Οι άνθρωποι που τρώνε συχνά υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν 32 διαφορετικά προβλήματα υγείας, σύμφωνα με την μεγαλύτερη έως σήμερα ανάλυση για το θέμα. Στα προβλήματα αυτά συμπεριλαμβάνονται από γαστρεντερικά ενοχλήματα έως καρδιοπάθεια και καρκίνος.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται σε μια χρονική συγκυρία που αυξάνεται ραγδαία η παγκόσμια κατανάλωση προϊόντων όπως τα πρόχειρα φαγητά και τα αναψυκτικά.
Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συνήθως περιέχουν συστατικά που σπανίως χρησιμοποιούνται στην καθημερινή μαγειρική (π.χ. υδρογονωμένα έλαια, σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη). Μπορεί επίσης να περιέχουν χημικά πρόσθετα που βελτιώνουν τη γεύση ή την εμφάνισή τους (π.χ. ενισχυτικά γεύσης, χρωστικές, γαλακτωματοποιητές, γλυκαντικά κ.λπ.).
Ουσιαστικά είναι τρόφιμα τα οποία υποβάλλονται σε βιομηχανική επεξεργασία για να παραχθούν. Εκτός από τα χημικά πρόσθετα, συχνά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λιπαρά ή/και αλάτι. Συνήθως έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και βιταμίνες.
Ενδεικτικά παραδείγματα είναι, λ.χ., οι προσυσκευασμένες σούπες, οι έτοιμες σος, τα δημητριακά με ζάχαρη, οι κατεψυγμένες πίτσες και πίτες, τα αλλαντικά, τα ντόνατς κ.λπ.
Προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει ότι η διατροφή του μέσου κατοίκου της Δύσης αποτελείται κατά 50% από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα. Ωστόσο το αντίστοιχο ποσοστό στους νέους συχνά φθάνει στο 80%.
Η νέα ανάλυση
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση (BMJ). Προέρχονται από τη συνδυασμένη ανάλυση 45 προγενέστερων ερευνών, με σχεδόν 10 εκατομμύρια συμμετέχοντες.
Την ανάλυση πραγματοποίησαν επιστήμονες από κορυφαία ακαδημαϊκά κέντρα του κόσμου, όπως το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στη Γαλλία και το Τζωνς Χόπκινς στις ΗΠΑ.
Το γενικό συμπέρασμα των επιστημόνων ήταν πως τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα σχετίζονται με 32 αρνητικές εκβάσεις που αφορούν:
- Τον καρκίνο
- Αναπνευστικές παθήσεις
- Καρδιαγγειακά νοσήματα
- Γαστρεντερικές διαταραχές
- Μεταβολικά προβλήματα
Σχετίζονται επίσης με αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από τέτοιου είδους και άλλα νοσήματα.
Τα ευρήματα
Ειδικότερα, η συχνή κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συσχετίσθηκε με αύξηση κατά σχεδόν 40% έως 66% του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις. Συσχετίσθηκε επίσης, μεταξύ άλλων, με αύξηση:
- Κατά 21% του κινδύνου πρόωρου θανάτου από κάθε αιτία
- Κατά 22% των πιθανοτήτων κατάθλιψης
- Κατά 40% του κινδύνου αναπτύξεως διαβήτη
- Κατά 41% του κινδύνου αναπτύξεως διαταραχών ύπνου
- Κατά 55% του κινδύνου αναπτύξεως παχυσαρκίας
Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συσχετίσθηκαν ακόμα με το άσθμα, τα γαστρεντερικά προβλήματα, ορισμένους καρκίνους, με τις αγχώδεις διαταραχές κ.λπ.
Ωστόσο όλ’ αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν απλώς μία συσχέτιση και όχι σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Αυτό σημαίνει πως «υπάρχει σαφής συσχέτιση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων με πολλαπλές βλάβες στην υγεία, που αποδίδεται εν μέρει στο φτωχό θρεπτικό προφίλ τους», σχολίασε ο Dr. Chris van Tulleken, αναπληρωτής καθηγητής στο University College του Λονδίνου.
Φωτογραφία: iStock