Δάγκειος πυρετός: «Ιστορική» επιδημία με εκατομμύρια κρούσματα, χιλιάδες θανάτους το 2024

Ιστορική επιδημία προκάλεσε εφέτος ο δάγκειος πυρετός στον πλανήτη, με την αμερικανική ήπειρο να βρίσκεται στο επίκεντρό της και να καταγράφει εκατομμύρια κρούσματα και χιλιάδες θανάτους.

Όπως ανακοίνωσε ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας (PAHO), η εφετινή χρονιά είναι η χειρότερη από το 1980, όταν άρχισε η καταγραφή των κρουσμάτων. Μόνο στις χώρες της Λατινικής και Κεντρικής Αμερικής οι ασθενείς σχεδόν τριπλασιάστηκαν έναντι του 2023 και ξεπέρασαν τα 12,6 εκατομμύρια.

Περισσότεροι από 21.000 από τους ασθενείς εκδήλωσαν σοβαρή νόσο και πάνω από 7.700 έχασαν τη ζωή τους.

Ο PAHO είναι η αμερικανική περιφέρεια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Ο δάγκειος πυρετός μεταδίδεται με το τσίμπημα μολυσμένων κουνουπιών. Τα παιδιά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να μολυνθούν και να εκδηλώσουν σοβαρή νόσο.

Εφέτος, η νόσος κτύπησε πιο σκληρά τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την Κολομβία και το Μεξικό. Σε αυτές τις χώρες καταγράφηκε το 90% των εφετινών κρουσμάτων και το 88% των θανάτων.

Στη Γουατεμάλα, το 70% των ασθενών που έχασαν τη ζωή τους ήταν παιδιά. Στο Μεξικό, την Κόστα Ρίκα και την Παραγουάη το ένα τρίτο των σοβαρών κρουσμάτων ήταν παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών.

Όπως εξήγησε ο διευθυντής του PAHO Dr. Jarbas Barbosa, η κατάσταση αυτή τροφοδοτείται από καιρικά φαινόμενα που ευνοούν τον πολλαπλασιασμό των κουνουπιών. Ρόλο παίζει επίσης η άναρχη αστικοποίηση, τα λιμνάζοντα νερά γύρω από τα σπίτια και τα ανεπαρκή συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων. Όλ’ αυτά δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη και αναπαραγωγή των κουνουπιών.

Κρούσματα και στην Ευρώπη

Ο δάγκειος πυρετός εθεωρείτο κάποτε τροπική ασθένεια. Πλέον όμως απειλεί σχεδόν τον μισό παγκόσμιο πληθυσμό (4 δισεκατομμύρια ανθρώπους). Επιπλέον, εγχώρια κρούσματα καταγράφονται μέχρι και στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC), το 2024 τρεις ευρωπαϊκές χώρες είχαν αυτόχθονα κρούσματα:

• Η Ιταλία είχε συνολικώς 213
• Η Γαλλία 83
• Η Ισπανία 8 (όλα στην Καταλονία)

Στη Γαλλία υπήρξαν αρκετές συρροές κρουσμάτων. Στις άλλες δύο χώρες τα κρούσματα ήταν σποραδικά.

Τα ευρωπαϊκά κρούσματα μοιάζουν λίγα. Είναι όμως ιδιαιτέρως αυξημένα έναντι των προηγούμενων ετών. Το 2023, λ.χ., αυτές οι τρεις χώρες είχαν συνολικώς 130 κρούσματα. Το 2022 είχαν αναφερθεί μόλις 71 κρούσματα σε Γαλλία και Ισπανία (η Ιταλία δεν είχε κανέναν). Πριν την πανδημία, δε, το 2019, Ισπανία και Γαλλία είχαν συνολικώς μόλις 10 περιστατικά.

Τι συμπτώματα προκαλεί

Όπως εξηγεί το ECDC, ο δάγκειος ιός που προκαλεί την ομώνυμη νόσο συνήθως (στο 80% των περιπτώσεων) δεν προκαλεί συμπτώματα στους ανθρώπους που μολύνει. Όταν όμως αρχίσει η νόσος, το πρώτο σύμπτωμα είναι αιφνίδιος, υψηλός πυρετός – γι’ αυτό και ονομάζεται δάγκειος πυρετός.

Οι ασθενείς μπορεί να έχουν και άλλα συμπτώματα, όπως:

• Έντονο πονοκέφαλο και πόνο πίσω από τα μάτια
• Πόνους στους μυς (μυαλγία)
• Πόνους στις αρθρώσεις (αρθραλγία)
• Χαρακτηριστικό (κηλιδοβλατιδώδες) εξάνθημα στο δέρμα
• Μικροαιμορραγίες

Ο πυρετός και τα άλλα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζουν βραχεία ύφεση μετά την τρίτη μέρα και ύστερα εντείνονται πάλι. Ο δάγκειος πυρετός σπανίως διαρκεί πάνω από 10 ημέρες. Η ανάρρωση όμως μπορεί να είναι παρατεταμένη και εξουθενωτική.

Μικρό ποσοστό κρουσμάτων (κάτω από το 5%) είναι σοβαρά και μερικά από αυτά αποβαίνουν μοιραία. Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις (και θάνατοι) καταγράφονται σε παιδιά και εφήβους.

Ο σοβαρός δάγκειος πυρετός συχνά αποκαλείται αιμορραγικός για να διαχωρίζεται από την «κλασική» νόσο. Χαρακτηρίζεται από αύξηση της διαπερατότητας των αγγείων, που μπορεί να οδηγήσει σε απειλητική για τη ζωή απώλεια αίματος.

Φωτογραφία: iStock