Εξηγήσεις για τα μη εκδοθέντα Δελτία Τιμών, τις τιμές, τα γενόσημα, τους Θεσμούς, έδωσε μιλώντας στην Προκαταρκτική για τη Novartis ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, επισημαίνοντας σε όλους τους τόνους ότι η ΝΔ είναι σε πανικό και ότι «δεν είμαστε ίδιοι»…
Όπως ανέφερε μιλώντας στην προκαταρκτική ο υπουργός Υγείας, «με όπλο την πολιτική χυδαιότητα («τα παίρνει» ο Πρωθυπουργός) και την τερατώδη ψευδολογία («ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Υπουργοί του αύξησαν τη φαρμακευτική δαπάνη»), η ΝΔ αλλά και το ΠΑΣΟΚ συμπράττουν στη γραμμή άμυνας του «συμψηφισμού ευθυνών»… Μόνο που αυτή η γραμμή είναι δηλωτική πολιτικής ενοχής και πρόθεσης συγκάλυψης ποινικών ευθυνών».
Έχει ενδιαφέρον να δούμε την εξέλιξη της υπερασπιστικής γραμμής της ΝΔ, αναφέρει ο κ. Ξανθός:
«Η 1η γραμμή άμυνας ήταν ότι δεν υπάρχει σκάνδαλο και ότι όλα είναι σκευωρία της κυβέρνησης .
Η 2η γραμμή άμυνας ήταν ότι υπάρχει σκάνδαλο αλλά αφορά τη σχέση Novartis – γιατρών και δεν αφορά πολιτικούς .
Και η 3η ( και πιο πρόσφατη) γραμμή άμυνας είναι ότι υπάρχει σκάνδαλο, υπάρχουν ευθύνες πολιτικών αλλά και «οι δικοί σας υπουργοί κάνουν τα ίδια»!
Αυτό λέγεται πολιτικός πανικός σε συνδυασμό με απύθμενο πολιτικό θράσος!
Γιατί η κοινωνία ξέρει πολύ καλά πότε οργανώθηκε και κορυφώθηκε το party στην Υγεία , ποιοι έχουν την πολιτική ( και ενδεχομένως την ποινική) ευθύνη και κυρίως ποιοι άνοιξαν για 1η φορά μέτωπο με τη διαφθορά στο Σύστημα Υγείας και στο φάρμακο.
Προκαλεί τη νοημοσύνη των πολιτών να εγκαλούνται για απιστία έναντι του Δημοσίου αυτοί που έθεσαν την ατζέντα της «ηθικοποίησης» στην Υγεία και προώθησαν παρεμβάσεις εξυγίανσης στο ΕΣΥ , στον τομέα του φαρμάκου και των προμηθειών . Και δυστυχώς αποδεικνύεται ότι ο απαράδεκτος νόμος περί ευθύνης Υπουργών δεν προστατεύει τους αθώους αλλά τους εκθέτει.
Και εξηγείται ο κ. Ξανθός:
Η ρευστή κατάσταση που επικρατούσε τότε λόγω της παρατεινόμενης διαπραγμάτευσης με τους «θεσμούς» , δεδομένου μάλιστα ότι η τιμολόγηση των φαρμάκων ήταν κεντρικό θέμα στις συζητήσεις με τους δανειστές, δεν επέτρεψε στο υπουργείο Υγείας να προχωρήσει στην έγκαιρη ανατιμολόγηση των φαρμάκων. Αυτό συνέβη το 2ο εξάμηνο του 2015 , μετά την υπογραφή του 3ου Μνημονίου και την ψήφιση των ν.4336 και 4337/2015 που τροποποίησαν το πλαίσιο της τιμολόγησης . Εδώ να σημειώσουμε δυο πράγματα: πρώτον, δεν υπάρχει ζημία του Δημοσίου ούτε επίπτωση στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη η οποία παραμένει σταθερή στα 1.945 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του κλειστού προϋπολογισμού για τα εξωνοσοκομειακά φάρμακα.
Άρα η κατηγορία ότι δεν μειώθηκε η δαπάνη είναι ψευδής και ανυπόστατη .
Άλλο μείωση τιμής ενός φαρμάκου και τελείως διαφορετικό η μείωση της δαπάνης που είναι συνάρτηση του χρηματικού «πλαφόν» που μπορούν ο ΕΟΠΥΥ και τα νοσοκομεία να καταβάλλουν στις εταιρείες. Ενδεχόμενες μειώσεις τιμών από την έκδοση ΔΤ το 1ο εξάμηνο (μεσοσταθμικά κυμαίνονται μεταξύ 3-4% στο σύνολο των φαρμάκων σε κάθε ανατιμολόγηση ) δεν θα είχαν καμιά δημοσιονομική επίπτωση ούτε φυσικά μπορούσαν να «αυξήσουν τα έσοδα του Δημοσίου» όπως αναφέρεται στην πρόταση της ΝΔ. Δεύτερον, με το θεσμικό πλαίσιο τιμολόγησης φαρμάκων που είχε ψηφίσει η ΝΔ ( Ν.4213/2013) προστάτευε από ανατιμολογήσεις όλα τα φάρμακα (off patent και γενόσημα) που είχαν κυκλοφορήσει πριν την 1/1/2012, δηλαδή τη συντριπτική πλειοψηφία , οπότε ενδεχόμενη ανατιμολόγηση με αυτό το καθεστώς θα μείωνε τις συνολικές τιμές μόνο οριακά.
Για την κατηγορία της «μη ενδεδειγμένης μείωσης τιμής 200 φαρμάκων» στο Δελτίο Τιμών του 2016:
Εδώ υιοθετείται μια ανώνυμη και παντελώς αστήρικτη καταγγελία , κάτι που αποτελεί τον ορισμό της μεθόδευσης , προφανώς για λόγους μικροπολιτικής σκοπιμότητας. Η καταγγελία αυτή δεν έχει σχέση με το σκάνδαλο Novartis , δεν έχει καμιά νομική βάση (δεν υπάρχει παρανομία ή ζημία του Δημοσίου) , δεν προκύπτει καμιά ουσιαστική οικονομική επιβάρυνση των πολιτών, δεν στοιχειοθετείται ευνοϊκή μεταχείριση συγκεκριμένων εταιρειών, δεν στηρίζεται σε καμιά επώνυμη κατάθεση ή μαρτυρία .
Αξίζει όμως να δώσουμε μια πολύ σαφή πολιτική απάντηση και στην «κατασκευασμένη» αυτή «μομφή» . Κατ ’αρχήν και εδώ ισχύει το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει ζημία του Δημοσίου αφού και το 2016 η δημόσια εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη παραμένει σταθερή ( 1,945 δισ) . Το σημαντικό όμως είναι ότι λόγω πολλαπλών στρεβλώσεων στο σύστημα τιμολόγησης και αποζημίωσης , υπήρχαν στη χώρα ακριβά γενόσημα , κάποια από τα οποία βρέθηκαν να είναι ακριβότερα και από τα αντίστοιχα off patent.
Οι «θεσμοί» επέμειναν σε μια γραμμή συνεχών μειώσεων τιμών εστιασμένη κυρίως στα γενόσημα (που αποτελούσαν το 18-20% της συνολικής δαπάνης) και αυτό που συμφωνήσαμε το καλοκαίρι του 2015 ήταν ότι ο κανόνας των τριών χαμηλότερων τιμών της ΕΕ ή του 50% για τα off patent (και του 65% αντίστοιχα για τα γενόσημα) θα επεκταθεί σε όλα τα φάρμακα, ανεξάρτητα με το πότε εγκρίθηκαν ( δηλαδή και για τα πριν το 2012) .
Όμως συμφωνήσαμε να πάμε σε σταδιακή απομείωση των τιμών των γενοσήμων και των off patent σε βάθος 2-3 χρόνων , βάζοντας ως ανώτατη μείωση σε κάθε Δελτίο Τιμών το 10% της τιμής. Στόχος ήταν να αποφευχθεί ένα ανεξέλεγκτο dumping τιμών που θα οδηγούσε σε αποσύρσεις φθηνών και αποτελεσματικών φαρμάκων από την αγορά , σε ελλείψεις σκευασμάτων και προβλήματα στη φαρμακευτική κάλυψη χρονίως πασχόντων , σε υποκατάσταση αυτών των φαρμάκων με ακριβότερα πρωτότυπα χωρίς απαραίτητα προστιθέμενη θεραπευτική αξία , σε οικονομική επιβάρυνση των πολιτών και σε επιπλέον υπέρβαση της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης , καθώς και σε απότομη και μη διαχειρίσιμη υποτιμολόγηση εγχωρίως παραγομένων φαρμάκων με δυσμενείς επιπτώσεις στη λειτουργία σύγχρονων βιομηχανικών μονάδων , στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας στη χώρα , στις εξαγωγές, στην απασχόληση κλπ .
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στο εν λόγω ΔΤ (23/12/2016) σε ορισμένα γενόσημα φάρμακα υπήρξαν με πρωτοβουλία των φαρμακευτικών εταιρειών καθόλα νόμιμες και υποχρεωτικές για το Υπουργείο Υγείας εθελούσιες μειώσεις τιμών ( μεσοσταθμικά περίπου 25%) όταν ο μέσος όρος της μείωσης των υπόλοιπων 6000 γενοσήμων ήταν 7,15 % . Είναι προφανές ότι το Υπουργείο Υγείας , σε συννενόηση με τους «θεσμούς» και μετά από θεσμικό διάλογο με τη φαρμακοβιομηχανία μερίμνησε για την όσο το δυνατόν πιο βιώσιμη υλοποίηση της μνημονιακής υποχρέωσης για δραστική μείωση τιμών στα γενόσημα και στα off patent φάρμακα, χωρίς μη διαχειρίσιμες παρενέργειες στη Δημόσια Υγεία , στο δημόσιο συμφέρον και στην εθνική οικονομία.
Ποιο λοιπόν είναι το ζήτημα ουσίας;
Είναι η διασφάλιση της κυκλοφορίας φθηνών και αξιόπιστων γενοσήμων στη χώρα και η βιωσιμότητα της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας στο ασφυκτικό και αδιέξοδο πλαίσιο της μνημονιακής φαρμακευτικής πολιτικής.
Ποια είναι τα βασικά στοιχεία αυτού του πλαισίου που μας «επιβλήθηκε» ακριβώς λόγω του διαχρονικού party στο χώρο του φαρμάκου την περίοδο πριν την κρίση:
Συνεχής υποτιμολόγηση των γενοσήμων ( κυρίως) αλλά και των off patent , με άρση των μέτρων «προστασίας» επί των τιμών που διαχρονικά υπήρχε .
Εμείς , παρότι κληθήκαμε να υλοποιήσουμε στην πράξη αυτό το πλαίσιο , εξασφαλίσαμε τη σταδιακή εφαρμογή του (σε βάθος 2ετίας απομείωση των προστατευτικών «φίλτρων») έτσι ώστε να αποφύγουμε ένα καταστροφικό για τη Δημόσια Υγεία και την Εθνική Οικονομία ανεξέλεγκτο dumping τιμών στα γενόσημα . Διαφωνείτε με αυτό;
Γιατί άλλα λέγατε στις ερωτήσεις στην Βουλή και στις δημόσιες τοποθετήσεις σας ! Θυμίζω τι έλεγε η «Μαύρη Βίβλος για την Υγεία» της ΝΔ το Φεβρουάριο του 2016 : “κανένα μέτρο δεν εφαρμόστηκε για την αύξηση της χρήσης γενοσήμων φαρμάκων. Αντίθετα στο επόμενο δελτίο τιμών προβλέπεται δραματική οριζόντια μείωση στις τιμές των γενοσήμων με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας και την απώλεια χιλιάδων θέσσεων εργασίας” . Πώς η «δραματική μείωση» έγινε « μη ενδεδειγμένη μείωση»; Πότε λέγατε αλήθεια και πότε ψέμματα ;
· Έχουμε προφανώς μια κραυγαλέα προσπάθεια ποινικοποίησης πολιτικών αποφάσεων που ελήφθησαν μετά από θεσμικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους , με διαφανή και απολύτως σύννομο τρόπο και σε συνεννόηση με τους δανειστές . Η ΝΔ προκειμένου να διασώσει το πολιτικό «σαρκίο» της ίδιας και των στελεχών της , μόλις βρέθηκε πολιτικά « στριμωγμένη» , αποδείχθηκε έτοιμη να «πουλήσει» παραδοσιακές της κοινωνικές συμμαχίες και να ενοχοποιήσει κοινωνικές ομάδες που διεκδικούσε πάντα να εκπροσωπεί πολιτικά, όπως οι γιατροί και οι φαρμακοβιομήχανοι .
Σύμφωνα με τις δημόσιες τοποθετήσεις των στελεχών της , το σκάνδαλο Novartis που και η ίδια πλέον παραδέχεται ότι υπάρχει αφορά τη σχέση της εταιρείας με τους γιατρούς και όχι με πολιτικά στελέχη. Και , ταυτόχρονα, με την «υιοθέτηση» της συγκεκριμένης ανώνυμης καταγγελίας , η ΝΔ δεν προσπαθεί απλώς να αντεπιτεθεί στην κυβέρνηση αλλά επιτίθεται ευθέως στην εγχώρια φαρμακοβιομηχανία την οποία εμφανίζει συναλλασσόμενη παρανόμως με τον ΣΥΡΙΖΑ ζημιώνοντας το Δημόσιο!
Τραγική εικόνα
Είναι τραγική η εικόνα μιας πολιτικής παράταξης που ιστορικά εκφράζει το κεφάλαιο στη χώρα , μόλις «ζοριστεί» να εμφανίζεται απηνής διώκτης των φαρμακοβιομηχάνων , να πλήττει την αξιοπιστία αυτής της στρατηγικής σημασίας για την οικονομία παραγωγικής δραστηριότητας και να ενοχοποιεί την κυβέρνηση για προνομιακή και παράνομη μεταχείριση της . Φταίνε λοιπόν οι ανήθικοι γιατροί , οι άπληστοι βιομήχανοι και φυσικά η ανίκανη και διεφθαρμένη κυβέρνηση για το σκάνδαλο στο φάρμακο !
Αυτή είναι η «υπεύθυνη» και «σοβαρή» Δεξιά που θέλει να διεκδικήσει αξιόπιστα την επάνοδο της στην εξουσία! Αυτή είναι η συμπεριφορά μιας παράταξης που μιλά για φιλελευθερισμό, επιχειρηματικότητα, ιδιωτικό τομέα υγείας , παραγωγικές επενδύσεις ! Ας το συνειδητοποιήσουν και οι τελευταίοι δύσπιστοι : δεν πρόκειται παρά για ωμό , πολιτικάντικο , και γι’αυτό επικίνδυνο , τυχοδιωκτισμό ! Αν νομίζετε ότι με τη γραμμή «η ΝΔ είναι κόντρα στις φαρμακευτικές και ο ΣΥΡΙΖΑ τα έχει βρεί μαζί τους» θα πείσετε κανένα σοβαρό άνθρωπο, ειδικά επιχειρηματία , και θα κερδίσετε τις εκλογές , είστε γελασμένοι !
Επαναλαμβάνουμε για είναι απολύτως σαφές :
Εδώ και 2,5 χρόνια η τιμολόγηση και ανατιμολόγηση των φαρμάκων των φαρμάκων γίνεται με αποκλειστική ευθύνη του ΕΟΦ , με διαφάνεια και ξεκάθαρους κανόνες , αυστηρά στο πλαίσιο της νομιμότητας , μετά από θεσμικό διάλογο με τους εκπροσώπους της φαρμακοβιομηχανίας , με δημόσια διαβούλευση του Δελτίου Τιμών με τους ενδιαφερόμενους , χωρίς «επιλεκτικές» ή «φωτογραφικές» ρυθμίσεις, χωρίς διαμεσολαβήσεις υπουργικών συμβούλων .
Και αυτό γίνεται με την εγγύηση του εξαιρετικού ανθρώπινου δυναμικού του ΕΟΦ και της Διοίκησης του, αλλά και προσωπικά της προέδρου του κας Κατερίνας Αντωνίου που αποτελεί υπόδειγμα δημόσιου λειτουργού για την επιστημονική του συγκρότηση , τη θεσμική συμπεριφορά, το ήθος διακυβέρνησης, την εντιμότητα , την ακεραιότητα και την αφοσίωση στο Δημόσιο συμφέρον .
Γιατί το «ηθικό πλεονέκτημα» της Αριστεράς σ’αυτή τη χώρα έχει ταυτότητα, προσωποποιείται και επιβεβαιώνεται καθημερινά . Εμείς αφαιρέσαμε το 2015 τον ακρογωνιαίο λίθο των στρεβλώσεων στην τιμολόγηση που ήταν η προστασία από το 50% και το 65% ( για τα off patent και γενόσημα) των εγκεκριμένων φαρμάκων πριν το 2012. Έτσι βεβαίως φτάσαμε να είμαστε ίσως η χώρα με τις χαμηλότερες τιμές στα φάρμακα αυτά στην Ευρώπη.
Εμείς δεν επιχαίρουμε γι’αυτό γιατί δυστυχώς δεν συνεπάγεται μείωση ούτε της δημόσιας δαπάνης , ούτε της επιβάρυνσης των ασθενών. Αντίθετα θεωρούμε ότι το μοντέλο αυτό φαρμακευτικής πολιτικής έχει εξαντλήσει τα όρια του , παράγει πλέον αδιέξοδα και απαιτείται στη μεταμνημονιακή περίοδο ριζική «αλλαγή μίγματος» τόσο στην τιμολογιακή όσο και στην αποζημιωτική πολιτική.
Το πραγματικό πρόβλημα σ’ αυτή τη συζήτηση είναι η πολύ σημαντική οικονομική επιβάρυνση των πολιτών για να έχουν τα φάρμακα τους. Και το γεγονός ότι , παρά τη σοβαρή υποχώρηση της δημόσιας δαπάνης και παρά τις συνεχείς μειώσεις τιμών , το ποσοστό συμμετοχής των ασθενών στο κόστος φαρμάκων έχει αυξηθεί. Γι’ αυτό δεν μπορεί κανείς να θριαμβολογεί όπως εσείς για τη μείωση της δαπάνης , γιατί πολύ απλά το κόστος σε μεγάλο βαθμό το μετακυλίσατε στον πολίτη. Έτσι από 15,39 % μεσοσταθμικά συμμετοχή το 2012 το πήγατε στο 25,79 % το 2014 , ποσοστό στο οποίο παραμένει και το 2017 .
Εμείς όντως δεν καταφέραμε στο πεδίο αυτό να ανακουφίσουμε την κοινωνία, πέραν της πολύ κρίσιμης σημασίας παρέμβαση για την πρόσβαση των ανασφάλιστων( ν.4368/2016) . Γιατί το πλαίσιο ήταν στρεβλό και ασφυκτικό και για κάθε ελάφρυνση απαιτούνταν δημοσιονομικό ισοδύναμο που δεν υπήρχε. Αυτό όμως είναι το στοίχημα της επόμενης περιόδου και ήδη επεξεργαζόμαστε , σε διάλογο με τη φαρμακοβιομηχανία και τους δανειστές , μια ρύθμιση που θα οδηγεί σε ελάχιστη ή και μηδενική οικονομική επιβάρυνση του πολίτη όταν επιλέγει γενόσημο.
Δηλώσαμε από την αρχή ότι δεν μας ενδιαφέρει η σκανδαλολογία αλλά η συνολική εξυγίανση του τομέα της Υγείας .
Ποια είναι λοιπόν η συμβολή μας στη «θωράκιση» του Συστήματος Υγείας; Σε όλα τα πεδία που συνέβαλλαν στο party έχουμε ήδη δρομολογήσει σημαντικές τομές στη φαρμακευτική πολιτική . Για 1η φορά δρομολογούνται σοβαρά διαρθρωτικά – και όχι οριζόντια- μέτρα: Διαφάνεια στη διαδικασία τιμολόγησης μέσω του ΕΟΦ , κάθε 3 μήνες τιμολόγηση νέων φαρμάκων (πρωτοτύπων και γενοσήμων) και όχι «επιλεκτικό πάγωμα» της εισόδου νέων προϊόντων , κατάργηση της Επιτροπής Τιμών του υπουργείου Υγείας , νομοθέτηση Επιτροπής Αξιολόγησης της φαρμακευτικής καινοτομίας ( ΗΤΑ) , αναβάθμιση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης για διασφάλιση προσιτών τιμών σε κάθε φάρμακο που εγκρίνεται η αποζημίωση του , ενσωμάτωση περισσότερων «κλειδωμένων» θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα της ΗΔΙΚΑ , υποχρεωτική δημοσιοποίηση των δεδομένων από τη συνεργασία φαρμακευτικών με ιατρικές εταιρείες ή γιατρούς στο πλαίσιο κλινικών μελετών ή συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης και , τέλος , η ριζική αναδιοργάνωση του τοπίου των ιατρικών συνεδρίων με την υπαγωγή τους στην αρμοδιότητα του ΚΕΣΥ και στην εποπτεία των ιατρικών εταιρειών «κορμού» , χωρίς τη διαμεσολάβηση φαρμακευτικής-γιατρών . Με την ολοκλήρωση αυτής της παρέμβασης , ο χώρος του φαρμάκου θα είναι πιο «οχυρωμένος» απέναντι στην επιρροή συμφερόντων και στη διαφθορά.
Ματαιοπονείτε λοιπόν αν νομίζετε πως θα αποδείξετε ότι «είμαστε όλοι το ίδιο». Γιατί δεν είμαστε!
Το αποδεικνύει η συλλογική και προσωπική μας διαδρομή και κυρίως οι πράξεις μας . Όταν εσείς αφήνατε ακάλυπτους τους ανασφάλιστους εμείς πρωτοστατούσαμε στη δημιουργία Κοινωνικών Ιατρείων-Φαρμακείων. Εσείς κλείνατε νοσοκομεία και δομές ΠΦΥ , διώχνατε γιατρούς και κάνατε περικοπές στους πόρους και το προσωπικό του ΕΣΥ- εμείς αυξάνουμε τις οργανικές κλίνες και τις οργανικές θέσεις στα νοσοκομεία, κάνουμε προσλήψεις γιατρών και λοιπου προσωπικού , ανοίγουμε κλειστά κρεββάτια ΜΕΘ και αναπτύσσουμε νέες δομές ΠΦΥ στα αστικά κέντρα( ΤΟΜΥ). Εσείς συγκαλύπτατε το party , εμείς το ξεσκεπάζουμε και το διερευνούμε θεσμικά.
Είμαστε , είτε το θέλετε είτε όχι, οι μόνοι που έχουμε το πολιτικό, προγραμματικό και ηθικό πλεονέκτημα και την αναγκαία αξιοπιστία για να αλλάξουμε ριζικά το τοπίο στην Υγεία και στο φάρμακο στη χώρα. Και αυτό θα κάνουμε , με σοβαρότητα , αφοσίωση στη δημόσια περίθαλψη, συνέπεια και εντιμότητα».