Ποια τρόφιμα με ζάχαρη είναι πιο επιβαρυντικά για την υγεία της καρδιάς

Οι μικρές, σποραδικές ποσότητες από αγαπημένες, πλην παχυντικές, λιχουδιές δεν βλάπτουν την υγεία – εκτός κι αν είναι ροφήματα με ζάχαρη, αναφέρουν επιστήμονες από τη Σουηδία.

Σε μεγάλη μελέτη που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν πως ένα γλυκάκι που και που όχι μόνο δεν επιβαρύνει την καρδιαγγειακή υγεία, αλλά ίσως δρα και προστατευτικά. Αντιθέτως, η κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη αυξάνει σημαντικά ορισμένους κινδύνους.

Η διαφορά αυτή εξέπληξε και τους ίδιους τους ερευνητές. «Το πιο εντυπωσιακό εύρημα της μελέτης μας ήταν η διαφοροποίηση στον κίνδυνο αναπτύξεως καρδιαγγειακών νόσων, αναλόγως με την προέλευση της ζάχαρης», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Suzanne Janzi, διατροφική επιδημιολόγος στο Πανεπιστήμιο Lund. «Αυτή η εκπληκτική διαφορά υποδηλώνει τη σημασία που έχει να μην εξετάζουμε μόνον την ποσότητα της ζάχαρης που καταναλώνει κάποιος, αλλά και την πηγή της».

Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Frontiers in Public Health. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στην Ευρώπη. Η διατροφή είναι ένας από τους ισχυρότερους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξή τους.

Παρότι όμως η ζάχαρη αποτελεί κύριο συστατικό της διατροφής μας, οι δυνητικές επιπτώσεις της στην καρδιαγγειακή υγεία δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς.

Επιπλέον, οι περισσότερες έως τώρα μελέτες επικεντρώνονταν στα ροφήματα με ζάχαρη και όχι στην συνολική κατανάλωσή της. Αυτό όμως είναι λάθος, δεδομένου ότι από τα εν λόγω ροφήματα προσλαμβάνουμε το πολύ ένα τέταρτο της συνολικής ποσότητας, σημειώνουν οι ερευνητές.

Η μελέτη

Για να καλύψουν αυτό το κενό οι ερευνητές εξέτασαν την κατανάλωση ζάχαρης και επτά καρδιαγγειακές παθήσεις σε 69.705 εθελοντές. Κατά την έναρξη της μελέτης όλοι είχαν ηλικία 45 ετών και άνω. Το 47% ήσαν γυναίκες.

Το 1997 και το 2009 οι ερευνητές τούς ζήτησαν να συμπληρώσουν αναλυτικά ερωτηματολόγια διατροφής και τρόπου ζωής. Από αυτά υπολόγισαν πόση ζάχαρη κατανάλωναν από τρεις κατηγορίες τροφίμων:

• Αλείμματα (π.χ. μαρμελάδες)
• Γλυκά
• Ροφήματα με ζάχαρη, όπως αναψυκτικά, φρουτοποτά κ.λπ.

Επιπλέον, κατέγραψαν μεταξύ τους τις εξής καρδιαγγειακές ασθένειες:

1. Ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια
2. Αιμορραγικά εγκεφαλικά επεισόδια
3. Έμφραγμα
4. Καρδιακή ανεπάρκεια
5. Ανεύρυσμα αορτής
6. Κολπική μαρμαρυγή
7. Στένωση αορτής

Οι επιστήμονες παρακολούθησαν τους εθελοντές τους έως το 2019 ή έως ότου διαγνώστηκαν με το εκάστοτε καρδιαγγειακό πρόβλημα ή έως ότου έχασαν τη ζωή τους. Έως το τέλος της περιόδου παρακολουθήσεως, οι 25.739 είχαν διαγνωστεί με κάποια καρδιαγγειακή νόσο.

Τα ευρήματα

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η κατανάλωση ροφημάτων με ζάχαρη ήταν η πιο επιβαρυντική για την καρδιαγγειακή υγεία. Οι εθελοντές που κατανάλωναν τα περισσότερα διέτρεχαν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν:

• Ισχαιμικό εγκεφαλικό
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Κολπική μαρμαρυγή
• Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής

Όπως εξήγησε η κυρία Janzi, η ζάχαρη σε υγρή μορφή, όπως αυτή που υπάρχει σε πολλά ροφήματα, μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση. Επιπλέον, συχνά αποτελεί στοιχείο της καθημερινής διατροφής ή και σε μεγάλες ποσότητες. Στον αντίποδα, πολλοί άνθρωποι δεν τρώνε καθημερινά γλυκά ή τα καταναλώνουν σε πολύ μικρότερες ποσότητες.

Η μελέτη έδειξε ακόμα ότι γενικώς η ζάχαρη αύξανε τους καρδιαγγειακούς κινδύνους ακόμα και σε άτομα με φυσιολογικό σωματικό βάρος.

Ωστόσο ο μεγαλύτερος καρδιαγγειακός κίνδυνος παρατηρήθηκε στους εθελοντές που έτρωγαν τα λιγότερα γλυκά απ’ όλους. Όσοι τα κατανάλωναν έστω και περιστασιακά, είχαν καλύτερες εκβάσεις απ’ ό,τι όσοι τα απέφευγαν εντελώς.

Φυσικά η μελέτη υποδεικνύει απλώς συσχετίσεις και όχι σχέση αιτίας-αποτελέσματος, έσπευσε να διευκρινίσει η κυρία Janzi. Τα ευρήματά της όμως υποδηλώνουν πως «η ακραία χαμηλή πρόσληψη ζάχαρης δεν είναι υποχρεωτικώς ωφέλιμη για την καρδιαγγειακή υγεία. Ίσως διότι μπορεί να αντανακλά μια γενικότερα αυστηρή και στερητική διατροφή ή την ύπαρξη άλλων υποκείμενων προβλημάτων υγείας», είπε.

Φωτογραφία: iStock