Χρήσιμες συμβουλές για να αποφύγετε τη θερμοπληξία!

Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη

Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού

Το σώμα, προκειμένου να λειτουργεί σωστά, πρέπει να παραμένει σε μία φυσιολογική θερμοκρασία. Αν ζεσταθεί προσπαθεί να δροσιστεί και η πιο προφανής και γνωστή αντίδραση είναι η εφίδρωση. Καθώς ο ιδρώτας εξατμίζεται από το δέρμα αρχίζει να πέφτει η θερμοκρασία του σώματος.

Η θερμοπληξία συμβαίνει όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του με αποτέλεσμα αυτή να αυξάνεται ταχέως, ο μηχανισμός εφίδρωσης να αποτυγχάνει και το σώμα να μην μπορεί να κρυώσει.

Τελικά όταν το σώμα δεν μπορεί να απαλλαγεί από την υπερβολική θερμότητα τα όργανα αρχίζουν να υπερθερμένονται και στη συνέχεια να σταματούν να λειτουργούν. Για το λόγο αυτό η θερμοπληξία είναι ένα επείγον ιατρικό περιστατικό.

Το σώμα αντιδρά στη θερμότητα και με πολλούς άλλους, λιγότερο προφανείς τρόπους. Για παράδειγμα, οι υψηλές θερμοκρασίες κάνουν την καρδιά να χτυπάει πιο γρήγορα. Αυτό συμβαίνει επειδή η καρδιά λειτουργεί πιο έντονα για να ωθήσει το αίμα προς το δέρμα και τους μύες.

Όταν το αίμα αντλείται γρήγορα στην επιφάνεια του σώματος βοηθάει στην εφίδρωση. Και ενώ αυτό το σύστημα λειτουργεί αρκετά καλά σε ένα υγιές άτομο, μπορεί να μη συμβαίνει το ίδιο σε άτομα με χρόνιες νόσους.

Μια σειρά από ασθένειες αυξάνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας όπως οι εξής:

Καρδιακή νόσος. Όπως προαναφέραμε ένας από τους τρόπους που αντιδρά ο οργανισμός στη ζέστη είναι η ταχυκαρδία. Αλλά στα άτομα με καρδιακή νόσο μπορεί η καρδιά να μην είναι σε θέση να επιταχύνει το ρυθμό της. Επίσης ορισμένα φάρμακα που δίνονται σε αυτούς τους ασθενείς εμποδίζουν την καρδιά από το να χτυπά γρήγορα και έτσι παρεμποδίζεται το φυσικό σύστημα ψύξης του σώματος.

Επιπλέον τα άτομα με καρδιακές παθήσεις λαμβάνουν συνήθως διουρητικά, τα οποία μειώνουν την ποσότητα του νερού στο σώμα και έτσι είναι πιο εύκολο να αφυδατωθούν. Η τυπική συμβουλή που δίνεται το καλοκαίρι για αυξημένη πρόσληψη υγρών δεν είναι ασφαλής για τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, των οποίων η καρδιά δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στην περίσσεια υγρών.

Έτσι αυτό μπορεί να οδηγήσει στη συσσώρευση υγρού στους πνεύμονες και να εμποδίσει την αναπνοή, κατάσταση γνωστή ως πνευμονικό οίδημα.

Αρτηριακή υπέρταση. Η υπέρταση επηρεάζει την ικανότητα του σώματος να διατηρείται δροσερό και υποβάλλει την καρδιά να λειτουργεί κάτω από μεγαλύτερη πίεση. Επιπλέον, τα υπερτασικά άτομα βρίσκονται σε δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο θερμοπληξίας.

Σακχαρώδης Διαβήτης. Οι διαβητικοί ασθενείς μπορεί να αφυδατωθούν όταν το σάκχαρο του αίματος δεν είναι υπό έλεγχο. Η αφυδάτωση εμποδίζει το σώμα να δροσιστεί γιατί ελαττώνεται η εφίδρωση αφού δεν υπάρχεια περίσσεια υγρών.

Παχυσαρκία. Όσο πιο μεγαλόσωμο είναι το άτομο, τόσο πιο δύσκολο είναι να χάσει την επιπλέον θερμότητα, γιατί το φυσικό σύστημα ψύξης του σώματος δεν μπορεί να λειτουργήσει αρκετά γρήγορα. Η παχυσαρκία βάζει επίσης επιπλέον πίεση στην καρδιά γεγονός που παρεμποδίζει την αύξηση του ρυθμού της σε υψηλές θερμοκρασίες.

Δεν είναι μόνο οι παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας, αλλά και ορισμένα φάρμακα που λαμβάνουν αρκετοί ασθενείς. Πέραν των φαρμάκων που αναφέραμε για την καρδιακή νόσο, υπάρχουν και αρκετά ακόμα που επιδεινώνουν τις επιδράσεις της θερμότητας.

Για παράδειγμα, ένα άτομο με αγχώδη διαταραχή μπορεί να μην υποψιάζεται ότι έχει αυξημένο κίνδυνο για θερμοπληξία. Οι βενζοδιαζεπίνες, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά και τα νευροληπτικά προδιαθέτουν στην εμφάνιση θερμοπληξίας. Επίσης ενοχοποιούνται τα αντιχολινεργικά, τα αντιισταμινικά και τα υπακτικά φάρμακα.

Το αλκοόλ και τα ναρκωτικά αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο. Το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση και επηρεάζει τη διαδικασία ψύξης του σώματος. Επιπλέον το αλκοόλ και τα ναρκωτικά μειώνουν την αντίληψη και την κριτική ικανότητα με αποτέλεσμα να είναι πιο πιθανό να παραμείνει κάποιος στη ζέστη περισσότερο από ό, τι θα έπρεπε.

ΠΡΟΛΗΨΗ

Για την πρόληψη της θερμοπληξίας συνιστώνται:

Άφθονη λήψη υγρών και αποφυγή αλκοολούχων ποτών

Ελαφριά ένδυση με βαμβακερά και ανοιχτόχρωμα ρούχα

Συχνά μπάνια και χρήση κλιματισμού κατά τη διάρκεια του καύσωνα

Οι ηλικιωμένοι πρέπει να παρακολουθούνται συστηματικά

Οι ασθενείς που λαμβάνουν νευροληπτικά, αντιχολινεργικά ή διουρητικά φάρμακα πρέπει να βρίσκονται σε στενή ιατρική παρακολούθηση

Χριστίνα Ι. Μπουντούρη

Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός

www.bountouri.gr

email: cbountouri@gmail.com