Το πόσο θα φας είναι κυριολεκτικά μέσα στο μυαλό σου

γράφει ο Μανώλης Μανωλαράκης

διαιτολόγος- διατροφολόγος

Έχουν προταθεί ένα πλήθος θεωριών και μηχανισμών που προσπαθούν να εξηγήσουν πως ρυθμίζεται η πρόσληψη της τροφής (σεροτονίνη κλπ) με επαρκή τεκμηρίωση και επιχειρήματα. Μα να που η επιστημονική έρευνα βάζει σε νέα διάσταση το θέμα κορεσμός και το πως “νοιώθουμε” την έννοια μερίδα φαγητού μέσα στο μυαλό μας…

Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Johns Hopkins, μελετώντας το μηχανισμό με τον οποίο οι νευρώνες του εγκεφάλου συνδέονται και επικοινωνούν μεταξύ τους, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο ρόλο των πρωτεϊνών ανακάλυψαν ένα νέο πιθανό μηχανισμό ρύθμισης του πόσο τρώμε κάθε φορά.

Ο Richard Huganir, Ph.D., διευθυντής του τμήματος των Νευροεπιστημών και ο Olof Lagerlöf, M.D, μελετώντας την δράση του ενζύμου OGT (σε ποντίκια) , ανακάλυψαν μια ομάδα κυττάρων στον εγκέφαλο που σαν ρόλο έχουν να ρυθμίζουν την ποσότητα της τροφής που κατανάλωναν τα πειραματόζωα σε κάθε γεύμα. Το OGT είναι ένα ένζυμο με σημαντική δράση στον οργανισμό μας μιας και εμπλέκεται στη χρήση της ινσουλίνης αλλά και στο μεταβολισμό της ζάχαρης. Η δράση του ενζύμου είναι να προσθέτει στις πρωτεΐνες ένα μόριο παράγωγο της γλυκόζης το N-acetylglucosamine (GlcNAc). Η προσθήκη αυτή διαφοροποιεί τη συμπεριφορά της πρωτεΐνης στο σώμα μας.

Προσπαθώντας να κατανοήσουν το ρόλο του ενζύμου OGT τον εγκέφαλο και προσπαθώντας να δουν ειδικότερα τη δράση του στις συνάψεις και διασταυρώσεις των νευρώνων του εγκεφάλου, πείραξαν γενετικά ποντίκια πειραματόζωα και ακύρωσαν τη δράση του ένζυμου στη περιοχή του εγκεφάλου. Ανακάλυψαν μετά από λίγο καιρό ότι τα “πειραγμένα” ποντίκια μέσα σε μόλις 3 εβδομάδες είχαν διπλασιάσει το βάρος τους αυξάνοντας το λίπος τους. Παρατήρησαν επίσης ότι αν και έτρωγαν τον ίδιο αριθμό γευμάτων με τα άλλα πειραματόζωα, η ποσότητα της τροφής που κατανάλωναν ήταν μεγαλύτερη και σε ποσότητα και θερμίδες. Η αύξηση του βάρους σταμάτησε όταν “μπήκαν σε δίαιτα” και περιορίστηκε η ποσότητα της τροφής που κατανάλωναν.

Στις παραπέρα έρευνές τους μπόρεσαν να αποδείξουν ότι η (γενετικά προκαλούμενη) απουσία του ενζύμου OGT οδηγούσε σε μείωση των συνάψεων των κυττάρων που σχετίζονταν με την ρύθμιση της ποσότητας του φαγητού. Ήταν σαν αν μην μπορούσαν να πάρουν “δεδομένα” ώστε να δώσουν εντολή να σταματήσει η πρόσληψη της τροφής, Επιβεβαίωσαν επίσης και τη σημασία και το ρόλο της γλυκόζης σε αυτή τη διαδικασία. Η γλυκόζη αυξάνει μεταγευματικά και με αυτό το τρόπο υπάρχει διαθέσιμη για την παραγωγή του ενζύμου OGT.

Οι ερευνητές ομολογούν υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να ερευνηθούν για αυτό το σύστημα. Πιστεύουν όμως ότι στη συγκεκριμένη ομάδα κυττάρων του εγκεφάλου η συνεργατική δράση γλυκόζης και του ενζύμου OGT, δίνουν την δυνατότητα του ελέγχου της μερίδας φαγητού. Μένει να αποδειχτεί αν υπάρχουν παρόμοια “κέντρα ελέγχου” και σε άλλους οργανισμούς ακόμα και στον άνθρωπο.

ΠΗΓΗ: Johns Hopkins Medicine. «Portion control: Cells found in mouse brain that signal ‘stop eating’: Glucose derivative in nerve cells may drive satiety.» ScienceDaily. ScienceDaily, 17 March 2016.