Αν προσπαθείτε να χάσετε βάρος και μετράτε τις θερμίδες σας, καλό είναι να το σταματήσετε. Όχι μόνο δεν θα σας βοηθήσει μακροπρόθεσμα, αλλά μπορεί να υπονομεύει την προσπάθειά σας, αναφέρει ένας κορυφαίος βρετανός γιατρός.
Σε άρθρο του που δημοσιεύεται στην εφημερίδα Telegraph, ο Dr. Tim Spector, καθηγητής Γενετικής Επιδημιολογίας στο King’s College του Λονδίνου (KCL), γράφει ότι με τη μέτρηση των θερμίδων μπορεί κάποιος να χάσει μόνο για λίγο κάποια κιλά.
Με την πάροδο του χρόνου η απώλεια θα γίνεται ολοένα πιο δύσκολη. Και τελικά θα ανακτήσει σχεδόν όλα τα χαμένα κιλά ή, χειρότερα ακόμα, μερικά ακόμα.
Η μέτρηση των θερμίδων είναι μία από τις ευρύτερα γνωστές προσεγγίσεις για αδυνάτισμα. Ωστόσο μελέτες δείχνουν ότι είναι αναποτελεσματική μακροπρόθεσμα στην απόκτηση και διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους.
Συνδυασμένη ανάλυση (μετανάλυση) που συμπεριέλαβε δεκάδες προγενέστερες κλινικές μελέτες για το αδυνάτισμα, συνέκρινε διάφορες μεθόδους μεταξύ τους. Όπως έδειξε, η δραστική μείωση των θερμίδων προκαλεί απώλεια βάρους 5-8,5 κιλών τους πρώτους 6 μήνες.
Στους 48 μήνες τα κιλά αυτά έχουν μειωθεί σε 3 έως 6. Στα 3 χρόνια, το 80% των συμμετεχόντων είχαν σχεδόν το ίδιο βάρος με εκείνο πριν αρχίσουν την δίαιτα. Στην αληθινή ζωή το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο, διότι ο κόσμος δεν έχει τους πόρους και την ψυχολογική υποστήριξη που λαμβάνει στις μελέτες, κατά τον Dr. Spector.
Γιατί αποτυγχάνει
Γιατί όμως αποτυγχάνει η μέτρηση των θερμίδων; Δεν ισχύει πως όσο λιγότερες θερμίδες τρώει κάποιος, τόσο περισσότερο αναγκάζει τον οργανισμό του να χρησιμοποιεί τις αποθηκευμένες;
Ο Dr. Spector απαντά πως κατ’ αρχάς είναι σχεδόν αδύνατον να μετρήσει κάποιος με απόλυτη ακρίβεια πόσες θερμίδες καταναλώνει. Οι ετικέτες στα περισσότερα τρόφιμα είναι αναξιόπιστες, υποστηρίζει. Οι πιο αξιόπιστες μετρήσεις υπάρχουν στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία δεν είναι η απάντηση στο αδυνάτισμα.
Επιπλέον, οι θερμίδες που καταναλώνουμε από το φαγητό είναι συχνά διαφορετικές από εκείνες που απορροφά ο οργανισμός μας. Αυτό ισχύει κυρίως για ολόκληρα τρόφιμα όπως οι ξηροί καρποί και τα όσπρια.
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι η μέτρηση των θερμίδων δεν αποκαλύπτει τίποτα για την ποιότητα της τροφής. Ένα αβοκάντο μπορεί να έχει τις ίδιες θερμίδες με ένα χάμπουργκερ, γράφει ο καθηγητής. Αυτό τι σημαίνει, ότι θα τρώει κανείς χάμπουργκερ για να αδυνατίσει;
Σαν να μην έφταναν όλ’ αυτά, πολύς κόσμος εκλαμβάνει αυτομάτως ως υγιεινό οτιδήποτε αναγράφει πως περιέχει λίγες θερμίδες. Πολλά από τα λάιτ τρόφιμα, όμως, είναι υπερεπεξεργασμένα. Αυτό σημαίνει πως δεν ικανοποιούν το αίσθημα κορεσμού της πείνας και έτσι όσοι τα καταναλώνουν πεινάνε διαρκώς. Η πείνα είναι ένας ακόμα λόγος που δεν αποδίδει η μέτρηση των θερμίδων.
Η αντίδραση του οργανισμού
Και μετά είναι η αντίδραση του οργανισμού. Όταν μειώνονται πολύ οι θερμίδες, ο οργανισμός αρχίζει σταδιακά να εκκρίνει περισσότερες ορμόνες της πείνας. Εξ ου και σκεφτόμαστε συνεχώς το φαγητό όταν κάνουμε δίαιτα.
Όσο περισσότερο διαρκέσει η μειωμένη πρόσληψη θερμίδων, τόσο πιο ισχυρές θα γίνουν οι σκέψεις για φαγητό. Και τόσο πιο δύσκολο θα γίνεται να μην «κλέψουμε» μία λιχουδιά.
Επιπλέον, καθώς περνά ο καιρός ο οργανισμός μας νομίζει ότι υπάρχει τελικά ένδεια τροφής. Έτσι, μειώνει τον μεταβολισμό (δηλαδή τις καύσεις μας) για να διατηρήσει για περισσότερο καιρό όσες θερμίδες έχει αποθηκευμένες.
Τι να κάνετε
Ποια είναι η λύση; Κατ’ αρχάς πάρτε απόφαση ότι το οριστικό αδυνάτισμα είναι δύσκολο, επισημαίνει ο καθηγητής. Από κει και πέρα, αλλάξτε τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με φυσικά, ολικής αλέσεως προϊόντα. Αρχίστε από τα σνακ, συνιστά ο , ο Dr. Spector, όπως κέικ, μπισκότα, σνακ λίγων λιπαρών κ.λπ.
Μειώστε επίσης τα έτοιμα, πρόχειρα γεύματα από το σούπερ μάρκετ και αρχίστε να μαγειρεύετε φρέσκο φαγητό στο σπίτι σας. Περιορίστε επίσης τα τρόφιμα που γράφουν ότι έχουν πολλές πρωτεΐνες ή πρόσθετες βιταμίνες. Και βάλτε στη ζωή σας περισσότερα φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους.
Όσον αφορά τις θερμίδες, αντί να τις μετράτε προτιμότερο είναι να δώσετε έμφαση στην ποιότητα της διατροφής σας. Μελέτες έχουν δείξει πως όσο περισσότερα μη επεξεργασμένα τρόφιμα θα τρώτε, τόσο θα καταστέλλεται η όρεξή σας. Και αυτό διότι ο οργανισμός σας θα εκκρίνει χαμηλότερα επίπεδα της ορμόνης που διεγείρει την όρεξη.
Για την ιστορία, ένα μέτριο χάμπουργκερ έχει περίπου 240 θερμίδες, σύμφωνα με επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Αντίστοιχα, ένα απλό, κλασικό χάμπουργκερ έχει περίπου 290.
Φωτογραφία: iStock