Τεχνητά γλυκαντικά και πιθανός κίνδυνος καρκίνου: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

Μιχάλης Θερμόπουλος
09 Μαΐου 2023 | 14:30

Τα τεχνητά γλυκαντικά συχνά προστίθενται σε τρόφιμα και ποτά με την ιδέα ότι βοηθούν στην απώλεια βάρους.

Τα τεχνητά γλυκαντικά χρησιμοποιούνται επίσης σε οδοντόκρεμες, καραμέλες και τσίχλες, για να προσθέσουν γλυκύτητα χωρίς τον κίνδυνο να συμβάλουν στην τερηδόνα.

Μια μεγάλη μελέτη με περισσότερους από 100.000 ενήλικες Γάλλους συμμετέχοντες έδειξε ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να μην είναι τόσο καλά για εμάς όσο θα ελπίζαμε.

Αυτή η μελέτη, η οποία συντάχθηκε από τους Charlotte Debras, Mathilde Touvier και τους συναδέλφους τους στο Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας (Inserm) και στο Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord, βρήκε μια σχέση μεταξύ ορισμένων τεχνητών γλυκαντικών και αυξημένου κινδύνου για καρκίνο.

Πώς συνδέεται ο καρκίνος με τα τεχνητά γλυκαντικά

Επειδή η ασφάλεια των τεχνητών γλυκαντικών αποτελεί εδώ και καιρό θέμα συζήτησης, οι ερευνητές αποφάσισαν να εξετάσουν την πιθανή σχέση τους να προκαλέσουν καρκίνο.

Ανέλυσαν 102.865 ενήλικες Γάλλους που συμμετείχαν στην μελέτη NutriNet-Santé.

Αυτή η μελέτη είναι διαρκής με βάση το διαδίκτυο. Ξεκίνησε το 2009 από την Ερευνητική Ομάδα Διατροφικής Επιδημιολογίας. Η συμμετοχή είναι εθελοντική με τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μόνοι τους το ιατρικό τους ιστορικό, καθώς και κοινωνικοδημογραφικά δεδομένα, τη διατροφή, τον τρόπο ζωής και την υγεία τους.

Έτσι, πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών συνελέχθησαν από τα αυτοαναφερόμενα διατροφικά αρχεία των συμμετεχόντων.

Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, η ομάδα συνέλεξε πληροφορίες σχετικά με τις διαγνώσεις καρκίνου στους συμμετέχοντες. Τις ανέλυσε για να διαπιστώσει εάν υπήρχε σχέση μεταξύ της κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών και του κινδύνου καρκίνου.

Φρόντισαν να λάβουν υπόψη άλλους παράγοντες, όπως:

ηλικία
φύλο
εκπαίδευση
σωματική δραστηριότητα
κάπνισμα
δείκτη μάζας σώματος
ύψος
αύξηση βάρους
διαβήτη
οικογενειακό ιστορικό καρκίνου

Προσάρμοσαν τα στοιχεία τους και με βάση την κατανάλωση των εξής:

θερμίδες
αλκοόλ
νάτριο (αλάτι)
κορεσμένα λιπαρά
φυτικές ίνες
ζάχαρη
δημητριακά ολικής αλέσεως
γαλακτοκομικά

Τα τεχνητά γλυκαντικά σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου

Οι συγγραφείς της έρευνας ανέφεραν ότι, σύμφωνα με τα ευρήματά τους, η τακτική κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών μπορεί να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Σημείωσαν ότι προηγούμενες μελέτες παρατήρησης έχουν βρει συνδέσμους μεταξύ αυτών των δύο μεταβλητών. Επιπλέον, μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να είναι καρκινογόνα.

Ωστόσο, η μελέτη τους είναι η πρώτη που διερεύνησε συσχετίσεις μεταξύ της ποσότητας τεχνητών γλυκαντικών και του κινδύνου καρκίνου. Επίσης έλαβε υπόψη και διαφορετικούς τύπους τεχνητών γλυκαντικών.

Οι Debras και Touvier διαπίστωσαν συγκεκριμένα, ότι τα γλυκαντικά ασπαρτάμη και ακεσουλφάμη-Κ συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Επιπλέον, είδαν αυξημένους κινδύνους σε μια ομάδα καρκίνων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως:

καρκίνος του μαστού (ιδιαίτερη αύξηση στον εν λόγω καρκίνο)
καρκίνος του παχέος εντέρου
καρκίνος του προστάτη

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να σταματήσετε να καταναλώνετε τεχνητά γλυκαντικά;

Τι σημαίνει αυτή η μελέτη για τους καταναλωτές; Πρέπει να παραλείψουμε όλα τα τεχνητά ζαχαρωμένα τρόφιμα;

Είναι πολύ νωρίς για να απαντηθεί αυτό.

Η δρ. Mary-Jon Ludy, πρόεδρος του Τμήματος Δημόσιας Υγείας του κρατικού πανεπιστημίου Bowling Green και αναπληρωτής καθηγητής Τροφίμων και Διατροφής, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, προειδοποίησε ότι αυτή η συσχέτιση δεν είναι απόδειξη αιτιότητας:

“Με μια μελέτη παρατήρησης, όπως αυτή, δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί εάν τα υψηλά επίπεδα πρόσληψης τεχνητών γλυκαντικών προκαλούν καρκίνο, ή εάν τα άτομα με καρκίνο καταναλώνουν υπερβολικά υψηλά επίπεδα τεχνητών γλυκαντικών. Για τον προσδιορισμό της αιτίας και του αποτελέσματος, απαιτούνται πειραματικές μελέτες”.

Ο δρ. Andrew Odegaard, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στο Πρόγραμμα Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Irvine στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στη μελέτη, διατύπωσε παρόμοιες ανησυχίες.

Είπε ότι σε τέτοιου τύπου μελέτες προκύπτουν συγκεκριμένοι τύποι παρερμηνειών. Δεν είναι δυνατό να διακριθεί αν αυτά τα αποτελέσματα οφείλονταν σε μεροληψία, ή σε πραγματικά στοιχεία στα δεδομένα. Τόνισε επίσης ότι, συνολικά, μόνο το 3,3% περίπου των συμμετεχόντων διαγνώστηκε με καρκίνο κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, επομένως οι σχετικοί κίνδυνοι είναι “μέτριοι”.