Πώς σχετίζονται τα διατροφικά πρότυπα με καρδιακά και θανάτους: Συμπεράσματα από παγκόσμια μελέτη

Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο European Heart Journal, ερευνητές αναπτύσσουν μια “βαθμολογία υγιεινής διατροφής” με παγκόσμια εφαρμογή, που συνδέεται με αποτελέσματα υγείας. Το πέτυχαν χρησιμοποιώντας τα δεδομένα της μελέτης Prospective Urban Rural Epidemiology (PURE).

Οι βαθμολογίες για δίαιτες όπως η μεσογειακή, η δίαιτα DASH και άλλες έχουν δοκιμαστεί εκτενώς σε δυτικά έθνη. Αυτές οι βαθμολογίες συνδυάζουν προστατευτικά και επιβλαβή τρόφιμα. Ωστόσο, καμία από τις βαθμολογίες δεν εστιάζει αποκλειστικά σε προστατευτικές για την υγεία τροφές.

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε γαλακτοκομικά προϊόντα με πλήρη λιπαρά μπορεί να είναι προστατευτική ή ουδέτερη. Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα δεν έχουν ακόμη προστεθεί στις διατροφικές συστάσεις. Επιπλέον, παραμένει ασαφές εάν τα συμπεράσματα που προέρχονται από τις βαθμολογίες των διατροφικών προτύπων σε Ανατολική Ασία, Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες ισχύουν και για άλλες περιοχές με σημαντικές διατροφικές παραλλαγές, όπως η Αφρική και η Νότια Ασία.

Πώς έγινε η νέα μεγάλη έρευνα

Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές διερευνούν εάν μια βαθμολογία υγιεινής διατροφής, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της μεγάλης παγκόσμιας μελέτης PURE, συσχετίστηκε με βελτιωμένα αποτελέσματα υγείας παγκοσμίως. Προσδιορίστηκε επίσης η συνέπεια αυτής της συσχέτισης σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και για άτομα με ή χωρίς καρδιαγγειακή νόσο.

Καταρτίστηκε βαθμολογία για 147.642 συμμετέχοντες από 21 έθνη στην μελέτη PURE. Η αναπαραγωγιμότητα της βαθμολογίας διερευνήθηκε με την εφαρμογή της σε πέντε επιμέρους κοόρτες μελέτες μεγάλης κλίμακας σε πάνω από 70 έθνη.

Οι ανεξάρτητες μελέτες περιελάμβαναν τρεις μελέτες επί ασθενών με καρδιαγγειακή νόσο (43.834 άτομα σε 50 έθνη) και δύο μελέτες επί ατόμων με έμφραγμα του μυοκαρδίου (26.191 άτομα σε 52 έθνη) ή εγκεφαλικό επεισόδιο (26.930 άτομα σε 33 έθνη).

Η βαθμολογία αναπτύχθηκε με βάση έξι τρόφιμα που σχετίζονται με σημαντικά μειωμένους κινδύνους θνησιμότητας:

1. λαχανικά
2. φρούτα
3. όσπρια
4. ψάρια
5. ξηροί καρποί και
6. γαλακτοκομικά

Τα αποτελέσματα έλαβαν υπόψη με μείζονα καρδιαγγειακά συμβάντα όπως:

• θανατηφόρο καρδιαγγειακό νεφρικό επεισόδιο
• μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου
• καρδιακή ανεπάρκεια και
• εγκεφαλικό επεισόδιο, καθώς και
• θανάτους από οποιαδήποτε αιτία

Τα στοιχεία “φιλτραρίστηκαν” για να ληφθούν υπόψη παράγοντες όπως:

• ηλικία
• φύλο
• επίπεδο εκπαίδευσης
• συνολική πρόσληψη θερμίδων
• επίπεδο φυσικής δραστηριότητας
• κάπνισμα
• περιοχή μόνιμης κατοικίας
• διαβήτης και
• χρήση αντυπερτασικών φαρμάκων (στατίνες)

Επίσης, ελήφθησαν υπόψη τα εξής που θα προκαλούσαν σύγχυση στα αποτελέσματα:

• αναλογία μέσης προς τους γοφούς
• δείκτης μάζας σώματος
• υπέρταση και
• διαβήτης

Το μοτίβο υγιεινής διατροφής PURE περιελάμβανε:

• 2-3 μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά
• 3-4 ημερήσιες μερίδες οσπρίων
• 7 μερίδες ξηρών καρπών την εβδομάδα
• 2-3 τρεις μερίδες ψαριού την εβδομάδα και
• 14 μερίδες γαλακτοκομικών την εβδομάδα

Οι φυσικές αξιολογήσεις περιελάμβαναν επικυρωμένες ανθρωπομετρικές μετρήσεις:

• ύψους
• βάρους
• αρτηριακής πίεσης και
• περιφέρειας γοφών και μέσης

Τα δεδομένα διατροφικής κατανάλωσης ελήφθησαν χρησιμοποιώντας τυποποιημένα ερωτηματολόγια διατροφικών συνηθειών.

Τι διαπίστωσαν οι ερευνητές

Συνολικά ελήφθησαν δείγματα 244.597 ατόμων από 80 έθνη σε έξι ηπείρους και παρακολουθήθηκαν για 9 χρόνια κατά μέσο όρο, κατά τη διάρκεια των οποίων σημειώθηκαν 15.707 θάνατοι και 40.7674 καρδιαγγειακά συμβάντα.

Κατά τη διάρκεια της 9χρονης περιόδου παρακολούθησης για τους συμμετέχοντες στην μελέτη PURE, σε σύγκριση με βαθμολογίες μικρότερες του 1, οι βαθμολογίες που ξεπερνούσαν τους 5 βαθμούς συσχετίστηκαν με μειωμένο κίνδυνο:

• καρδιαγγειακής νόσου (βαθμολογία 0,8)
• θανάτου (βαθμολογία 0,7)
• εγκεφαλικού επεισοδίου (βαθμολογία 0,8)και
• εμφράγματος (βαθμολογία 0,9)

Παρόμοια ευρήματα αναφέρθηκαν στις τρεις μελέτες που περιελάμβαναν καρδιαγγειακούς ασθενείς: Εκεί διαπιστώθηκε μειωμένος κίνδυνος:

• θανάτου (βαθμολογία 0,7)
• καρδιαγγειακής νόσου (βαθμολογία 0,8)
• εμφράγματος (βαθμολογία 0,9) και
• εγκεφαλικού επεισοδίου (βαθμολογία 0,9)

Ομοίως, και στις μελέτες με ομάδες ελέγχου, οι υψηλότερες διατροφικές βαθμολογίες σχετίζονταν με χαμηλότερα ποσοστά:

• πρώτου εγκεφαλικού (βαθμολογία 0,6) και
• εμφράγματος (βαθμολογία 0,7)

Οι υψηλότερες διατροφικές βαθμολογίες συσχετίστηκαν επίσης με σημαντικά χαμηλότερους κινδύνους καρδιαγγειακής νόσου ή θνησιμότητας σε χώρες χαμηλού εισοδήματος. Η βαθμολογία δίαιτας PURE είχε οριακά ισχυρότερες σχέσεις με την καρδιαγγειακή νόσο ή τον θάνατο από άλλες διατροφικές βαθμολογίες:

Μια βελτίωση στη διατροφή κατά 20% συνδέθηκε με 8% και 6% χαμηλότερους κινδύνους θανάτου και καρδιαγγειακής νόσου, αντίστοιχα.

Αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι η ιδανική δίαιτα πιθανότατα περιλαμβάνει μια ποικιλία από βιολογικά τρόφιμα σε μέτριες ποσότητες, αντί να περιορίζει την πρόσληψη σε μερικές ομάδες τροφίμων.

Συμπεράσματα

Με βάση τα ευρήματα της μελέτης, μια δίαιτα που αποτελείται από υψηλότερες ποσότητες λαχανικών, φρούτων, οσπρίων, ξηρών καρπών, γαλακτοκομικών με πλήρη λιπαρά και ψαριών μπορεί να μειώσει τους κινδύνους καρδιαγγειακής νόσου και θνησιμότητας παγκοσμίως.

Αυτές οι παρατηρήσεις ήταν συνεπείς μεταξύ ατόμων που κατοικούν σε διαφορετικές χώρες σε όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από το καθεστώς καρδιαγγειακής νόσου, ιδιαίτερα μεταξύ εκείνων που κατοικούν σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, όπου η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων είναι χαμηλή.

Πηγή: https://www.news-medical.net

φωτό: iStock