Σκόρδο: Ιδιότητες, χρήσεις, οφέλη, παρενέργειες και ποιοι πρέπει να προσέχουν πολύ

Μιχάλης Θερμόπουλος
03 Δεκεμβρίου 2021 | 10:00

Το σκόρδο (Allium sativum) είναι ένα βότανο, που σχετίζεται με το κρεμμύδι, το πράσο και το σχοινόπρασο. Χρησιμοποιείται συνήθως για παθήσεις, που σχετίζονται με την καρδιά και το αίμα.

Το σκόρδο περιέχει μια χημική ουσία που ονομάζεται αλλικίνη (allicin). Αυτή είναι που του δίνει τις ιδιότητές του στην υγεία του ανθρώπου. Η αλλικίνη του δίνει επίσης την χαρακτηριστική και έντονη μυρωδιά του. Μερικές ποικιλίες γίνονται “άοσμες” με την παλαίωση του σκόρδου, αλλά αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να αλλάξει τις ιδιότητές του.

Πολλοί χρησιμοποιούν το σκόρδο κυρίως για την υψηλή αρτηριακή πίεση, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, τα τριγλυκερίδια και για την σκλήρυνση των αρτηριών. Χρησιμοποιείται επίσης για το κοινό κρυολόγημα, την οστεοαρθρίτιδα και πολλές άλλες παθήσεις. Αλλά δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία, που να υποστηρίζουν αυτές τις χρήσεις. Δεν υπάρχουν επίσης επαρκή στοιχεία που να υποστηρίζουν τη χρήση σκόρδου για την COVID-19.

Σκόρδο: Χρήσεις και αποτελεσματικότητα

Είναι μάλλον αποτελεσματικό για:

Σκλήρυνση των αρτηριών (αθηροσκλήρωση)

Η λήψη σκόνης σκόρδου από το στόμα, μόνη της, ή με άλλα συστατικά, φαίνεται να βοηθά στην επιβράδυνση της σκλήρυνσης των αρτηριών.

Διαβήτης

Η λήψη σκόνης σκόρδου από το στόμα φαίνεται να μειώνει λίγο τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα πριν από το γεύμα σε άτομα με, ή χωρίς διαβήτη. Φαίνεται να λειτουργεί καλύτερα εάν λαμβάνεται για τουλάχιστον 3 μήνες. Δεν είναι σαφές εάν μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μετά το γεύμα, ή τα επίπεδα HbA1c.

Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης ή άλλων λιπών (λιπιδίων) στο αίμα (υπερλιπιδαιμία)

Η λήψη σκόρδου από το στόμα καθημερινά για τουλάχιστον δύο μήνες μπορεί να μειώσει τη συνολική χοληστερόλη και την λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL, “κακή” χοληστερόλη) σε άτομα με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Αλλά οποιοδήποτε όφελος είναι μάλλον μικρό. Και η λήψη σκόρδου δεν βοηθά στην αύξηση της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL, “καλή” χοληστερόλη), ή στην μείωση των τριγλυκεριδίων.

Υψηλή πίεση του αίματος

Η λήψη σκόρδου από το στόμα φαίνεται να μειώνει την συστολική αρτηριακή πίεση (“μεγάλη” πίεση) κατά περίπου 7-9 mmHg και τη διαστολική αρτηριακή πίεση (“μικρή” πίεση) κατά περίπου 4-6 mmHg σε άτομα με υπέρταση.

Συσσώρευση λίπους στο ήπαρ σε άτομα που πίνουν λίγο ή καθόλου αλκοόλ (μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος)

Η λήψη σκόνης σκόρδου από το στόμα φαίνεται να βοηθά στη βελτίωση της υγείας του ήπατος σε άτομα με μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο. Τα άτομα που τρώνε περισσότερο σκόρδο φαίνεται επίσης να είναι λιγότερο πιθανό να διαγνωστούν με μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο.

Σοβαρή λοίμωξη των ούλων (περιοδοντίτιδα)

Η λήψη παλαιωμένου εκχυλίσματος σκόρδου από το στόμα δύο φορές την ημέρα για 1,5 χρόνο μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας των ούλων σε άτομα που έχουν ήπια ή μέτρια περιοδοντίτιδα.

Είναι μάλλον αναποτελεσματικό για:

Καρκίνος του στομάχου

Τα άτομα που τρώνε περισσότερο σκόρδο, ή λαμβάνουν συμπληρώματα σκόρδου από το στόμα δεν φαίνεται να έχουν μικρότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του στομάχου.

Λοίμωξη του πεπτικού συστήματος που μπορεί να οδηγήσει σε έλκη (ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού)

Η λήψη σκόρδου από το στόμα δεν φαίνεται να βοηθά στη θεραπεία λοιμώξεων από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.

Υπάρχει ενδιαφέρον για τη χρήση του σκόρδου για διάφορους άλλους σκοπούς, αλλά δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες επιστημονικές πληροφορίες, για να πούμε εάν μπορεί να είναι χρήσιμο.

Σκόρδο: Πιθανές παρενέργειες

Όταν λαμβάνεται από το στόμα

Το σκόρδο είναι μάλλον ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους. Έχει εξεταστεί ως ασφαλής η λήψη σκόρδου από το στόμα για έως και 7 χρόνια. Μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες, όπως κακοσμία του στόματος, καούρα, αέρια και διάρροια. Αυτές οι παρενέργειες είναι συχνά χειρότερες με το ωμό σκόρδο. Μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας και να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε μερικούς ανθρώπους.

Όταν εφαρμόζεται στο δέρμα

Τα προϊόντα σκόρδου είναι συνήθως ασφαλή. Τζελ, πάστες και στοματικά διαλύματα που περιέχουν σκόρδο έχουν εξεταστεί ως ασφαλή για έως και 3 μήνες. Αλλά μπορεί να προκαλέσει βλάβη στο δέρμα, που μοιάζει με έγκαυμα. Είναι πιθανώς επικίνδυνο όταν εφαρμόζεται στο δέρμα. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρό ερεθισμό του δέρματος.

Σκόρδο: Ειδικές προφυλάξεις και προειδοποιήσεις – Ποιοι πρέπει να προσέχουν πολύ

Εγκυμοσύνη και θηλασμός

Το σκόρδο είναι συνήθως ασφαλές όταν λαμβάνεται από το στόμα σε ποσότητες που συνήθως βρίσκονται στα τρόφιμα. Είναι όμως πιθανώς επικίνδυνο, όταν χρησιμοποιείται σε φαρμακευτικές ποσότητες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά τον θηλασμό. Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την ασφάλεια της εφαρμογής σκόρδου στο δέρμα, εάν είστε έγκυος, ή θηλάζετε. Για να είστε σίγουρες, καλύτερα να αποφεύγετε τέτοια χρήση.

Παιδιά

Το σκόρδο θεωρείται ασφαλές, όταν λαμβάνεται από παιδιά σε δόσεις έως και 300 mg τρεις φορές την ημέρα για έως και δύο μήνες. Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για να γνωρίζουμε εάν είναι ασφαλές όταν χρησιμοποιείται σε μεγαλύτερες δόσεις ή για περισσότερο από δύο μήνες. Δεν είναι ασφαλές να εφαρμόζεται ωμό σκόρδο στο δέρμα. Μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα.

Διαταραχή αιμορραγίας

Το σκόρδο, ειδικά το φρέσκο, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας.

Χειρουργική επέμβαση

Το σκόρδο μπορεί να παρατείνει την αιμορραγία και να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση. Μπορεί επίσης να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Σταματήστε να παίρνετε σκόρδο τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν από μια προγραμματισμένη χειρουργική επέμβαση.

Σκόρδο: Δοσολογία

Το σκόρδο έχει χρησιμοποιηθεί συχνότερα από ενήλικες σε δόσεις των 2.400 mg από το στόμα ημερησίως για ένα έτος. Τα εκχυλίσματα σκόρδου συνήθως τυποποιούνται με βάση την ποσότητα αλλικίνης που περιέχουν. Αυτό συνήθως κυμαίνεται από 1,1% έως 1,3%.

Καλό είναι να αναζητήσετε συμπληρώματα που είναι επικαλυμμένα (εντερική επίστρωση), ώστε να διαλυθούν στο έντερο και όχι στο στομάχι. Χρησιμοποιείται επίσης σε κρέμες, τζελ, πάστες και στοματικά διαλύματα. Συμβουλευτείτε γιατρό, για να μάθετε ποια δόση μπορεί να είναι η καλύτερη για μια συγκεκριμένη πάθηση.

Πηγή: https://www.webmd.com

φωτό: iStock