Άνοια: Αδιάγνωστο το 75% των περιστατικών παγκοσμίως – Οι 14 παράγοντες κινδύνου

Ο αριθμός των ανθρώπων που θα ζουν με άνοια παγκοσμίως προβλέπεται να τριπλασιαστεί έως το 2050 και να φτάσει σε 153 εκατομμύρια απειλώντας τα συστήματα υγείας και κοινωνικής φροντίδας, προειδοποιούν οι ερευνητές με αφορμή την 21η Σεπτεμβρίου που έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα της Νόσου Ατσχάιμερ.

«Η αρρώστια είναι τόσο ύπουλη που δεν την καταλαβαίνεις ή δεν θες να δεις τις αλλαγές που συμβαίνουν, γιατί χρειάζεται η μαμά να μείνει εκεί που ξέρεις. Όταν αρχίζουν τα τηλέφωνα να αραιώνουν αναρωτιέσαι τι συμβαίνει κι όταν την ρωτάς “Μαμά γιατί δεν παίρνεις τηλέφωνο αφού εγώ σε παίρνω και δεν το ακούς κι ανησυχώ”σου απαντά σκεπτική “Γιατί δεν σε παίρνω; Γιατί…το ξεχνάω κορίτσι μου, λέω θα πάρω και μετά το ξεχνάω”. Κι εκείνα τα χέρια που δεν σταματούσαν να σε φροντίζουν, τώρα τα βλέπεις να είναι πιο αδέξια και από τα χεράκια ενός μικρού παιδιού. Δεν ξέρω τι πονάει πιο πολύ, η ανικανότητα που βλέπεις στο σώμα ή εκείνο το βλέμμα που πότε είναι χαμένο, άλλες φορές τρομαγμένο και λίγες στιγμές παίρνει εκείνο το χρώμα το ζεστό της μαμά . Μην μένετε μόνοι, ζητήσετε βοήθεια. Ο μπαμπάς μου έλεγε ένα κλαδάκι σπάει, δύο δεν σπάνε, εμείς είμαστε πολλά περισσότερα», σημειώνει η περιθάλπουσα της μητέρας της που έχει άνοια, περιγράφοντας την εμπειρία της στο ταξίδι της φροντίδας και αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα για την άμεση ενημέρωση και αναζήτηση στήριξης τόσο των ασθενών όσο και των οικογενειών τους.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Νόσου Αλτσχάιμερ, η Alzheimer Ελλάς διοργανώνει την κεντρική της εκδήλωση με θέμα «Μιλάμε για την άνοια με τους ειδικούς» την Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου στις 18:00 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (αίθουσα Μανόλης Ανδρόνικος), ενώ θα ακολουθήσει σύντομος περίπατος μνήμης, ο οποίος θα καταλήξει στις φωταγωγημένες, Oμπρέλες του Ζογγολόπουλου στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης.

Αδιάγνωστο παγκοσμίως το 75% των περιστατικών άνοιας

Η Παγκόσμια Εταιρεία Νόσου Alzheimer (ADI) με αφορμή την 21η Σεπτεμβρίου επισημαίνει ότι:

• Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 75% των περιστατικών όσων ζουν με άνοια παραμένουν αδιάγνωστα.

• Το στίγμα και η παραπληροφόρηση γύρω από την πάθηση σημαίνουν ότι πολλοί θα αγνοήσουν τα προειδοποιητικά σημάδια και δεν θα αναζητήσουν διάγνωση.

• Το 85% των ατόμων παγκοσμίως που ζουν με άνοια δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στη μετα-διαγνωστική υποστήριξη.

• Η έγκαιρη διάγνωση και η σχετική μετα-διαγνωστική μπορεί να επιτρέψει σε όσους ζουν με μια πάθηση να ζήσουν καλά και ανεξάρτητα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Σχεδόν οι μισές περιπτώσεις άνοιας παγκοσμίως, ποσοστό που ανέρχεται σε 45%, θα μπορούσαν να προληφθούν ή να καθυστερήσουν, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε φέτος στο ιατρικό περιοδικό Lancet (The Lancet Commissions,Volume 404, Issue 10452, p572-628, August 10, 2024).

Οι 14 παράγοντες κινδύνου

Οι ειδικοί κατονομάζουν πλέον 14 παράγοντες κινδύνου, η αντιμετώπιση των οποίων θα μπορούσε να καθυστερήσει, να επιβραδύνει την εξέλιξη ή να αποτρέψει τη νόσο σε μεγάλο ποσοστό. Στους 12 αποδεδειγμένα τροποποιήσιμους κινδύνους άνοιας της έκθεσης του 2020 της ADI (κάπνισμα, σωματική αδράνεια, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ατμοσφαιρική ρύπανση, τραυματισμός στο κεφάλι, κοινωνική απομόνωση, χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, παχυσαρκία, υπέρταση, διαβήτης, κατάθλιψη και προβλήματα ακοής), προστίθενται τα προβλήματα στα μάτια και η υψηλή χοληστερόλη, όταν αυτά δεν αντιμετωπίζονται. Οι δύο επιπλέον παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με το 9% των περιπτώσεων άνοιας παγκοσμίως.

Πώς μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος;

Σύμφωνα με τους ειδικούς ο κίνδυνος της νόσου μειώνεται:

• από 1% με έλεγχο του αλκοόλ και της παχυσαρκίας,
• κατά 2% εάν η υπέρταση, το κάπνισμα, ο διαβήτης και η αδράνεια περιοριστούν,
• κατά 3% εάν αντιμετωπιστεί η κατάθλιψη
• και κατά 7% εάν προληφθεί η υψηλή χοληστερόλη αλλά και η απώλεια ακοής.

Δείτε επίσης: Αλτσχάιμερ: Πάνω απο 200 χιλιάδες Έλληνες πάσχουν από τη νόσο – Δράσεις ευαισθητοποίησης από την Alzheimer Ελλάς

Μιλάμε για την άνοια με τους ειδικούς

«Η εκδήλωσή μας για τη φετινή Ημέρα Νόσου Alzheimer έχει ως στόχο την ενημέρωση για τους παράγοντες κινδύνου και τη διαχείριση της νόσου, την ευαισθητοποίηση για την άνοια και την καταπολέμηση του στίγματος και της παραπληροφόρησης που, δυστυχώς, παρά το γεγονός ότι στον οικογενειακό και φιλικό μας κύκλο έχουμε όλοι κάποιο περιστατικό της νόσου, περιβάλει ακόμα τη νόσο και πλήττει όσες/ους ζουν με την πάθηση και οι οικογένειές τους», επισημαίνει η ομότιμη καθηγήτρια Νευρολογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Μάγδα Τσολάκη.

«Στην Ελλάδα μας έγιναν και γίνονται πολλά για τους ασθενείς με άνοια και τους περιθάλποντές τους: Κέντρα Ημέρας, Κινητές Μονάδες, Οικοτροφεία για τα μεσαία στάδια, Οικοτροφεία για τα προχωρημένα στάδια, Μονάδες διασύνδεσης με την κοινότητα, ομιλίες, εργαστήρια, συνέδρια. Κι όλα αυτά και διαδικτυακά για να εξυπηρετούνται και οι συμπατριώτες μας που ζουν μακριά από τα αστικά κέντρα. Είναι καιρός ν’ αρχίσουμε την εκστρατεία για την πρόληψη. Τώρα που ξέρουμε ότι μπορούμε να προλάβουμε την άνοια στο 45% των περιπτώσεων. Ας ξεκινήσουμε την ενημέρωση. Σήμερα», προσθέτει.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης εξειδικευμένοι και έμπειροι επαγγελματίες υγείας θα μιλήσουν για τη νόσο και θ’ απαντήσουν στα ερωτήματα των συμμετεχόντων αναφορικά με την πρόληψη και την αντιμετώπιση της.

Τα θέματα των ομιλιών που θα πραγματοποιηθούν είναι:

* Παράγοντες κινδύνου και αποτροπής της άνοιας κατά τη διά βίου ανάπτυξη, Δέσποινα Μωραΐτου – καθηγήτρια γνωστικής γηροψυχολογίας ΑΠΘ

* Η συμβολή της άσκησης στην ανάσχεση των νευροεκφυλισμών, Χαράλαμπος Τσορμπατζούδης – καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΑΠΘ

* Διατροφή και πρόληψη της άνοιας, Αιμιλία Βασιλοπούλου – επίκουρη καθηγήτρια, κλινική διαιτολόγος, ψυχολόγος

* Τα οφέλη των μη φαρμακευτικών παρεμβάσεων, Μαριάννα Τσατάλη – διδάκτωρ ψυχολογίας-ερευνήτρια, Alzheimer Ελλάς

* Νέα Φάρμακα και εξελίξεις στη έρευνα για την άνοια, Μάγδα Τσολάκη – ομότιμη καθηγήτρια Ιατρικής Α.Π.Θ., νευρολόγος- ψυχίατρος

* Φροντίζω εσένα-Φροντίζω εμένα. Η σημασία της αυτοφροντίδας των περιθαλπόντων, Μαρία Τουμπαλίδου – ψυχολόγος, Alzheimer Ελλάς

Διαβάστε επίσης: Πως η άσκηση μπορεί να σας βοηθήσει να ενισχύσετε τον εγκέφαλο και τη μνήμη σας

Φωτογραφία iStock