38ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο: Έμφραγμα, εγκεφαλικό και αιφνίδιος θάνατος στο στόχαστρο

Το συνέδριο της ΕΚΕ είναι φέτος αφιερωμένο στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και του αιφνίδιου θανάτου.

Όπως είπε ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ), Κωνσταντίνος Τσιούφης, υπάρχουν νέα δεδομένα που αφορούν το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, τόσο όσον αφορά την πρόληψη μέσω σωστής αντιμετώπισης της κολπικής μαρμαρυγής και της αρτηριακής υπέρτασης, όσο και της άμεσης παρέμβασης τις πρώτες ώρες μετά το επεισόδιο:

Επισήμανε ο κ. Τσιούφης:

«Κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκδηλώνονται 1,8 εκατ. νέα περιστατικά εγκεφαλικών που σχετίζονται με 624.000 θανάτους. Στην Ελλάδα έχουμε κάθε χρόνο περίπου 30.000 νέα περιστατικά αγγειακής εγκεφαλικής νόσου, τα οποία αποτελούν την 1η αιτία αναπηρίας στη χώρα μας, με συνολικές άμεσες υγειονομικές δαπάνες 0.563 δις ευρώ και έμμεσες δαπάνες 1 δις ευρώ.

Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου εκδήλωσης εγκεφαλικών, μετά την υψηλή αρτηριακή πίεση, αλλά τα εγκεφαλικά που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή είναι τα πιο σοβαρά, με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων και μόνιμων αναπηριών. Σήμερα υπάρχουν ισχυρά δεδομένα και επαρκής κλινική εμπειρία που τεκμηριώνουν ότι τα νεότερα από του στόματος αντιπηκτικά (NOACs) (απιξαμπάνη, νταμπιγκατράνη, ριβαροξαμπάνη) θεωρούνται «σταθμός» στην αντιμετώπιση ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Χρησιμοποιώντας τη σωστή δοσολογία είναι το ίδιο αποτελεσματικά στην πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου με τη δικουμαρόλη, αλλά συγκριτικά με αυτή μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικής αιμορραγίας.

Πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία προέκυψαν από πρόσφατες μελέτες, οι οποίες κατέδειξαν ότι τα φάρμακα αυτά σε συνδυασμό με ένα αντιαιμοπεταλιακό μπορεί να αντικαταστήσουν τη τριπλή αντιθρομβωτική αγωγή, που μέχρι τώρα ήταν υποχρεωτική για όλους τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, οι οποίοι παράλληλα υποβάλλονται σε στεντ, μειώνοντας έτσι τον αιμορραγικό κίνδυνο».

SPYRAL HTN-OFF MED

Παράλληλα, ο κ. Τσιούφης αναφέρθηκε στην πρόσφατη μελέτη “SPYRAL HTN-OFF MED”, που δημοσιεύθηκε στη Lancet και στην οποία το «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο είχε σημαντική συμμετοχή. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι η απονεύρωση του νεφρού μπορεί να μειώσει την υψηλή πίεση στους υπερτασικούς ασθενείς, που δεν λάμβαναν κανένα ανιυπερτασικό φάρμακο.

«Στον τομέα της θεραπείας του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κερδίζει έδαφος η έγκαιρη θρομβόλυση και η επεμβατική αντιμετώπιση με τη μηχανική θρομβεκτομή, που σε εξειδικευμένα κέντρα δίνει εξαιρετικά αποτελέσματα.», πρόσθεσε ο κ. Τσιούφης, τονίζοντας τέλος ότι «Η Ε.Κ.Ε, όχι μόνο εντείνει τις προσπάθειές της για την καλύτερη ανίχνευση και θεραπεία της υπέρτασης και της κολπικής μαρμαρυγής, αλλά δημιουργεί και ειδική ομάδα εργασίας για τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, με στόχο τη μείωση των αγγειακών εγκεφαλικών και των επιπτώσεών τους».

Αιφνίδιος θάνατος

Ο κ. Ιωάννης Γουδέβενος, αντιπρόεδρος της ΕΚΕ, στην ομιλία του επικεντρώθηκε στον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, του οποίου η πρόληψη και η αντιμετώπιση αποτελεί ακόμα πρόκληση, παρά τις έως τώρα επιστημονικές προσπάθειες.

«Στην Ελλάδα καταγράφονται ετησίως περίπου 7.000 περιστατικά αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, που στην πλειοψηφία τους αφορούν οξύ στεφανιαίο επεισόδιο, το οποίο επιπλέκεται με θανατηφόρο αρρυθμία και προκαλεί καρδιακή ανακοπή.

Με το 60% των ατόμων να μην έχουν γνωστό καρδιαγγειακό ιστορικό, ο πιο άμεσος και αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης των περιστατικών είναι η χρήση εξωτερικού απινιδωτή. Η ΕΚΕ είναι πρωτεργάτης στην εκπαίδευση των νέων ιατρών αλλά και του κοινού σχετικά με το ζήτημα αυτό, ενώ αξίζει να σημειώσουμε ότι στα Ιωάννινα, έχει ξεκινήσει μία εντυπωσιακή προσπάθεια από την Περιφέρεια, με την τοποθέτηση πάνω από 60 αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών στην πόλη και στα περίχωρα».

Αύξηση εμφραγμάτων μεταξύ ανασφάλιστων

Ο τ. πρόεδρος της Ε.Κ.Ε., κ. Στέφανος Φούσας, ανέφερε στην εισήγησή του ότι «τα οξέα στεφανιαία σύνδρομα (ΟΣΣ) είναι επείγουσες καταστάσεις στις οποίες έχουμε διαταραχή στην αιμάτωση του μυοκαρδίου, που οδηγεί στη νέκρωση του. Ειδικά όταν πρόκειται για απόφραξη στεφανιαίου αγγείου, ή κύρια θεραπεία, είναι η αποκατάσταση της βλάβης άμεσα, με πρωτογενή αγγειοπλαστική στο αιμοδυναμικό, γιατί χαμένος χρόνος, σημαίνει χαμένο μυοκάρδιο.

Σήμερα σε μεγάλες πόλεις (δίκτυο stent for life) ή πρωτογενής αγγειοπλαστική φτάνει στο 80% και σώζει ζωές ή προλαμβάνει αναπηρίες (καρδιακή ανεπάρκεια). Μείζον πρόβλημα είναι να μειώσουμε το χρόνο ισχαιμίας, δηλαδή να μειώσουμε το χρόνο από την έναρξη του πόνου του εμφράγματος, μέχρι να φτάσει ο ασθενής στο νοσοκομείο».

Αλλά εντυπωσίασε το ακροατήριο ο κ. Φούσας αναφέροντας ότι παρότι η Πολιτεία παρέχει δωρεάν φάρμακα στους ανασφάλιστους, τα εμφράγματα μεταξύ αυτής της μεγάλης ομάδας πολιτών έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Αιτία προφανώς  είναι το παρατεταμένο άγχος, η κακή διατροφή, η κατάθλιψη και γενικά παράγοντες που σχετίζονται με την οικονομική κρίση.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

O κ. Ιωάννης Κανακάκης, γενικός γραμματέας της ΕΚΕ, κατά τη διάρκεια της εισήγησής του, ανέφερε ότι «οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου στην Ευρώπη και παγκοσμίως, με τους θανάτους από καρδιακά αίτια να αντιπροσωπεύουν το 40% του συνολικού αριθμού των θανάτων στις ευρωπαϊκές χώρες.

Η ΕΚΕ υλοποιεί μια σειρά σημαντικών δράσεων, με την πεποίθηση ότι για την πρόληψη και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η συνεργασία των γιατρών, της Πολιτείας, των ασθενών αλλά και του κοινού.

Μεταξύ άλλων, σχεδιάζουμε τη δημιουργία νέων καταγραφών των καρδιαγγειακών νοσημάτων στη χώρα, προκειμένου να διαπιστώσουμε την εξέλιξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του προγράμματος αντιμετώπισης σε σχέση με τις χρονικές καθυστερήσεις και των ποσοστών επαναιμάτωσης με πρωτογενή αγγειοπλαστική».

Προληπτική καρδιολογία

Ο κ. Χαράλαμπος Γράσσος, μέλος του Δ.Σ της ΕΚΕ, αναφέρθηκε στην προληπτική καρδιολογία, μια θεματική ενότητα με εξέχουσα θέση στις εργασίες του φετινού συνεδρίου: «Η προληπτική καρδιολογία απευθύνεται σε άτομα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως, μεταξύ άλλων, οι καπνιστές, τα παχύσαρκα ή υπέρβαρα άτομα αλλά και άτομα με ήδη εκδηλωμένο καρδιαγγειακό πρόβλημα.

Όσον αφορά το κάπνισμα, σύσταση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας αποτελεί η άμεση διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή κάθε μορφής εξάρτησης, ενώ ως προς την παχυσαρκία, και με δεδομένη μάλιστα την αρνητική πρωτιά της Ελλάδας στην παιδική παχυσαρκία, βασικός κανόνας παραμένει η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών ζωής και η ισορροπημένη διατροφή».

Ο κ. Ευάγγελος Μάτσακας, μέλος του Δ.Σ της ΕΚΕ, στην εισήγησή του αναφέρθηκε στις νεότερες επιστημονικές εξελίξεις όσον αφορά την Καρδιακή Ανεπάρκεια, σημειώνοντας ότι «στις μέρες μας φαίνεται να ανοίγεται μια νέα λεωφόρος στη μείωση της επίπτωσης της καρδιακής ανεπάρκειας, με σύγχρονες μεθόδους διάγνωσης, νέες φαρμακευτικές επιλογές και το σημαντικό μήνυμα της ενεργού αντιμετώπισης των παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης».

Σακχαρώδης διαβήτης

Τέλος, ο κ. Στυλιανός Χαντανής, μέλος του Δ.Σ της ΕΚΕ, μίλησε σχετικά με τις επιπτώσεις του σακχαρώδη διαβήτη στην καρδιακή λειτουργία, τονίζοντας ότι «οι διαβητικοί ασθενείς αντιμετωπίζουν διπλάσιο καρδιαγγειακό κίνδυνο, συνεπώς η καλή και μακροχρόνια ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου, η τακτική άσκηση και η μείωση του σωματικού βάρους αποτελούν βασικές στρατηγικές για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επιπλοκών και επακόλουθα για τη μείωση της σημαντικής οικονομικής επιβάρυνσης της νόσου στην οικονομία».