Η πρόταση-βόμβα του προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, για την άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των εμβολίων κατά της Covid-19, με σκοπό την επιτάχυνση της παραγωγής και διανομής τους σε όλον τον κόσμο, έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από την πλευρά της φαρμακοβιομηχανίας.
Μετά την αντίδραση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Φαρμακοβιομηχανιών και τη δήλωση του προέδρου την Ένωσης Φαρμακευτικής Παραγωγής και Έρευνας των ΗΠΑ, Στίβεν Ουμπλ, ότι η απόφαση για άρση των πατεντών «θα υποβαθμίσει τις ήδη πιεσμένες αλυσίδες τροφοδοσίας και θα διευκολύνει τη διακίνηση πλαστών εμβολίων», επίσημη θέση έλαβε και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Φαρμακευτικών Βιομηχανιών (EFPIA).
Σε δηλώσεις του στο iatropedia.gr, ο πρόεδρος του Συνδέσμου των Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου, υπογραμμίζει την κάθετη αντίθεση του κλάδου, και εξηγεί τους λόγους:
«Η Ευρωπαϊκή Φαρμακοβιομηχανία δεν συμφωνεί με την άρση των πατεντών για τα εμβόλια κατά της COVID-19, καθώς η πρόταση αυτή είναι μια λανθασμένη απάντηση σε ένα περίπλοκο πρόβλημα. Ένα τέτοιο μέτρο δεν θα είχε αποτέλεσμα βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα στην μεγαλύτερη διαθεσιμότητα εμβολίων, ενώ μακροπρόθεσμα θα δυναμίτιζε τη βάση πάνω στην οποία στηρίζεται η φαρμακευτική καινοτομία με αποτέλεσμα τη σταθερά μειούμενη ανάπτυξη νέων θεραπευτικών εργαλείων κατά του κορωνοϊού, αλλά πιθανότατα και κατά πολλών άλλων ασθενειών», αναφέρει.
Υπέρ αυτής της άποψης τάχθηκε και η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, δηλώνοντας ότι το σχέδιο των ΗΠΑ θα δημιουργούσε “σοβαρές περιπλοκές” στην παραγωγή εμβολίων.
Πρόταση, που ωστόσο, δεν φαίνεται να συμμερίζεται η Ε.Ε. καθώς η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δήλωσε την Πέμπτη, ότι οι Βρυξέλλες είναι τουλάχιστον έτοιμες να συζητήσουν την ιδέα και ενδέχεται να συναινέσουν, υπό προϋποθέσεις.
Παπαδημητρίου: “Η πλημμελής τεχνογνωσία θα θέσει σε κίνδυνο τα ποιοτικά στάνταρντ των εμβολίων”
Ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπρέσιους, χαιρέτισε την κίνηση των ΗΠΑ ως «μνημειώδη στιγμή» στον αγώνα κατά της πανδημίας. Υπέρ της ιδέας έχουν ταχθεί, επίσης, περισσότερες από 80 χώρες, μεταξύ αυτών η Αργεντινή, το Μπαγκλαντές, η Κένυα, η Νιγηρία και η Βενεζουέλα.
Η Αίγυπτος, η Ινδονησία, το Μαρόκο και το Πακιστάν, μάλιστα, συγκαταλέγονται μεταξύ των χωρών που έχουν δηλώσει ότι έχουν διαθέσιμη παραγωγική ικανότητα, εάν αρθούν τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, κ. Παπαδημητρίου, ωστόσο, θέτει συγκεκριμένους προβληματισμούς, οι οποίοι αφορούν τους χρόνους που θα απαιτηθούν για την ανάπτυξη ασφαλών εμβολίων, αλλά και τον σοβαρό κίνδυνο που ελλοχεύει να υπάρξει έκπτωση της ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος.
Συγκεκριμένα, αναφέρει: “Η δημιουργία και η έγκριση νέων εγκαταστάσεων παραγωγής είναι μια χρονοβόρος διαδικασία, η επάρκεια σε πρώτες ύλες δεν είναι δεδομένη, ενώ και η πλημμελής τεχνογνωσία γύρω από την παραγωγική διαδικασία βάζει σε υψηλό κίνδυνο τα ποιοτικά στάνταρντ του παραγόμενου προϊόντος. Αποτέλεσμα μεγαλύτεροι κίνδυνοι για την υγεία των εμβολιασθέντων με ιδιαίτερα αμφίβολη αύξηση της παραγωγής σε σύντομο χρονικό ορίζοντα”.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν με δηλώσεις τους και οι εκπρόσωποι της γερμανικής εταιρείας BioNTech. «Οι ειδικοί έχουν ήδη υπογραμμίσει ότι η εγκατάσταση και η έγκριση νέων χώρων παραγωγής παίρνει σε γενικές γραμμές έναν χρόνο».
Εξάλλου, όπως συμπλήρωσαν, η παραγωγή των εμβολίων mRNA, όπως εκείνο που παρασκευάζεται από την εταιρεία BioNTech με την Pfizer «είναι μια σύνθετη διαδικασία, που αναπτύχθηκε σε διάστημα άνω των δέκα ετών. Όλα τα στάδια πρέπει να καθοριστούν και να εκτελεστούν με ακρίβεια και από έμπειρο προσωπικό».
Τονίζοντας παράλληλα, πως αν δεν τηρηθούν όλες οι προϋποθέσεις, θα μπορούσε να επηρεαστεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα του εμβολίου. «Και αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την υγεία των εμβολιασθέντων», ανέφεραν.
Παπαδημητρίου: “Η άρση πατεντών θα φέρει αποεπένδυση στην έρευνα και καινοτομία”
Ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου θέτει έναν επιπλέον προβληματισμό, ο οποίος αφορά στον μακροπρόθεσμο κίνδυνο περιορισμού της διάθεσης της φαρμακοβιομηχανίας για επένδυση κεφαλαίων, με σκοπό την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών εργαλείων.
“Η έλλειψη κινήτρων – μέσω της κατοχύρωσης πατεντών – για σημαντικές επενδύσεις στην ανάπτυξη νέων εμβολίων, φαρμάκων, διαγνωστικών μέσων από ιδιωτικά κεφαλαία και εταιρείες θα μειώσει την διάθεση για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών εργαλείων για την COVID-19 αλλά και για πολλά άλλα νοσήματα, ακόμη και για μελλοντικές πανδημίες. Αποτέλεσμα λιγότερες θεραπευτικές επιλογές στο μέλλον, πιθανότατα χαμηλότερης αποτελεσματικότητας και τελικά χειρότερη δημόσια υγεία. Η πραγματική πρόκληση για την ενίσχυση της παραγωγής είναι η ενίσχυση των συνεργασιών εντός του υπάρχοντος παραγωγικού δυναμικού, η εξάλειψη των εμπορικών φραγμών και η αντιμετώπιση των εμποδίων στην αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς και της έλλειψης πρώτων υλών”, καταλήγει ο ίδιος.