Όταν η συντηρητική αγωγή δεν βοηθάει στην αρθρίτιδα, τότε οι βιολογικές θεραπείες, η προηγμένη αρθροσκόπηση, οι νέες, Ελάχιστα Επεμβατικές Τεχνικές-M.I.S αρθροπλαστικής, οι «ρομποτικά» υποβοηθούμενες αρθροπλαστικές με το ρομποτικό σύστημα ΜΑΚΟ ή η χρήση πλοηγών (navigator) ή ψηφιακών συστημάτων και τα πρωτόκολλα ταχείας αποκατάστασης (fast track) είναι τα σύγχρονα «όπλα» για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της.
Τι είναι η αρθρίτιδα
Η αρθρίτιδα (οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής, μετατραυματική) είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των δομικών στοιχείων της άρθρωσης (γόνατου, ισχίου, ώμου). Τα κύρια συμπτώματα είναι ο πόνος, το οίδημα και η δυσκαμψία και μπορεί να προκαλέσει σημαντική δυσχέρεια στην καθημερινότητα μέχρι και σημαντικού βαθμού αναπηρία, εξηγεί ο κ. Αναστάσιος Δεληγεώργης MD, MSc., Aναπληρωτής Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ, Eξειδικευμένος ορθοπαιδικός χειρουργός γόνατος, ώμου & ισχίου, Πιστοποιημένος Αθλητίατρος από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, (www.tasosdeligeorgis.gr).
Αντιμετώπιση της αρθρίτιδας
Συντηρητική
Η οστεοαρθρίτιδα αρχόμενης, ελαφράς ή μεσαίας μορφής αντιμετωπίζεται κατ’ αρχάς συντηρητικά, με φαρμακευτική αγωγή, φυσικοθεραπείες, αλλά και ενδοαρθρικές ενέσεις με υαλουρονικό οξύ, με ή χωρίς χονδροϊτίνη ή κορτιζόνη. Επίσης, μπορούν να εφαρμοστούν βιολογικές θεραπείες από κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, με χρήση P.R.P. (πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια), βλαστοκυττάρων καθώς και καλλιέργειες χονδροκυττάρων.
Αρθροσκόπηση
Όταν η συντηρητική αγωγή δεν ανακουφίζει τον ασθενή με αρθρίτιδα, τότε ο ορθοπαιδικός μέσω αρθροσκόπησης μπορεί να επιδιορθώσει πιθανές μικρές βλάβες στην περιοχή της άρθρωσης (μερική μηνισκεκτομή, αφαίρεση οστεοφύτων, μερική υμενεκτομή, χονδροπλαστική, αφαίρεση ελεύθερων σωμάτων).
Η αρθροσκόπηση είναι μια σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, η οποία επιτρέπει μέσω μικρών οπών (περίπου 3-5 χιλιοστών) να δούμε στο εσωτερικό της άρθρωσης χωρίς να την τραυματίσουμε, να διαγνώσουμε και να θεραπεύσουμε τα όποια προβλήματα, χωρίς να χρειάζεται να μείνει ο ασθενής στο νοσοκομείο πολλές ώρες. Συνδυαστικά για ακόμα καλύτερο αποτέλεσμα μπορούν να εφαρμοστούν βιολογικές θεραπείες με βλαστοκύτταρα και P.R.P.
Εάν αποτύχουν όλες οι ανωτέρω θεραπείες, τότε ενδείκνυται η αρθροπλαστική.
Αρθροπλαστική Ελάχιστης Επεμβατικότητας-MIS
Η αρθροπλαστική είναι μια χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης των κατεστραμμένων επιφανειών της άρθρωσης με ειδική πρόθεση. Αποκαθιστά τη λειτουργικότητα της άρθρωσης και απαλλάσσει τον ασθενή από τον πόνο, επιτρέποντάς του να επιστρέψει στις φυσιολογικές καθημερινές του δραστηριότητες και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του σύμφωνα με τον κ. Δεληγεώργη.
Η πιο νέα και αποτελεσματική μέθοδος ολικής αρθροπλαστικής είναι η Ελάχιστα Επεμβατική M.I.S. (Minimal Invasive Surgery), που προσφέρει σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους πολύ καλύτερο αποτέλεσμα σε μικρότερο χρόνο.
Οι τομές είναι πολύ μικρότερες συγκριτικά με την κλασική αρθροπλαστική, με αποτέλεσμα να μην τραυματίζονται τα ανατομικά στοιχεία της περιοχής της άρθρωσης και να ελαχιστοποιείται η απώλεια αίματος. Ο ασθενής βιώνει ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και επιστρέφει στις δραστηριότητές του γρηγορότερα, με άμεση ανάκτηση της κινητικότητας της άρθρωσης, ήδη από την ημέρα του χειρουργείου.
Η πρόθεση αντικατάστασης της αρθρικής επιφάνειας αποτελείται από ειδικά κράματα τιτανίου και ατσαλιού καθώς και από ένα πλαστικό (πολυαιθυλένιο) που παρεμβάλλεται, υλικά πολύ ανθεκτικά, με μακρά διάρκεια ζωής και απόλυτα συμβατά με τον οργανισμό. Τα τμήματα αυτής της τεχνητής άρθρωσης προσομοιάζουν στη φυσιολογική άρθρωση.
Ο ασθενής μπορεί να σηκωθεί λίγες ώρες μετά το χειρουργείο, μόλις περάσει η επήρεια της αναισθησίας, και να επιστρέψει στο σπίτι του, μετά από 1 ημέρα στην αρθροπλαστική του ώμου και μετά από 1-2 ημέρες στην αρθροπλαστική του ισχίου ή του γόνατος, πάντα ανάλογα με την κλινική του κατάσταση και το ιστορικό υγείας του.
Πλεονεκτήματα της MIS Αρθροπλαστικής στην αρθρίτιδα
- Αποφυγή τραυματισμού των μυών
- Μικρότερες τομές και αποφυγή μετεγχειρητικών ουλών
- Μειωμένος χρόνος νοσηλείας
- Μικρότερη απώλεια αίματος – μικρότερη ανάγκη μεταγγίσεων
- Άμεση κινητοποίηση λίγες ώρες μετά την επέμβαση
- Λιγότερος μετεγχειρητικός πόνος
- Ταχύτερη αποκατάσταση και γρηγορότερη επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητες
- Νεότερες Τεχνικές Αρθροπλαστικής MIS
Διάφορες είναι οι τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας οι οποίες σε συνδυασμό με τα πρωτόκολλα ταχείας αποκατάστασης (fast track) προσφέρουν θεαματικά καλύτερο αποτέλεσμα και γρηγορότερη αποκατάσταση από τις παραδοσιακές τεχνικές.
Για την αρθροπλαστική του ισχίου, οι πιο συνήθεις τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας (ΜIS) είναι η κλασική, η ΑMIS, η ALMIS και η mini posterior, οι οποίες διαφοροποιούνται στο σημείο προσπέλασης και στα εργαλεία που χρησιμοποιούνται. Όλες οι τεχνικές αυτές, ανεξαρτήτως του σημείου προσπέλασης, επικεντρώνονται στον ελάχιστο τραυματισμό των μαλακών μορίων, τη μείωση της αιμορραγίας, τον ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο και τη γρήγορη κινητοποίηση.
Στο γόνατο, μπορούν να πραγματοποιηθούν, επίσης με τεχνικές MIS, και ανάλογα με την έκταση της αρθρίτιδας, είτε Ολική Αρθροπλαστική όπου αντικαθίσταται όλη η κατεστραμμένη επιφάνεια της άρθρωσης με ειδική πρόθεση είτε Μονοδιαμερισματική (μερική) Αρθροπλαστική όπου αντικαθίσταται μόνο το πάσχον από την αρθρίτιδα τμήμα του γόνατος, διατηρώντας έτσι το υγιές τμήμα του απολύτως ανέπαφο.
Επίσης, μπορεί να πραγματοποιηθεί και Εξατομικευμένη Ολική Αρθροπλαστική που στην ουσία είναι μια αρθροπλαστική φτιαγμένη στα μέτρα του ασθενούς. Χρησιμοποιούνται ειδικά κατασκευασμένοι μηριαίοι και κνημιαίοι οδηγοί, οι οποίοι σχεδιάζονται σύμφωνα με τη μοναδική ανατομία του κάθε ασθενούς, με τη βοήθεια τεχνολογίας αιχμής.
Στον ώμο, εκτός από την κλασική αρθροπλαστική ώμου, εφαρμόζεται και η η ανάστροφη (reverse) ολική αρθροπλαστική ώμου, μία από τις πιο σύγχρονες τεχνικές αρθροπλαστικής. Ενδείκνυται σε ασθενείς με ιδιαίτερα επιβαρυμένους ώμους όπου η αρθρίτιδα συνοδεύεται από μη διορθώσιμη ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου (αρθροπάθεια στροφικού πετάλου – rotator cuff arthropathy) καθώς επίσης και σε κάποιες μορφές καταγμάτων του ώμου.