της Μαρίας Τσιλιμιγκάκη
Τα θέματα που θα απασχολήσουν τους νοσηλευτές είναι:
• Προσλήψεις καθώς οι αθρόες συνταξιοδοτήσεις της τελευταίας πενταετίας αποψίλωσαν τις δομές του ΕΣΥ και του ΠΕΔΥ.
• Δημιουργία κλάδου νοσηλευτών ΕΣΥ κατά το πρότυπο του κλάδου Ιατρών και Φαρμακοποιών.
Ο κ. Αριστείδης Δάγλας ΓΓ της ΕΝΕ δήλωσε σχετικά:«Όπως είναι γνωστό, σε όλα τα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία απασχολούνται μερικές χιλιάδες νοσηλευτών των κατηγοριών εκαπίδευσης ΑΕΙ και ΤΕΙ (ΠΕ και ΤΕ), υπαγόμενοι άπαντες οργανικώς στις οικείες νοσηλευτικές υπηρεσίες. Αναμφίβολα πρόκειται περί ενός ομοιογενούς συνόλου υπαλλήλων, ήτοι ενός ολόκληρου κλάδου, που παρέχει τις υπηρεσίες του κάτω υπό ιδιαίτερες συνθήκες απασχόλησης.
Ενόψει των παραπάνω χαρακτηριστικών και προκειμένου να καταστεί ευχερέστερη η γενική ρύθμιση παντός ζητήματος που άπτεται της άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος στα δημόσια νοσοκομεία ή της εν γένει υπηρεσιακής κατάστασης των δημοσίων υπαλλήλων – νοσηλευτών, προτείνεται η δημιουργία ενός ειδικού κλάδου Νοσηλευτών.
Την συγκεκριμένη ανάγκη δημιουργίας ειδικού κλάδου νοσηλευτών είχε, εξάλλου, διαβλέψει και ο νομοθέτης του Νόμου 2071/1992, πλην όμως η σχετική εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 102 του ως άνω Νόμου ουδέποτε εφαρμόστηκε από την κανονιστικώς δρώσα διοίκηση.
Σήμερα πιστεύουμε ακράδαντα, ότι οι συνθήκες έχουν ωριμάσει πλήρως για την δημιουργία του ειδικού κλάδου των νοσηλευτών, δια σχετικής νομοθετικής διάταξης που θα προβλέπει την έκδοση είτε Προεδρικού Διατάγματος, είτε Υπουργικής Απόφασης».
Η ΕΝΕ προτείνει:
Συστήνεται κλάδος Νοσηλευτών – Νοσηλευτριών σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία και λοιπούς φορείς που εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας. Με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Υγείας ρυθμίζονται οι όροι ένταξης των υπηρετούντων υπαλλήλων στον κλάδο, οι όροι απασχόλησης, το καθεστώς υπηρεσιακών μεταβολών, οι μισθολογικές απολαβές, ζητήματα εκπαίδευσης και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος».
• Θεσμοθέτηση του καθορισμού των νοσηλευτικών καθηκόντων και αρμοδιοτήτων, κάτι που έχει ήδη σχεδιαστεί από την αρμόδια διεύθυνση Επαγγελματιών Υγείας του Υπουργείου.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 1 του Νόμου 3868/2010, «Στο τέλος του άρθρου 10 του ν. 3754/2009 (ΦΕΚ 43 Α'), όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 του ν. 3812/2009 (ΦΕΚ 234 Α') προστίθεται παράγραφος 3, ως εξής: 3. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης θεσπίζεται καθηκοντολόγιο του νοσηλευτικού και παραϊατρικού προσωπικού των νοσοκομείων και των λοιπών νοσηλευτικών ιδρυμάτων του Ε.Σ.Υ.».
Ανατρέχοντας στη σχετική εισηγητική – αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει την προαναφερθείσα ρύθμιση, διαβάζουμε τα εξής χαρακτηριστικά : «Η προτεινόμενη διάταξη για την θέσπιση καταλόγου αρμοδιοτήτων και καθηκόντων του νοσηλευτικού προσωπικού, τίθεται προκειμένου να καθιερωθούν ενιαίοι κανόνες άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος προς διευκόλυνση του έργου τους και να ενδυναμωθεί ο ρόλος τους, ως επαγγελματιών υγείας».
Όπως προκύπτει εκ των ανωτέρω, εν προκειμένω γίνεται ευθέως λόγος περί της θέσπισης καταλόγου αρμοδιοτήτων και καθηκόντων των νοσηλευτών. Κατά συνέπεια είναι σαφές, ότι ο νομοθέτης παρέχει εξουσιοδότηση στην κανονιστικώς δρώσα διοίκηση για την θέσπιση – περιγραφή συγκεκριμένων πράξεων ή άλλως καταλόγου πράξεων, η εκτέλεση των οποίων αποτελεί αρμοδιότητα και καθήκον των νοσηλευτών. Με άλλα λόγια, αναφερόμενος ο νομοθέτης στον όρο «καθηκοντολόγιο» εννοεί τον κατάλογο αρμοδιοτήτων και καθηκόντων των νοσηλευτών. Προς αυτήν την κατεύθυνση συνηγορεί αναμφίβολα και η διατύπωση της εισηγητικής έκθεσης, που αποτελεί το ερμηνευτικό εργαλείο των εκάστοτε τιθέμενων διατάξεων.
Ως ενδεικτικό παράδειγμα μνημονεύονται οι διατάξεις του ΠΔ 231/2007 περί των αρμοδιοτήτων και των καθηκόντων των Τελωνειακών Υπαλλήλων, που θεσπίστηκαν κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων του άρθρου 49 παρ. 1 του Νόμου 1591/1986.
Τέλος, ομιλώντας ο νομοθέτης περί νοσηλευτικού προσωπικού και ενιαίων κανόνων άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος, προφανώς αναφέρεται εις όλους τους φέροντες τον επαγγελματικό τίτλο του νοσηλευτή κατ' άρθρον 5 παρ. 2Α του Νόμου 1579/1985.
Υπογραμμίζεται, ότι η έκδοση της συγκεκριμένης υπουργικής απόφασης θα ρυθμίσει επιτέλους το ακανθώδες ζήτημα των νοσηλευτικών καθηκόντων και θα καταστήσει σαφές ποιες ακριβώς πράξεις αποτελούν αρμοδιότητα των νοσηλευτών, επιλύοντας πλήθος προβλημάτων και συγκρούσεων αρμοδιοτήτων που μοιραία ανακύπτουν κατά την καθημερινή λειτουργία ιδίως των δημόσιων νοσοκομείων. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό θα ευνοηθεί και η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας κατά το μέρος που θα προσδιορισθεί επακριβώς η δυνατότητα συμμετοχής και των νοσηλευτών δια της εκτέλεσης των προβλεπομένων νοσηλευτικών πράξεων, οι οποίες σε δεύτερο χρόνο θα πρέπει να κοστολογηθούν.
• Κοστολόγηση των ανωτέρω νοσηλευτικών πράξεων και ενεργοποίηση του άρθρου 22 του Νόμου 3204/2003 για την ελεύθερη άσκηση ιδιωτικού έργου από τους νοσηλευτές.
• Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με την ανάπτυξη κοινοτικών υπηρεσιών (Κέντρα Ψυχικής Υγείας, κινητές Μονάδες, ψυχιατρικές κλινικές σε Γενικά Νοσοκομεία, Μονάδες Επανένταξης και Αποκατάστασης). Επανασχεδιασμό της Τομεοποίησης και τη συμμετοχή Νοσηλευτών στις Τομεακές Επιτροπές. Εξασφάλιση της επαρκής χρηματοδότησης των Μονάδων ψυχικής υγείας και επαναδιαπραγμάτευση του Μνημονίου συνεργασίας Λυκουρέντζου – Αντόρ. Μετασχηματισμό και συνέχιση της λειτουργίας των εναπομείναντων μεγάλων ψυχιατρικών νοσοκομείων και μετά τον Ιούνιο του 2015. Ενίσχυση της λειτουργίας των ΚΟΙΣΠΕ για την επαγγελματική αποκατάσταση των ψυχικά ασθενών.
• Διασφάλιση της λειτουργίας των Μονάδων της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με σχετική πρόβλεψη για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών, μέχρι την πλήρη κάλυψή τους απο τις ΥΠΕ. Έκδοση των σχετικών Οργανισμών και των εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας κατόπιν διαβούλευσης με τους επιστημονικούς θεσμικούς φορείς (ΠΙΣ, ΕΝΕ, κλπ).
• Δημιουργία κεντρικών μονάδων διάλυσης των κυτταροστατικών φαρμάκων και εξορθολογισμό του πλαισίου διαχείρισης, τόσο από πλευράς δημόσιας υγείας και ασφάλειας, όσο και από πλευράς οικονομίας (χάνονται εκατομμύρια ευρώ).
• Νοσηλευτικές Ειδικότητες. Αύξηση του αριθμού των νοσηλευτικών ειδικοτήτων, έναν θεσμό που χρήζει ευρύτερης αναβάθμισης από το 1985 που νομοθετήθηκε. Οι νοσηλευτικές ειδικότητες προσδιορίσθηκαν δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5 παρ. 2 του Νόμου 1579/1985, που ορίζουν τα εξής : «Για τους νοσηλευτές και νοσηλεύτριες ορίζονται οι παρακάτω ειδικότητες: α) Ειδικότητα νοσηλευτικής παθολογικής. β) Ειδικότητα νοσηλευτικής χειρουργικής. γ) Ειδικότητα νοσηλευτικής παιδιατρικής. δ) Ειδικότητα νοσηλευτικής ψυχικής υγείας. Με π.δ/γμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων ύστερα από γνώμη του ΚΕ.Σ.Υ., μπορεί να ορίζονται και άλλες νοσηλευτικές ειδικότητες».
Δοθέντος ότι από το έτος 1985, οπότε και ετέθησαν σε ισχύ οι προαναφερθείσες διατάξεις, μέχρι και σήμερα έχουν πλέον παρέλθει περίπου τριάντα (30) χρόνια, κατά την διάρκεια των οποίων η επιστήμη της Νοσηλευτικής έχει εξελιχθεί και έχουν ανακύψει νέα πεδία εξειδίκευσης, κρίνεται επιβεβλημένη η χρήση των εξουσιοδοτικών διατάξεων προκειμένου να διευρυνθεί και να επικαιροποιηθεί ο κατάλογος των νοσηλευτικών ειδικοτήτων, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος και τις σύγχρονες ανάγκες της αποτελεσματικής λειτουργίας όλων των δομών παροχής υπηρεσιών υγείας (ακολουθούν συνημμένα έγγραφα με τις τοποθετήσεις και τις προτάσεις της ΕΝΕ επί του θέματος).
• Εγγραφή στην Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος των αποφοίτων νοσηλευτών από τη Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής (ΣΑΝ). Σύμφωνα με τις διατάξεις των περιπτώσεων στ΄ και ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 3 του Νόμου 3252/2004, όπως αυτές προστέθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 52 παρ. 2 του Νόμου 3918/2011, «Τακτικά μέλη της Ε.Ν.Ε. είναι υποχρεωτικά όλοι οι νοσηλευτές που είναι απόφοιτοι της Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτικής και της Πρώην Σχολής Αξιωματικών Αδελφών Νοσοκόμων».
Ενόψει των παραπάνω διατάξεων όλοι οι ανωτέρω απόφοιτοι οφείλουν να υποβάλουν αίτηση εγγραφής στα μητρώα της ΕΝΕ και να ανανεώνουν ετησίως αυτήν, κατά τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 του Νόμου 3252/2004, όπως ισχύουν.
Ενόψει της μη εισέτι υποβολής αίτησης εγγραφής από τους ως άνω κατά νόμο υπόχρεους, δέον όπως εκδοθεί σχετική (ερμηνευτική) εγκύκλιος, επαναλαμβάνουσα το περιεχόμενο των ανωτέρω νομοθετικών διατάξεων και καθιστώντας σαφές, ότι οι εν λόγω απόφοιτοι της ΣΑΝ υποχρεούνται να εγγραφούν ως μέλη της ΕΝΕ. Με τον τρόπο αυτό θα διασφαλιστεί η ορθή και πλήρης εφαρμογή των επίμαχων νομοθετικών διατάξεων και θα επικρατήσει κλίμα ισονομίας και ισότητας έναντι του Νόμου.
• Ενιαία Τριτοβάθμια Νοσηλευτική Εκπαίδευση Πανεπιστημιακού Επιπέδου. Ζητήσαμε και λάβαμε τη στήριξη και τη σύμφωνη γνώμη του κ. Χασάπη για Ενιαία Πανεπιστημιακή Νοσηλευτική Εκπαίδευση (ακολουθούν συνημμένα έγγραφα με τις τοποθετήσεις και τις προτάσεις της ΕΝΕ επί του θέματος).
• Συμμετοχή νοσηλευτών και εκπροσώπων της ΕΝΕ σε θεσμικούς φορείς
Η ΕΝΕ αποτελεί, ως γνωστόν, ΝΠΔΔ και έχει ως μέλη της όλους τους ενεργούς νοσηλευτές της χώρας. Ενόψει της φύσεως και των σκοπών της διαθέτει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στο χώρο της υγείας, ιδίως κατά το μέρος που το νοσηλευτικό προσωπικό αποτελεί τον βασικό πυλώνα στήριξης της λειτουργίας όλων των δημόσιων δομών υγείας.