασία δωματίου, το φοινικέλαιο χρησιμοποιείται για να δώσει στα ψημένα προϊόντα μια κρεμώδη γεύση και υφή.
- Βιοκαύσιμα: Κάποια βιοκαύσιμα παράγονται από φοινικέλαιο.
- Σαπούνια: Το φοινικέλαιο χρησιμοποιείται λόγω της ιδιότητάς του να απομακρύνει άλλα έλαια και βρωμιές από τα μαλλιά και το δέρμα, ενώ ταυτόχρονα ενυδατώνει.
- Συσκευασμένα προϊόντα άρτου: Χρησιμοποιείται ευρέως, επειδή παραμένει σε στερεά κατάσταση σε θερμοκρασία δωματίου, είναι εύχρηστο στην διαδικασία ψησίματος και έχει χαμηλό κόστος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΣΟΚ: Πιθανώς καρκινογόνο συστατικό στη Nutella – 4 πράγματα που πρέπει να καταλάβετε [vid]