Η βιταμίνη Ε είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη η οποία υπάρχει σε πολλά τρόφιμα. Στον οργανισμό ασκεί αντιοξειδωτική δράση, βοηθώντας τα κύτταρα να προφυλαχθούν από τις βλάβες που τους προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου.
Όπως εξηγούν ειδικοί από το Γραφείο Διατροφικών Συμπληρωμάτων (ODS) των Εθνικών Ιδρυμάτων Υγείας (NIH) των ΗΠΑ, οι ελεύθερες ρίζες είναι ιδιαίτερα δραστικά μόρια που σχηματίζονται στο σώμα μας κατά την μετατροπή της τροφής σε ενέργεια. Οι άνθρωποι εκτίθενται σε αυτές και από το περιβάλλον (π.χ. από τον καπνό των τσιγάρων, την ατμοσφαιρική ρύπανση, την ηλιακή ακτινοβολία).
Ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται επίσης την βιταμίνη για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η βιταμίνη Ε διαστέλλει επίσης τα αιμοφόρα αγγεία και εμποδίζει την πήξη του αίματος μέσα τους. Επιπλέον, τα ανθρώπινα κύτταρα την χρησιμοποιούν για να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και να εκτελούν πολλές λειτουργίες.
Πόση χρειαζόμαστε
Η ποσότητα της βιταμίνης Ε που καθημερινά χρειαζόμαστε αυξάνεται προοδευτικά με την ηλικία. Η μέση συνιστώμενη ημερήσια δόση σε χιλιοστά του γραμμαρίου (mg) είναι ως εξής:
- Βρέφη ηλικίας έως 6 μηνών – 4 mg
- Βρέφη 7-12 μηνών = 5 mg
- Νήπια 1-3 ετών = 6 mg
- Παιδιά 4-8 ετών = 7 mg
- Παιδιά 9-13 ετών = 11 mg
- Έφηβοι 14-18 ετών = 15 mg
- Ενήλικες = 15 mg
- Έγκυοι (εφηβικής ηλικίας και ενήλικες) = 15 mg
- Κορίτσια και γυναίκες που θηλάζουν τα μωρά τους = 19 mg
Ποια τρόφιμα περιέχουν βιταμίνη Ε
Η βιταμίνη Ε υπάρχει εκ φύσεως σε πολλά τρόφιμα, ενώ με αυτήν εμπλουτίζονται και πολλά άλλα. Μεταξύ των καλών φυσικών πηγών της συμπεριλαμβάνονται οι εξής:
- Φυτικά έλαια, όπως το ηλιέλαιο, το καλαμποκέλαιο και το σογιέλαιο
- Ξηροί καρποί, όπως τα φιστίκια, τα φουντούκια, οι ηλιόσποροι και, ιδίως, τα αμύγδαλα.
- Πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι και το μπρόκολο
Επιπλέον, βιταμίνη Ε προστίθεται σε δημητριακά πρωινού, φρουτοχυμούς, αλείμματα, μαργαρίνες κ.λπ. Να διαβάζετε τις ετικέτες των τροφίμων για να ελέγχετε αν και πόση βιταμίνη περιέχουν.
Συμπτώματα της έλλειψης
Όσοι ακολουθούν δυτικού τύπου διατροφή, η οποία βασίζεται πρωτίστως στα έτοιμα και πρόχειρα φαγητά, συνήθως καταναλώνουν λιγότερη βιταμίνη Ε απ’ όση χρειάζονται. Και αυτό διότι η διατροφή τους είναι φτωχή σε λαχανικά και ξηρούς καρπούς, που είναι οι καλύτερες πηγές της.
Ωστόσο το να παρουσιάσει ένας υγιής άνθρωπος ανεπάρκεια στη βιταμίνη είναι δύσκολο, διότι την περιέχουν και πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα που οι άνθρωποι αυτοί συχνά τρώνε (π.χ. δημητριακά πρωινού, μαργαρίνη).
Η ανεπάρκειά της είναι πιθανότερη σε ορισμένους πάσχοντες από νοσήματα που εμποδίζουν την πέψη ή την απορρόφηση του λίπους (η βιταμίνη Ε είναι, όπως προαναφέρθηκε, λιποδιαλυτή). Παραδείγματα τέτοιων νοσημάτων είναι:
- Η νόσος του Crohn
- Η κυστική ίνωση
- Ορισμένα πολύ σπάνια γενετικά νοσήματα (π.χ. αβηταλιποπρωτεϊναιμία, αταξία με ανεπάρκεια βιταμίνης Ε)
Οι ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης Ε μπορεί να εκδηλώσουν βλάβες στα νεύρα και τους μυς που οδηγούν σε:
- Απώλεια της αίσθησης σε χέρια και πόδια
- Απώλεια οτυ ελέγχου των κινήσεων του σώματος
- Μυϊκή αδυναμία
- Προβλήματα όρασης
Μία άλλη ένδειξη της ανεπάρκειας είναι η εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Με ποια φάρμακα μπορεί να αλληλεπιδράσει
Η βιταμίνη Ε με μορφή διατροφικών συμπληρωμάτων μπορεί να αλληλεπιδράσει (να επέμβει στη δράση) ορισμένων φαρμάκων, δημιουργώντας προβλήματα, όπως ενδεικτικά:
- Αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας σε ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά ή αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα όπως η βαρφαρίνη
- Μείωση της καρδιοπροστατευτικής δράσης του συνδυασμού στατίνης-νιασίνης για την χοληστερόλη (ιδίως όταν η βιταμίνη Ε συνδυάζεται και με άλλα αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη C, το σελήνιο, η β-καροτίνη)
- Μείωση της αποτελεσματικότητας της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας για τον καρκίνο
Εάν παίρνετε φάρμακα ή κάνετε θεραπεία να ενημερώνετε πάντοτε τον θεράποντα ιατρό σας για κάθε διατροφικό συμπλήρωμα ή βότανο που παίρνετε. Εννοείται ότι θα τον ενημερώνετε και για όλα τα άλλα φάρμακα που παίρνετε, ακόμα και τα μη συνταγογραφούμενα.
Φωτογραφία: iStock