Μελέτες του Γεωπονικού Πανεπιστημίου της Αθήνας έχουν δείξει ότι το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού καταναλώνει αρκετό νερό τον χειμώνα. Εξαίρεση σ’ αυτό όμως είναι η ηλικιακή ομάδα 65-80 ετών.
Η κατάσταση είναι χειρότερη το καλοκαίρι, καθώς το 10% του γενικού πληθυσμού δεν αυξάνει την ημερήσια πρόσληψη υγρών. Έτσι, δεν ενυδατώνεται καλά.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού σε νερό και γενικότερα σε υγρά είναι τον χειμώνα 2 λίτρα για τις γυναίκες και 2,5 λίτρα για τους άνδρες. Το καλοκαίρι, όμως, οι ανάγκες αυτές είναι αυξημένες κατά 1 λίτρο και στα δύο φύλα.
«Το νερό είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητο στον οργανισμό, καθώς επιτελεί πολλές και σημαντικές λειτουργίες», λέει ο νεφρολόγος Τζούλιαν Σάιφτερ, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. «Ειδικότερα, μεταφέρει θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο σε όλα τα κύτταρα και αποβάλλει βακτήρια από την ουροδόχο κύστη. Συμβάλλει ακόμα στην πέψη των τροφίμων και την εξομάλυνση της αρτηριακής πίεσης. Επίσης προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα και εξισορροπεί τον καρδιακό παλμό. Επιπλέον, προστατεύει τα όργανα, τους ιστούς και τις αρθρώσεις και ρυθμίζει τη σωματική θερμοκρασία. Τέλος, διατηρεί την ισορροπία των ηλεκτρολυτών (κυρίως του νατρίου) στο αίμα».
Όλες αυτές οι λειτουργίες διαταράσσονται όταν ένα άτομο δεν καταναλώνει επαρκείς ποσότητες υγρών, προσθέτει. Και αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες.
«Ειδικά στους ηλικιωμένους η ελλιπής κατανάλωση υγρών μπορεί να είναι σοβαρό πρόβλημα», τονίζε ο δρ Σάιφτερ. «Και αυτό γιατί δεν αισθάνονται τη δίψα τόσο πολύ όσο όταν ήταν νεότεροι. Πολλοί εξάλλου λαμβάνουν φάρμακα όπως τα διουρητικά που διεγείρουν την αποβολή υγρών από το σώμα. Συνεπώς υπάρχει κίνδυνος αφυδάτωσης».
Πίνετε αρκετό νερό;
Πώς μπορεί να καταλάβει κάποιος αν πίνει αρκετό νερό; Μια πολύ καλή ένδειξη κρύβεται στο χρώμα των ούρων του, που φυσιολογικά πρέπει να είναι ωχρό προς διαφανές.
«Όσο πιο κίτρινο και προς το σκούρο είναι το χρώμα των ούρων, τόσο μεγαλύτερη έλλειψη νερού υποδηλώνει», εξηγεί ο δρ Σάιφτερ. «Αν φθάσει κάποιος σε σημείο αφυδάτωσης, τα ούρα του θα είναι πολύ σκούρα (έως καφέ) και λιγοστά. Επιπλέον, θα έχει και άλλα συμπτώματα, όπως αδυναμία, πιθανώς υπόταση και ζάλη».
Η αλήθεια είναι ότι έχει εδώ και χρόνια καταρριφθεί ο μύθος που ήθελε όλους τους ενηλίκους να πρέπει να πίνουν καθημερινά 8 ποτήρια νερό. Για τον μέσο υγιή ενήλικο ως φαίνεται αρκούν 4-6 ποτήρια, διότι προσλαμβάνει υγρά και από άλλες πηγές, κατά τον δρα Σάιφτερ. Τέτοιες πηγές είναι τα φρούτα, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά κ.ά.
Ούτε αυτό όμως είναι απόλυτο, διότι όσοι γυμνάζονται σκληρά και όσοι κάνουν βαριά χειρωνακτική εργασία (επομένως ιδρώνουν πολύ), μπορεί να χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες. Πόσο μεγάλες; «Οι άνθρωποι που στάζουν από τον ιδρώτα, μπορεί να χρειάζονται 2-3 ποτήρια νερό ανά ώρα σκληρής εργασίας ή προπόνησης», απαντά ο ειδικός.
Αυξημένες ανάγκες έχουν επίσης οι έγκυοι και οι γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους. Το ίδιο και τα άτομα που έχουν πυρετό, έμετο ή/και διάρροια. Ωστόσο πρέπει να ρωτήσουν τον γιατρό τους για τις ακριβείς ποσότητες του νερού που χρειάζονται.
Αντιθέτως, τα 4-6 ποτήρια νερό μπορεί να είναι υπερβολικά πολλά για τους πάσχοντες από ορισμένα νοσήματα (του θυρεοειδούς, των νεφρών, της καρδιάς κ.ά.). Μπορεί επίσης να είναι πολλά και για όσους παίρνουν φάρμακα που προκαλούν κατακράτηση υγρών. Τέτοια φάρμακα είναι τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, τα οπιοειδή αναλγητικά και ορισμένα αντικαταθλιπτικά.
«Σε περιπτώσεις νοσημάτων, η πρόσληψη υγρών πρέπει να εξατομικεύεται. Επομένως καλό είναι να συμβουλεύονται οι ασθενείς τον θεράποντα ιατρό τους», συνιστά ο ειδικός.
Τι να κάνετε
Για να εξασφαλίσετε καλή ενυδάτωση του οργανισμού σας, ακολουθήστε τις εξής συμβουλές:
* Να πίνετε άφθονο νερό. Παρότι υγρά προσλαμβάνουμε από πολλές πηγές, η καλύτερη επιλογή για ενυδάτωση παραμένει το νερό. Αν μη τι άλλο, είναι το μοναδικό ρόφημα χωρίς θερμίδες και απορροφάται αμέσως από τον οργανισμό.
* Να πίνετε νερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αποκτήστε τη συνήθεια να πίνετε 1-2 ποτήρια νερό πριν από κάθε κύριο γεύμα της ημέρας.
* Μην το παρακάνετε με την καφεΐνη και το αλκοόλ. Οι υπερβολικά μεγάλες ποσότητες καφεΐνης δρουν διουρητικά, το ίδιο και το αλκοόλ.
* Αν φθάσετε στο σημείο να μην «κατεβαίνει» το νερό όσο κι αν προσπαθείτε, μάλλον έχετε ξεπεράσει τις ανάγκες του οργανισμού σας σε αυτό, όπως είχε δείξει πριν από δύο χρόνια έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences.