Συμπληρώματα διατροφής: Γιατί μπορεί να είναι απαραίτητο να κάνετε ολική επαναφορά

Αλλά πώς ξέρετε αν κάποιο από αυτά τα συμπληρώματα διατροφής κάνει κάτι;

Η αλήθεια είναι ότι μάλλον δεν ξέρετε. Και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο μπορεί να έχει νόημα να πατήσετε pause σε όλα τα συμπληρώματά σας και να κάνετε reset, λέει ο Zachary Mulvihill, ειδικός στην ολιστική ιατρική στο NewYork-Presbyterian και στο Weill Cornell Medicine.

«Νομίζω ότι οι άνθρωποι καταλήγουν σε ένα σημείο όπου με την πάροδο των ετών έχουν μια χιονοστιβάδα συμπληρωμάτων και ίσως είχε νόημα τότε, αλλά δεν έχει νόημα τώρα και είναι ακριβό και στη χειρότερη περίπτωση, τους βλάπτει λίγο», λέει.

Για αυτόν τον λόγο – και για μερικούς άλλους που θα αναλύσουμε – ίσως έχει νόημα να κάνετε, πράγματι, ένα reset για να επανεκτιμήσετε τι παίρνετε.

Τα συμπληρώματα διατροφής δεν υπόκεινται σε έγκριση, δηλαδή προηγούμενη αξιολόγηση και αδειοδότηση

Πρώτον, οι βιταμίνες και τα συμπληρώματα δεν υπόκεινται σε αξιολόγηση και αδειοδότηση, πράγμα που σημαίνει ότι είναι κρίσιμο να αγοράζετε συμπληρώματα από αξιόπιστες μάρκες με πιστοποιήσεις τρίτων, ώστε να ξέρετε ότι παίρνετε αυτό που λέει το μπουκάλι – και τίποτα άλλο.

Δεύτερον, για πολλά συμπληρώματα μπορεί να μην έχει γίνει αρκετή έρευνα (ή και να μην έχει γίνει καθόλου έρευνα) που να υποστηρίζει την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους, λέει ο David S. Seres, διευθυντής ιατρικής διατροφής στο Ινστιτούτο Ανθρώπινης Διατροφής του Ιατρικού Κέντρου Irving του Πανεπιστημίου Columbia. Και πολλά από αυτά που έχουν πίσω τους αξιόπιστες έρευνες αποδεικνύεται ότι λειτουργούν μόνο για άτομα που έχουν πραγματική ανεπάρκεια.

Τρίτον, η λήψη συμπληρωμάτων χωρίς ιατρική καθοδήγηση μπορεί να μην ωφελεί ή και να κάνει ζημιά σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο Seres επισημαίνει μια γνωστή μελέτη για τον καρκίνο του προστάτη που ονομάζεται SELECT, η οποία διαπίστωσε ότι οι άνδρες που έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης Ε αύξησαν τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη κατά 17%.

Χρειάζεστε, άραγε, τα συμπληρώματα που παίρνετε;

Πολλοί ασθενείς δεν ξέρουν καν γιατί παίρνουν το Α ή το Β συμπλήρωμα διατροφής.

Μια άλλη συνήθης παγίδα που βλέπει ο Mulvihill ως γιατρός είναι ότι οι ασθενείς δίνουν υπερβολική αξία στα συμπληρώματα που παίρνουν. Όμως, τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι παρά συμπληρώματα, λέει ο ίδιος. Είναι για να συμπληρώνουν τυχόν απαραίτητες αλλαγές στη διατροφή σας ή και στον τρόπο ζωής σας και το αναμενόμενο όφελος είναι συνήθως αρκετά μικρό.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να είναι χρήσιμα για τους ανθρώπους», λέει, «αλλά είναι πραγματικά τα πιο χρήσιμα και λιγότερο επικίνδυνα όταν λαμβάνονται σε συνδυασμό με συμπληρωματικές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής σας».

Η κρεατίνη και η πρωτεΐνη, για παράδειγμα, είναι βασικά συστατικά στα ντουλάπια των αθλητών, αλλά «αυτό που κινεί περισσότερο τη βελόνα είναι η προπόνηση», λέει ο Jose Antonio, συνιδρυτής της Διεθνούς Εταιρείας Αθλητικής Διατροφής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Nova Southeastern. «Αν δεν προπονείσαι, τότε όλα τα άλλα δεν έχουν σημασία», εξηγεί.

Το πρώτο και σημαντικότερο για τον ίδιο είναι η σωστή διατροφή και ο ύπνος και μετά τα συμπληρώματα. Είτε μιλάμε για βιταμίνες Β είτε για μαγνήσιο, ο Antonio λέει ότι έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν σε κάποιο βαθμό, αλλά όχι στο ίδιο επίπεδο με την προπόνηση, τον ύπνο και τη σωστή διατροφή.

Πώς θα κάνετε reset

Αν έχετε ένα φαρμακείο γεμάτο χάπια, σταγόνες και σκόνες ή αν παίρνετε κάτι για μεγάλο χρονικό διάστημα, ένα reset μπορεί να είναι απαραίτητο.

«Όταν παίρνετε πάρα πολλά διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα, είναι δύσκολο να πείτε τι βοηθάει και τι όχι», λέει ο Mulvihill. Το κόψιμο όλων των συμπληρωμάτων εκτός από ένα και η επαναφορά τους ένα προς ένα μπορεί να σας βοηθήσει να κάνετε πιο «στρατηγικές» επιλογές. Ίσως μετά την παύση ενός συμπληρώματος να το επαναφέρετε τελικά (ίσως και σε υψηλότερη δόση, αλλά αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνεται υπό την επίβλεψη γιατρού, λέει).

Σας δίνει την ευκαιρία να κάνετε μια «νοητική επανεκκίνηση». Ο Antonio λέει ότι ένα διάλειμμα κατά διαστήματα μπορεί να έχει θετικό ψυχολογικό αντίκτυπο και είναι κάτι που κάνει και ο ίδιος. Ακριβώς όπως μπορεί να θέλετε να παραλείψετε το γυμναστήριο στις διακοπές, αφήνοντας τις βιταμίνες και τα συμπληρώματα στο σπίτι είναι ένας τρόπος να κάνετε «πνευματικές διακοπές» από το πρόγραμμά σας. «Μπορώ απλά να σηκωθώ, να πιω καφέ, να κοιτάξω τη θάλασσα και αυτό είναι όλο», λέει.

Μπορεί, επίσης, να μην τα χρειάζεστε όλο το χρόνο. Στην περίπτωση της βιταμίνης D, οι εποχιακές παύσεις έχουν μεγάλο νόημα.

«Η κύρια πηγή βιταμίνης D είναι ο ήλιος», λέει ο Mulvihill, τον οποίο είναι δύσκολο να πάρετε αρκετή ποσότητα κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

«Στους περισσότερους ανθρώπους, συνιστώ να λαμβάνουν μια λογική δόση βιταμίνης D από τον Σεπτέμβριο έως τον Μάρτιο», λέει. Από τον Απρίλιο έως τον Αύγουστο, υπάρχει άφθονο ηλιακό φως. Υπάρχουν εξαιρέσεις, όπως τα άτομα με σοβαρή οστεοπόρωση ή που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, τα οποία μπορεί να χρειάζεται, σύμφωνα με τον γιατρό τους, να λαμβάνουν βιταμίνη D επ’ αόριστον. Ο Mulvihill συνιστά να παρακολουθείτε τα επίπεδα της D μέσω τακτικών αιματολογικών εξετάσεων, ειδικά επειδή είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, που σημαίνει ότι παραμένει στον λιπώδη ιστό σας για μεγάλο χρονικό διάστημα σε σχέση με τις υδατοδιαλυτές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες Β και C, οι οποίες απομακρύνονται με τα ούρα.

Η αποχή από τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να σας βοηθήσει να διαπιστώσετε αν βοηθούν.

«Η επίδραση [των συμπληρωμάτων] είναι ανεπαίσθητη και μερικές φορές οι άνθρωποι δεν παρατηρούν πραγματικά το όφελος μέχρι να τα κόψουν», λέει ο Mulvihill.

Και σε αυτήν την περίπτωση, όμως, ένα μικρό διάλειμμα μπορεί να μην είναι αρκετό για να νιώσετε τη διαφορά, προειδοποιούν οι ειδικοί. Στην περίπτωση των ωμέγα-3, για παράδειγμα, υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι βοηθούν το καρδιαγγειακό σύστημα, αλλά μπορεί να χρειαστούν χρόνια ή δεκαετίες μέχρι να εμφανίσει κάποιος συμπτώματα καρδιαγγειακής νόσου (και, φυσικά, τα ωμέγα-3 από μόνα τους δεν θα το αποτρέψουν αυτό). Ομοίως με τις πολυβιταμίνες, ο Antonio δεν πιστεύει ότι κάποιος θα αισθανόταν διαφορετικά μετά τη διακοπή τους για μερικές εβδομάδες.

Ένα διάλειμμα μπορεί να κάνει τις εξετάσεις αίματος πιο ακριβείς. Ορισμένες εξετάσεις αίματος, όπως η εξέταση βιταμίνης Β12, μπορεί να είναι ευαίσθητες στην πρόσφατη διαιτητική πρόσληψη. Έτσι, αν πήρατε Β12 την ημέρα (ή ίσως και την εβδομάδα) που κάνετε τις αιματολογικές, οι εξετάσεις σας μπορεί να βγουν πάνω από τα φυσιολογικά όρια, λέει ο Mulvihill. Μια παύση πριν από μια εξέταση αίματος θα μπορούσε να σας βοηθήσει να διασφαλίσετε ότι δεν διαστρεβλώνετε τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Ομοίως, η πρόσληψη κρεατίνης μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα κρεατινίνης στο αίμα, έναν δείκτη υγείας των νεφρών, σύμφωνα με το αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού.

Το διάλειμμα μπορεί να σας βοηθήσει να αξιοποιήσετε τη σύνδεση νου-σώματος. «Προσπαθώ να κάνω τους ανθρώπους να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο σώμα και το μυαλό τους και στα σωματικά τους συμπτώματα», λέει ο Mulvihill. Το να είστε πιο προσεκτικοί με το πώς αισθάνεστε, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων ενέργειας, της συγκέντρωσης και της απόδοσης στην προπόνηση, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ευεργετικό από μόνο του – ακόμη και αν τελικά δεν είστε σε θέση να συνδέσετε αυτά τα συναισθήματα με ένα συγκεκριμένο συμπλήρωμα.

Πώς να κάνετε σωστά την επαναφορά

Σε έναν ιδανικό κόσμο, θα συνεργαζόσασταν με το γιατρό σας για μια εξατομικευμένη προσέγγιση που θα περιλάμβανε την αξιολόγηση των στόχων και του ιατρικού ιστορικού σας.

Τούτου λεχθέντος, υπάρχουν μερικές παράμετροι που πρέπει να εφαρμόσετε αν σκοπεύετε να ξαναρχίσετε να παίρνετε ένα συμπλήρωμα διατροφής:

• Πάρτε το συμπλήρωμα με συνέπεια για τουλάχιστον τρεις μήνες πριν κάνετε παύση, ώστε να μπορέσει να συσσωρευτεί στο σύστημά σας αρκετά για να έχει αποτέλεσμα – αν έχει.
• Κάντε ένα διάλειμμα δύο έως τεσσάρων εβδομάδων, ώστε να μεσολαβήσει αρκετό χρονικό διάστημα προκειμένου να βγει από τον οργανισμό σας.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο να καταγράφετε πώς αισθάνεστε -επίπεδα ενέργειας, διάθεση, συγκέντρωση, πόσο καλά κοιμάστε, άγχος κλπ.-, ώστε να έχετε ένα ημερολόγιο στο οποίο να ανατρέχετε.
• Εξετάστε το ενδεχόμενο να παρακολουθείτε μετρήσεις καρδιακών παλμών, όπως ο καρδιακός ρυθμός ηρεμίας και η μεταβλητότητα καρδιακών παλμών, με έναν ανιχνευτή φυσικής κατάστασης, καθώς μπορεί να σας δώσουν ενδείξεις για τη συνολική σας ευεξία.
• Αν είστε αθλητής (ερασιτέχνης ή επαγγελματίας), δώστε προσοχή σε όλες τις μετρήσεις της απόδοσής σας.

Ένας καλύτερος (και ίσως πιο υγιεινός και λιγότερο δαπανηρός) δρόμος προς τα εμπρός

Η συμβουλή του Seres είναι να σκεφτείτε πρώτα την ιατρική αναγκαιότητα. Συνεργαστείτε με το γιατρό σας και κάντε τακτικές εξετάσεις αίματος για να εντοπίσετε τυχόν ελλείψεις. «Είναι απολύτως αληθές πως αν έχετε μια πραγματική έλλειψη, και αυτό είναι κάτι που διαγιγνώσκεται ιατρικά, θα πρέπει να πάρετε ένα συμπλήρωμα για να διορθώσετε αυτή την έλλειψη», λέει.

Αν ήσασταν ασθενής του Mulvihill, θα σας μιλούσε για τους στόχους της υγείας σας και στη συνέχεια θα σας συνιστούσε μια αλλαγή στον τρόπο ζωής (ας πούμε, τον καθορισμό μιας σταθερής ώρας ύπνου), μια αλλαγή στη διατροφή (ίσως να είναι η κατανάλωση περισσότερων πρωτεϊνών), μια τεχνική ενσυνειδητότητας (ίσως να ξεκινάτε τη μέρα σας με έναν πεντάλεπτο διαλογισμό) και ένα συμπλήρωμα (που θα μπορούσε π.χ. να είναι το ashwagandha για τη διαχείριση του στρες). Ο ίδιος δημιουργεί ολιστικά σχέδια θεραπείας, επειδή δεν εξαρτώνται υπερβολικά από ένα πράγμα και εν συνόλω μπορούν να δώσουν σημαντικά οφέλη.

Πηγή: WebMD

Φωτογραφία: iStock