Πολύτιμα εργαλεία σε ευρύ φάσμα βιοϊατρικών εφαρμογών αποτελούν τα νανοσωματίδια, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανίχνευση, τη διάγνωση και τη θεραπεία ποικίλων παθήσεων, καθώς και για την αντιγήρανση.
Τα νανοσωματίδια χρησιμοποιούνται ήδη για να γίνει στοχευμένη θεραπεία σε ορισμένες μορφές καρκίνου. Με τη χρήση τους ο ασθενής δεν έχει γενικευμένες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως η τριχόπτωση και η καταβολή.
Ήδη διατίθενται ευρέως δεκάδες προϊόντα Νανοϊατρικής, τα οποία βελτιώνουν το προσδόκιμο επιβίωσης ασθενών με αιματολογικές κακοήθειες και άλλα νεοπλάσματα.
Στις νεότερες εφαρμογές των νανοσωματιδίων περιλαμβάνεται η διάγνωση του εμφράγματος με μία συσκευή, η οποία βρίσκεται στο στάδιο του πρωτότυπου και παρουσιάζεται στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου Nanotexnology 2023, που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.
«Τα νανοσωματίδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαγνωστεί το έμφραγμα είτε με ενδοφλέβια χορήγηση των νανοσωματιδίων, είτε με χρήση των νανοσωματιδίων ως τμήματος ενός βιοαισθητήρα σε μία φορετή ή φορητή συσκευή», ανέφερε η καρδιολόγος Βαρβάρα Καραγκιοζάκη, εξειδικευμένη σε θέματα Νανοτεχνολογίας
«Λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους, τα νανοσωματίδια μπορούν να ανιχνεύσουν τους αντίστοιχους βιοδείκτες, δηλαδή αντιγόνα που υπάρχουν στην επιφάνεια των κυττάρων τα οποία θέλουμε να στοχεύσουμε», εξήγησε.
Με ενδοφλέβια χορήγηση
Στην αθηρωματική πλάκα η οποία προκαλεί στενώσεις στις αρτηρίες, οι βιοδείκτες αυτοί εντοπίζονται στα ενδοθηλιακά κύτταρα. Πρόκειται για τα κύτταρα που περιβάλλουν το τοίχωμα των αγγείων.
«Οι βιοδείκτες αυτοί μπορεί να αλληλεπιδράσουν με αντίστοιχα βιομόρια που βάζουμε πάνω στα νανοσωματίδια», συνέχισε η κυρία Καραγκιοζάκη. «Όταν ενωθούν οι βιοδείκτες με τα βιομόρια, τα νανοσωματίδια κατευθύνονται στην αθηρωματική πλάκα. Με αυτό τον τρόπο διαγιγνώσκεται το έμφραγμα. Μάλιστα τα νανοσωματίδια που έχουν υψηλή εκλεκτικότητα, μπορούν να ανιχνεύσουν τις αθηρωματικές πλάκες που πρόκειται να υποστούν ρήξη, προκαλώντας έμφραγμα».
Τα εμφράγματα από ρήξη της αθηρωματικής πλάκας είναι συχνά στους νέους ανθρώπους, πρόσθεσε.
Σε βιοαισθητήρα
Αντίστοιχα, τα νανοσωματίδια που αποτελούν τμήμα ενός βιοαισθητήρα δημιουργούνται από την εταιρεία Bl NanoBiomed. Αυτά μπορούν να ανιχνεύσουν ουσίες-δείκτες του εμφράγματος σε μία σταγόνα αίμα, όπου κι αν βρίσκεται ο ασθενής.
Επιπλέον, τα νανοσωματίδια μπορούν να χρησιμεύσουν ταυτοχρόνως για θεραπεία των ασθενειών. Μπορεί λ.χ. ένα νανοσωματίδιο που ανιχνεύει και διαγιγνώσκει το έμφραγμα, να φέρει ένα φάρμακο το οποίο θα προκαλεί λύση του θρόμβου αίματος που ευθύνεται γι’ αυτό.
Άλλες εφαρμογές
Τα νανοσωματίδια που χρησιμοποιούνται στην Ογκολογία είναι κυρίως λιποσώματα. Αυτά μεταφέρουν ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο, το οποίο μεταφέρουν στοχευμένα στη περιοχή του καρκινικού όγκου. Εκεί το απελευθερώνουν και ο καρκίνος καταστρέφεται στοχευμένα, τοπικά.
Αυτό απαλλάσσει τον ασθενή από τις γενικευμένες ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας, όπως η πτώση των τριχών, η καταβολή δυνάμεων κ.λπ.
Αντίστοιχα, τα νανοσωματίδια μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις νευρεκφυλιστικές παθήσεις, σε αρθροπάθειες, σε αυτοάνοσα νοσήματα κ.ά.
Και στην αντιγήρανση
Αναφερόμενη στις εφαρμογές της Νανοτεχνολογίας στην Αισθητική Ιατρική, η κυρία Καραγκιοζάκη επισήμανε ότι ήδη κυκλοφορούν αντιγηραντικά καλλυντικά με αντιοξειδωτικά νανοσωματίδια.
Λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους, τα νανοσωματίδια μπορούν να εισδύσουν στο χόριο, όπου βρίσκονται οι ινοβλάστες που παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη.
Δύο τέτοια καλλυντικά που έχουν τη μορφή κρέμας έχει δημιουργήσει η ελληνική εταιρεία VK Nano. Πρόκειται για μία αντιοξειδωτική, αντιρυτιδική, συσφικτική κρέμα με κουρκουμά και οργανικά υλικά της φύσης, και για μία κρέμα επίσης αντιοξειδωτική με blueburry που επιπλέον έχει πεπτίδιο για λάμψη.
Όπως ανέφερε η κ. Καραγκιοζάκη, έχουν ολοκληρωθεί οι κλινικές μελέτες που δείχνουν ότι τα δύο προϊόντα είναι υποαλλεργικά και ασφαλή. Ειδικά για την πρώτη κρέμα οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι μειώνει το βάθος των ρυτίδων στατιστικά σημαντικά. Αυξάνει επίσης την ελαστικότητα του δέρματος κατά 9% σε 56 μέρες, όταν οι γυναίκες χάνουν την ελαστικότητα του δέρματός τους κατά 1% – 2% τον χρόνο.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: iStock