Συμπληρώματα διατροφής: Μια αγορά… υποσχόμενη πρόληψη και ευζωία

Υπάρχουν από την μια άκρη, οι Αμερικανοί που τα λαμβάνουν με την …χούφτα καθημερινά και ανεξέλεγκτα. Υπάρχουν από την άλλη, κάποιοι σκεπτικιστές γιατροί στην Ευρώπη που δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για συμπληρώματα διατροφής, ειδικά βιταμινούχα, καθώς θεωρούν ότι «φορτώνουν» τον οργανισμό με ποσότητες βιταμινών που δεν χρειάζεται, και σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και στο νοσοκομείο με φαρμακευτική ηπατίτιδα.

Στο χώρο της διατροφής, υπάρχουν ειδικοί που δίνουν σε αυτούς οι οποίοι κάνουν δίαιτα οπωσδήποτε και κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, και υπάρχουν και οι άλλοι, επίσης ειδικοί διατροφής, που λένε «κάνε ό,τι θέλεις, εγώ δεν βλέπω να έχεις κάποια ανάγκη, αλλά ούτε και θα σου κάνουν κακό».

Η επίσημη Πολιτεία από την άλλη πλευρά, μέσω του ΕΟΦ, λαμβάνει γνώση των προϊόντων που διατίθενται μέσω φαρμακείων ή καταστημάτων με προϊόντα γυμναστικής ή και σούπερ μάρκετ ώστε να «παρακολουθείται» το προϊόν και η δράση του. Άρα, όταν βλέπετε πίσω από το μπουκάλι ή το κουτί το σήμα του ΕΟΦ, γνωρίζετε ότι ο Οργανισμός έχει επίσημα ενημερωθεί για την είσοδο του συγκεκριμένου προϊόντος στην χώρα και δίνει άδεια για την κυκλοφορία του.

Δείτε παρακάτω πως γίνεται η διαδικασία αυτή:

ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Αθήνα, 27/05/15
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
Θέμα: Ηλεκτρονική υποβολή γνωστοποιήσεων κυκλοφορίας συμπληρωμάτων διατροφής, προϊόντων ειδικής διατροφής
Έχοντες υπόψη:
1. Υπουργική Απόφαση Υ1 οικ/ΓΠ 127962/2004 (ΦΕΚ 395Β΄/27.2.2004)
2. Υπ. Απόφαση Γ.Π./οικ.103499, Τροποποίηση της Υ1/ΓΠ 127962/03/2004 (ΦΕΚ 2855/11-11-13)
3. Υπουργική Απόφαση Α2Ε/5478/99 (ΦΕΚ 189Β΄/27-02-2004), όπως αυτή τροποποιήθηκε
4. Την ανάγκη επιτάχυνσης της εξέτασης των στοιχείων που συνυποβάλλονται με τα έντυπα γνωστοποίησης κυκλοφορίας των προϊόντων αυτών, καθώς και ηλεκτρονικής αρχειοθέτησης των στοιχείων της γνωστοποίησης. Και προκειμένου να τεθεί σε εφαρμογή η Ηλεκτρονική υποβολή των γνωστοποιήσεων κυκλοφορίας συμπληρωμάτων διατροφής και προϊόντων ειδικής διατροφής

ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ
Την από 29/06/2015 εφαρμογή της ηλεκτρονικής διαδικασίας για την υποβολή των γνωστοποιήσεων συμπληρωμάτων διατροφής και τροφίμων ειδικής διατροφής δια μέσου της διαδικτυακής πύλης του ΕΟΦ, από τους Υπεύθυνους Κυκλοφορίας. Από αυτήν την ημερομηνία και έπειτα οι γνωστοποιήσεις θα γίνονται δεκτές μόνο ηλεκτρονικά.
Προς τούτο, όλοι οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να προβούν σε γνωστοποίηση κυκλοφορίας στην ελληνική αγορά προϊόντων των ανωτέρω κατηγοριών θα πρέπει να πάρουν τον απαραίτητο κωδικό δια μέσου των αναλόγων εφαρμογών της Διαδικτυακής Πύλης του ΕΟΦ (http://services.eof.gr/myeof).
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την απόκτηση κωδικού ακολουθήστε τις οδηγίες
http://www.eof.gr/assets/userguides/USER_REGISTRATION_GUIDE.pdf. Η υποβολή της
γνωστοποίησης πραγματοποιείται μέσω της ηλεκτρονικής πύλης του ΕΟΦ (on-line
υπηρεσίες).

Τα συνοδευτικά έγγραφα της γνωστοποίησης κατατίθενται μέσω αναφόρτωσης (upload), με τη βοήθεια της εφαρμογής. Μετά την ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής υποβολής της γνωστοποίησης, οι ενδιαφερόμενοι υποχρεούνται να προσκομίζουν στον ΕΟΦ (τμήμα Πρωτοκόλλου), αντίγραφο του εντύπου γνωστοποίησης όπως αυτό εκτυπώνεται από το σύστημα καθώς και την πρωτότυπη
απόδειξη της κατάθεσης του τέλους από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Με την παραλαβή των ανωτέρω από τις Αρμόδιες Υπηρεσίες του ΕΟΦ, θα ενημερώνεται η κατάσταση του προϊόντος ως «γνωστοποιημένο». Οι ενδιαφερόμενοι, βάσει του ατομικού κωδικού πρόσβασης, θα μπορούν να ενημερώνονται μέσω της διαδικτυακής πύλης του ΕΟΦ.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη χρήση της υπηρεσίας μεταβείτε στις οδηγίες χρήσης http://www.eof.gr/assets/foods/FOOD_NOTIFICATION.pdf
Παρακαλούνται όλοι οι υπόχρεοι να τηρήσουν τα παραπάνω ώστε να επιτευχθεί η ουσιαστική μείωση του χρόνου διεκπεραίωσης των σχετικών υποθέσεων.
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΟΦ
Αικ. Αντωνίου

Ομάδες ατόμων που έχουν απόλυτη ένδειξη για λήψη συμπληρωμάτων διατροφής:

-Τα άτομα που ακολουθούν μια αυστηρή, πολλών εβδομάδων δίαιτα με χαμηλές ποσότητες πχ λίπους, μπορεί να παρουσιάσουν έλλειψη λιποδιαλυτών βιταμινών (Α, D, Ε και Κ).

-Οι καπνιστές χρειάζονται διπλάσια ποσότητα βιταμίνης C.

-Oι αυστηρά χορτοφάγοι που δεν καταναλώνουν ζωικά έχουν έλλειψη βιταμίνης Β12.

-Γυναίκες στην περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού χρειάζονται πολλές φορές ασβέστιο, φυλλικό οξύ και σίδηρο.

-Ασθενείς που αναγκαστικά αποκλείουν ολόκληρες ομάδες τροφών από την διατροφή τους.

-Οι εντατικά αθλούμενοι.

-Οι πολύ ηλικιωμένοι.

-Οι σκληρά εργαζόμενοι που δεν τρώνε κανονικά και σωστά γεύματα.

-Ασθενείς με ορμονικές διαταραχές (πχ θυρεοειδούς), αλλεργίες σε τροφές και άλλα προβλήματα υγείας.

Προσοχή στην λήψη

Σοβαρά προβλήματα υγείας από λήψη γνωστοποιημένου στον ΕΟΦ συμπληρώματος διατροφής, στην ενδεδειγμένη δοσολογία, δεν παρουσιάζονται. Μόνο σε ακραίες περιπτώσεις υπερδοσολογίας (για τις οποίες ευθύνεστε εσείς, και όχι το προϊόν) μπορεί να παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα στο ήπαρ. Αν είστε νέος, υγιής, δεν καταπονείστε στην εργασία σας, δεν καπνίζετε, δεν γυμνάζεστε ιδιαίτερα πολύ, και οι εξετάσεις σας έχουν πιστοποιήσει ότι δεν σας λείπει κάποια βιταμίνη ή ιχνοστοιχείο, δεν είναι απαραίτητο να πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα διατροφής. Μπορείτε αν θέλετε και εμπιστεύεστε κάποιο, να το λαμβάνετε σαν «άτυπη προληπτική θεραπεία» 2 ή 3 φορές το χρόνο διακεκομμένα. Αλλά και για αυτό ρωτήστε έναν επιστήμονα διατροφολόγο ή τον παθολόγο σας. Παν μέτρον άριστον!

Διαβάστε παρακάτω τι συστήνει ο διαιτολόγος- διατροφολόγος Μανώλης Μανωλαράκης:

Τα συμπληρώματα είναι πάντα αυτό που λέει το όνομά τους. Συμπληρώματα διατροφής. Τίποτα παραπάνω τίποτα παρακάτω. Ένα άτομο με σωστή και ισορροπημένη διατροφή και με σταθερές διατροφικές συνήθειες καλύπτει το μεγαλύτερο ποσοστό των απαιτήσεων του (αν όχι όλο) μέσα από την διατροφή. Αν οι συνθήκες ζωής ή οι ειδικές ανάγκες της καθημερινότητας του επιβάλουν την ενίσχυση του οργανισμού με κάποιο θρεπτικό συστατικό τότε μπορεί και πρέπει να λάβει κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Πάντα όμως με την καθοδήγηση και την επίβλεψη ειδικού.

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι μέσα από μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στην καθημερινή διατροφή, εύκολα μπορούν να καλυφθούν οι απαιτήσεις του οργανισμού σε σχετικά εύλογο χρονικό διάστημα. Όμως πολλές φορές οι ελλείψεις είναι τέτοιες και οι συνθήκες ζωής είναι διαμορφωμένες έτσι που πολύ δύσκολα κάποιος μπορεί αν καλύψει τις ανάγκες αυτές αποκλειστικά μέσα από τη διατροφή. Από την άλλη ειδικές συνθήκες όπως κύηση, έντονη αθλητική προσπάθεια, κουραστική εργασία, τραυματισμοί ή άλλες παθολογικές καταστάσεις, καθιστούν απολύτως αναγκαία την υποστήριξη του οργανισμού μέσα από συμπληρώματα διατροφής.

Υπάρχουν δύο καίρια θέματα τα οποία πρέπει να απασχολούν το άτομο που θα πάρει το συμπλήρωμα διατροφής: Το πρώτο αφορά το κατά πόσο νόμιμα κυκλοφορούν αυτά τα προϊόντα στην αγορά και το δεύτερο ποιος τα χορηγεί.

Πλέον εύκολα κάποιος μπορεί να βρεί τα συμπληρώματα διατροφής εκτός από τα κλασσικά σημεία διάθεσής τους (φαρμακείο) και σε πολυκαταστήματα (σε εφαρμογή της νέας νομοθεσίας) αλλά και σε ηλεκτρονικά καταστήματα φαρμακεία στο διαδίκτυο. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή πρέπει να γίνεται ανάμεσα σε σε εκείνα που έχουν κοινοποιήσει τη σύνθεσή τους στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ). Και φυσικά η επιλογή να γίνεται μόνο κατόπιν υποδείξεως από Διαιτολόγο ή Ιατρό εφόσον συντρέχουν λόγοι για τη λήψη του.

Αν πάλι αισθάνεται ανασφαλής για την σύσταση ή αν το συγκεκριμένο σκεύασμα είναι γνωστοποιημένο και η σύνθεση του είναι αυτή που ανταποκρίνεται στην ονομασία του τότε εύκολα μπορεί να ανατρέξει στο Γαληνό τον ηλεκτρονικό οδηγό φαρμάκων https://www.galinos.gr/ Μέσα από αυτόν μπορεί να δει και τη σύνθεση του σκευάσματος αλλά και τις ιδιότητες των ουσιών που περιέχει.

Τα τελευταία χρόνια οι σοβαρές εταιρείες που διακινούν σκευάσματα – συμπληρώματα διατροφής, έχουν επενδύσει σημαντικά στο τομέα της ενημέρωσης των ειδικών (ιατρών, διαιτολόγων κλπ) προσπαθώντας να αναδείξουν τα θετικά χαρακτηριστικά των προϊόντων τους και παρέχοντας πλήθος πηγών και βιβλιογραφικών αναφορών που τις πιο πολλές φορές είναι προσβάσιμες και από τους καταναλωτές τους ίδιους. Αυτό εμπεδώνει το αίσθημα ασφάλειας και βεβαιότητας για την όποια επιλογή.

Τι θα πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές

-Τους “ειδικούς” των γυμναστηρίων. Δεν είναι λίγες οι φορές που καλογυμνασμένοι αθλητές παρουσιάζονται ως ειδικοί και προτείνουν πλήθος σκευασμάτων και συμπληρωμάτων με αποκλειστικό σκοπό την αύξηση της αθλητικής απόδοσης. Οριακά μεριές φορές η σύσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα εφόσον δεν έχουν συνεκτιμηθεί η κατάσταση υγείας του ατόμου και η κλινική του εικόνα.

-Τα “πλανόδια” συμπληρώματα που τις πιο πολλές φορές διακινούνται από εταιρείες που τα διακινούν μέσα από συνεργάτες και όχι μέσα από τις κλασσικά σημεία διάθεσης. Η τιμή τους είναι αυξημένη αλλά και η περιεχόμενη δραστική ουσία είναι σχεδόν πάντα μικρότερη σε περιεκτικότητα από τα άλλα που διακινούνται μέσω φαρμακείου. Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι πάντα επιφυλακτικοί στη χρησιμοποίηση εκφράσεων “Φυσικά προϊόντα” “Βιολογικής προέλευσης” “Φυτικές πρώτες ύλες”

-Τα “ορφανά” συμπληρώματα που και αυτά διακινούνται εκτός των παραδοσιακών σημείων πώλησης και που η προέλευσή τους και σύστασή τους είναι απροσδιόριστη. Οι καταναλωτές θα πρέπει να αποφεύγουν την όποια χρησιμοποίησή τους

-Την προμήθεια συμπληρωμάτων από το διαδίκτυο. Κάθε χρόνο οι αρμόδιοι φορείς ελέγχου διακίνησης συμπληρωμάτων και φαρμάκων εκδίδουν εκατοντάδες προειδοποιήσεις για προϊόντα και σκευάσματα που περιέχουν απαγορευμένες ουσίες και που διακινούνται αποκλειστικά από το διαδίκτυο. Η διάθεσή τους με αυτό το τρόπο βοηθά τους παρασκευαστές να αποφεύγουν  την κοινοποίησή τους στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές.

-Να αναζητούν και να μαθαίνουν τα “πιστοποιητικά” και τα “ακαδημαϊκά πτυχία” των ατόμων που τους προτείνουν τα συμπληρώματα. Δεν είναι λίγες οι φορές που άτομα χωρίς κανένα απολύτως πτυχίο ή εκπαίδευση συστήνει (πουλάει για την ακρίβεια) συμπληρώματα διατροφής.

Στις μέρες υπάρχουν πολλά και διαθέσιμα συμπληρώματα και οι πηγές ενημέρωσης είναι πολλές και ποικίλες. Ο καταναλωτής έχει στη διάθεση του πέρα από αυτά και την βοήθεια πιστοποιημένων ειδικών, των Διαιτολόγων Διατροφολόγων που μπορούν με ασφάλεια να τον καθοδηγήσουν στην σωστή επιλογή και την ορθή χρήση συμπληρωμάτων διατροφής. Πάντα όμως ο καταναλωτής θα πρέπει να εξασφαλίζει ότι πληρούνται όλες οι προδιαγραφές για την χρησιμοποίησή τους.