7 ιατρικά επιτεύγματα που χάρισαν ελπίδα το 2024

Η χρονιά που φεύγει χαρακτηρίστηκε από πολλά και σημαντικά επιτεύγματα, σε ποικίλους τομείς της ιατρικής και βιολογικής επιστήμης, που πρόσφεραν ελπίδα σε πάσχοντες από δυσίατες παθήσεις και διαταραχές.

Το περιοδικό National Geographic και το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ABC ξεχώρισαν μερικά από τα σημαντικότερα. Να ποια είναι:

Τοποθέτηση αναπτυσσόμενων βαλβίδων της καρδιάς

Στην πρώτη του είδους επέμβαση, γιατροί από το Πανεπιστήμιο Duke στη Βόρεια Καρολίνα, μεταμόσχευσαν σε ένα αγοράκι ηλικίας μόλις 18 ημερών τμήμα της καρδιάς ενός άλλου νεογέννητου μωρού που κατέληξε στο Αρκάνσας. Το τμήμα της καρδιάς που μεταμοσχεύθηκε στον μικρούλη Owen Monroe περιείχε την αορτική και την πνευμονική βαλβίδα.

Μεταμοσχεύσεις βαλβίδων της καρδιάς πραγματοποιούνται εδώ και έξι δεκαετίες. Εν τούτοις, οι νέες βαλβίδες δεν αναπτύσσονται ούτε έχουν ικανότητα αυτοεπιδιόρθωσης. Στην παρούσα μεταμόσχευση, όμως, οι βαλβίδες μεγαλώνουν μαζί με τον Owen. Έναν χρόνο μετά την επέμβαση, ο μικρούλης αναπτύσσεται ομαλά και η ελπίδα είναι ότι θα έχει μια φυσιολογική ζωή.

Μεταμόσχευση οργάνων από χοίρους

Το 2024 μεταμοσχεύθηκαν αρκετά γενετικά τροποποιημένα όργανα χοίρων σε ζώντες ανθρώπους. Έως τώρα, αυτού του είδους οι μεταμοσχεύσεις αφορούσαν την καρδιά και δοκιμάζονταν σε ανθρώπους εγκεφαλικά νεκρούς. Εφέτος όμως έγιναν αρκετές μεταμοσχεύσεις νεφρού.

Οι αλλομεταμοσχεύσεις, όπως λέγονται οι μεταμοσχεύσεις μεταξύ διαφορετικών ειδών, βρίσκονται ακόμα στα σπάργανα. Αν όμως πετύχουν, θα λύσουν το τεράστιο πρόβλημα της τεράστιας αναμονής για ένα μόσχευμα, που κοστίζει ετησίως πολλές ζωές.

Η πρώτη μεταμόσχευση γενετικά τροποποιημένου νεφρού από χοίρο σε ζώντα ασθενή έγινε τον Μάρτιο σε έναν 62χρονο. Η πιο πρόσφατη έγινε το Νοέμβριο σε 53χρονη γυναίκα. Μεσολάβησαν διπλή μεταμόσχευση νεφρού και θύμου αδένα στη Νέα Υόρκη και μεταμόσχευση τροποποιημένου ήπατος σε εγκεφαλικό νεκρό ασθενή στην Κίνα.

Με εξαίρεση την 53χρονη γυναίκα, οι υπόλοιποι ασθενείς δεν έζησαν αρκετά μετά την μεταμόσχευσή τους, αν και κατέληξαν από άσχετες αιτίες, αναφέρει το National Geographic.

Εξέταση αίματος που ανιχνεύει τη νόσο Αλτσχάιμερ

Στα ιατρικά επιτεύγματα του 2024 ξεχωρίζει και η ανάπτυξη εξέτασης αίματος που μπορεί να ανιχνεύσει τη νόσο Αλτσχάιμερ στους ηλικιωμένους με ακρίβεια 90%.

Η διάγνωση προς το παρόν τεκμηριώνεται με οσφυονωτιαία παρακέντηση ή απεικόνιση του εγκεφάλου με τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET scan). Η νέα εξέταση, που λέγεται PrecivityAD2, βασίζεται στη μέτρηση ορισμένων ουσιών (βιοδείκτες) στο αίμα.

Προς το παρόν δεν έχει εγκριθεί για ευρεία χρήση στο κοινό. Αν όμως εγκριθεί, θα διευκολύνει σημαντικά την πρώιμη διάγνωση της νόσου.

Νέο φάρμακο για τη σχιζοφρένεια μετά από δεκαετίες

Τον περασμένο Σεπτέμβριο εγκρίθηκε στις ΗΠΑ το πρώτο νέο φάρμακο για τη σχιζοφρένεια μετά από σχεδόν 35 χρόνια. Το φάρμακο έχει διαφορετικό τρόπο δράσης από τα ήδη υπάρχοντα. Θα διατεθεί με την εμπορική ονομασία Cobenfy και συνδυάζει δύο διαφορετικές δραστικές ουσίες.

Το νέο φάρμακο «αποτελεί την πρώτη νέα προσέγγιση στη θεραπεία για τη σχιζοφρένεια εδώ και δεκαετίες»,  δήλωσε η Dr. Tiffany Farchione, διευθύντρια του Τομέος Ψυχιατρικής στο Κέντρο Αξιολόγησης & Έρευνας Φαρμάκων (CDER) της FDA. «Η έγκρισή του παρέχει μια νέα εναλλακτική λύση στα αντιψυχωσικά φάρμακα που λάμβαναν έως πρότινος οι ασθενείς».

Έγκριση φαρμάκου που μειώνει τις τροφικές αλλεργίες

Στα επιτεύγματα στον τομέα της Φαρμακολογίας συμπεριλαμβάνεται και η νέα έγκριση που έλαβε το 2024 στις ΗΠΑ ένα παλαιό φάρμακο, ώστε να μπορεί να λαμβάνεται από τους ασθενείς με σοβαρή αλλεργία στα φιστίκια ή άλλα τρόφιμα. Το φάρμακο είναι η ομαλιζουμάμπη (ή Xolair) και διατίθεται από χρόνια για αναπνευστικές αλλεργίες, όπως το άσθμα.

Νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε εφέτος έδειξε ότι το φάρμακο μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης στα φιστίκια και άλλα τρόφιμα μετά από σχεδόν 4 μήνες θεραπείες. Η ομαλιζουμάμπη χορηγείται με ένεση κάθε 2 έως 4 εβδομάδες. Δεν οδηγεί όμως στην ίαση από τις αλλεργίες, γι’ αυτό οι ασθενείς πρέπει να εξακολουθήσουν να προσέχουν τι τρώνε.

Παράλυτοι περπάτησαν με «βηματοδότη» στον εγκέφαλο

Σημαντικές εξελίξεις υπήρξαν και στην αντιμετώπιση της παράλυσης μετά από τραύμα στο νωτιαίο μυελό. Όπως ανακοινώθηκε στις αρχές του μηνός, δύο ασθενείς κατάφεραν να κάνουν κάποια βήματα μετά από ηλεκτρική διέγερση του εγκεφάλου τους.

Η περίπτωσή τους δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Nature Medicine. Η θεραπεία τους έγινε στην Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάνης (EPFL) και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της πόλης.

Οι δύο ασθενείς δεν είχαν πλήρη ρήξη του νωτιαίου μυελού, αλλά είπαν απομείνει ανέπαφες κάποιες νευρικές ίνες. Η βελτίωσή τους άρχισε σχεδόν αμέσως μετά την έναρξη της διέγερσης. Επιπλέον, συνεχίζεται και όταν αυτή σταματά.

Γονιδιακή θεραπεία αποκατέστησε την ακοή κωφών παιδιών

Παιδιά με συγγενή (εκ γενετής) κώφωση ανέκτησαν την ακοή τους με τη βοήθεια γονιδιακής θεραπείας, ανακοινώθηκε τον Ιανουάριο. Τα παιδιά ήσαν κωφά λόγω μετάλλαξης στο γονίδιο OTOF. Το γονίδιο αυτό παράγει μία πρωτεΐνη που λέγεται ωτοφερλίνη (otoferlin). Η πρωτεΐνη αυτή είναι  απαραίτητη για την μετάδοση μηνυμάτων από τα αυτιά στον εγκέφαλο.

Έξι μήνες μετά τη θεραπεία, η ακοή πέντε παιδιών βρισκόταν στο 50-60% των φυσιολογικών επιπέδων, ανέφεραν οι ερευνητές στην ιατρική επιθεώρηση Lancet.

Φωτογραφία: iStock