Ανθεκτική ελονοσία εξαπλώνεται στη Νοτιοανατολική Ασία

Ελονοσία ανθεκτική σε δύο βασικά φάρμακα εξαπλώνεται ταχέως στη Νοτιοανατολική Ασία, αναφέρουν επιστήμονες από τη Βρετανία και την Ταϋλάνδη.

Σε έρευνα που πραγματοποίησαν διαπίστωσαν ότι η ανθεκτική ελονοσία πέρασε από την Καμπότζη στο Βιετνάμ, το Λάος και τη βόρεια Ταϋλάνδη. Με εξαίρεση το Λάος, στις υπόλοιπες περιοχές περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς δεν ανταποκρίνονται πλέον στη φαρμακευτική αγωγή πρώτης γραμμής.

Οι επιστήμονες λένε ότι τα ευρήματά τους εγείρουν την «τρομακτική πιθανότητα» να περάσει η ανθεκτική ελονοσία στην υποσαχάρια Αφρική.

Όπως εξηγούν οι ερευνητές, η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την ελονοσία είναι ο συνδυασμός του φαρμάκου αρτεμισινίνη με κάποιο άλλο ανθελονοσιακό. Η αγωγή αυτή είναι γνωστή ως θεραπεία συνδυασμού αρτεμισινίνης (ή ACT).

Από το 2013 έως το 2018

Στην Καμπότζη, η ελονοσία αντιμετωπιζόταν με συνδυασμό της αρτεμισινίνης με πιπερακίνη. Ο συνδυασμός αυτός εισήχθη στη χώρα το 2008, σύμφωνα με το BBC.

Μέχρι το 2013, όμως, είχαν ήδη αρχίσει να παρατηρούνται οι πρώτες ενδείξεις ότι το υπαίτιο παράσιτο μεταλλάσσεται και αναπτύσσει αντοχή στον συνδυασμό. Εκείνη την εποχή τα ανθεκτικά στελέχη περιορίζονταν σε βόρεια τμήματα της χώρας.

Η νέα έρευνα, όμως, αποκάλυψε ότι πλέον τα ανθεκτικά στελέχη έχουν περάσει τα σύνορα της Καμπότζης. Μάλιστα σε μερικές περιοχές της Ταϋλάνδης και του Βιετνάμ το 80% των δειγμάτων που εξετάστηκαν βρέθηκαν να είναι ανθεκτικά.

Η έρευνα βασίσθηκε στην ανάλυση 1.673 δειγμάτων αίματος από ισάριθμους ασθενείς με ελονοσία. Τα δείγματα ελήφθησαν μεταξύ 2007 και 2018. Οι επιστήμονες απομόνωσαν τα παράσιτα της ελονοσίας και αποκωδικοποίησαν το γονιδίωμά τους. Στόχος τους ήταν να εντοπίσουν παράσιτα με συγκεκριμένες μεταλλάξεις.

Η έρευνά τους όχι μόνο εντόπισε τα συγκεκριμένα παράσιτα, αλλά αποκάλυψε πως έχουν μεταλλαχθεί κι άλλο. «Τα στελέχη αυτά έχουν εξαπλωθεί και έχουν γίνει ακόμα πιο ανθεκτικά», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr Roberto Amato, από το Wellcome Sanger Institute.

Τεράστια πρόοδος, αλλά…

Οι ειδικοί λένε πως την τελευταία δεκαετία έχει γίνει τεράστια πρόοδος για την εκρίζωση της ελονοσίας. Ωστόσο η ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών του υπαίτιου παρασίτου απειλεί αυτή την πρόοδο.

Η κατάσταση θα γίνει ακόμα χειρότερη, εάν η ανθεκτική ελονοσία περάσει στην Αφρική, όπου σήμερα καταγράφεται το 90% των παγκόσμιων κρουσμάτων της νόσου.

Αυτό έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν. Όπως εξήγησε ο επιβλέπων ερευνητής Dr Olivo Miotto, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Γενωμικής & Παγκόσμιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, τη δεκαετία του ’80 είχε υπάρξει στην Αφρική εκτεταμένη αντοχή σε ένα άλλο ανθελονοσιακό φάρμακο, την χλωροκίνη. «Το επακόλουθο ήταν να χαθούν εκατομμύρια ζωές», είπε.

Ωστόσο πρόσθεσε πως «αυτή τη στιγμή, έχουμε κι άλλους συνδυασμούς φαρμάκων να δώσουμε στους ασθενείς, αλλά η κατάσταση είναι εύθραυστη».

219 εκατομμύρια κρούσματα

Η ελονοσία προσβάλλει ετησίως σχεδόν 219 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Τα κύρια συμπτώματά της είναι έντονα ρίγη που ακολουθούνται από υψηλό πυρετό και σοβαρή εφίδρωση.

Εάν δεν γίνει αποτελεσματική θεραπεία, το υπαίτιο παράσιτο μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα και οργανική ανεπάρκεια.

Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο πεθαίνουν από ελονοσία 435.000 άνθρωποι, με τα περισσότερα θύματα να είναι παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών.

Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Lancet Infectious Diseases.