Δείτε όλα τα ύποπτα σημάδια για τον καρκίνο παχέως εντέρου!

Της Μαριάννας Χρονάκη Γαστρεντερολόγου- Ηπατολόγου

Πρόκειται κυρίως για νόσο των δυτικών κοινωνιών, με 1.000.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο. Είναι η τρίτη σε συχνότητα εμφάνισης μορφή καρκίνου παγκοσμίως, με ίδια επίπτωση και στα δύο φύλα, πλην του καρκίνου του ορθού που υπερέχει στους άνδρες.

Η Ελλάδα διατηρεί το χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με επίπτωση 3.000 νέα περιστατικά ετησίως.

Το οικογενειακό ιστορικό και οι συνήθειες ζωής, αποτελούν τους βασικότερους παράγοντες εμφάνισης της νόσου. Από τους γενετικούς παράγοντες, η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση, το σύνδρομο Peutz-Jeghers (αμαρτωματώδεις πολύποδες), το σύνδρομο κληρονομικού καρκίνου Lynch I (προδιάθεση για καρκίνο του παχέος εντέρου) και Lynch II (προδιάθεση για καρκίνο των ωοθηκών, του μαστού και του παχέος εντέρου), καθώς και τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, Ελκώδης και Crohn κολίτιδα, σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Στον γενικό πληθυσμό, εκτιμάται ότι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου παχέος εντέρου, στη διάρκεια ζωής ενός ατόμου, είναι 5-6%, με θνησιμότητα στο 1/3 των περιστατικών. Ο κίνδυνος νοσηρότητας διπλασιάζεται όταν κάποιος συγγενής 1ου βαθμού έχει διαγνωσθεί με τη νόσο και μάλιστα σε μικρή ηλικία.

Ως προς τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία και η διατροφή κατέχουν έναν εξέχοντα ρόλο στην εκδήλωση της νόσου.

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου συσχετίζεται, βάσει διαφόρων επιδημιολογικών ερευνών, με την κατανάλωση κεκορεσμένων λιπαρών τροφών, όπως το κόκκινο κρέας, για αυτό και συστήνεται από τους επιστήμονες μία διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικές ουσίες, ελαιόλαδο, ασβέστιο, βιταμίνη D και κεκορεσμένα λιπαρά Ω3, ως ασπίδα προστασίας του οργανισμού.

Ορισμένα φάρμακα όπως η ασπιρίνη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, οι στατίνες, τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη που λαμβάνονται από τις γυναίκες για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο.

Σύμφωνα με μελέτες, τα προβιοτικά έχουν ευεργετική δράση στη χλωρίδα του εντέρου, ενισχύοντας το ανοσολογικό σύστημα και αδρανοποιόντας κάποιες καρκινογόνες ουσίες.

Δεδομένου ότι οι πιθανότητες για καρκίνο του ορθού αυξάνουν μετά την ηλικία των 50 ετών και ότι στα πρώιμα στάδια της νόσου έχουμε απουσία συμπτωμάτων, συνιστάται ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος με ειδική εξέταση για ανίχνευση μη ορατού αίματος στα κόπρανα και ορθοσειγμαειδοσκόπηση/ κολονοσκόπηση κάθε 5 έτη σε όλο τον πληθυσμό άνω των 50, ή ακόμη από 40 ετών ή και νωρίτερα σε εκείνους με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου, για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματικότερη έκβαση της νόσου.

Αντίστοιχα, οι ειδικές κατηγορίες ασθενών που αφορούν στα διάφορα γενετικά σύνδρομα ή τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, θα πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένο πρωτόκολλο παρακολούθησης.

Ενδεικτικά συμπτώματα που ενδέχεται να συνδέονται με τα πρώιμα στάδια εμφάνισης του καρκίνου παχέος εντέρου είναι η απώλεια αίματος με τα κόπρανα, οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου χωρίς διαιτητικές παρεμβάσεις, το αίσθημα ατελούς αφόδευσης, η εύκολη κόπωση, η αναιμία, τα διάχυτα κοιλιακά άλγη, η απώλεια βάρους και όρεξης.

Με την πρωτοβάθμια πρόληψη σε συνδυασμό με την υιοθέτηση ενός πιο ισορροπημένου τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής και της άσκησης, μπορεί να επιτευχθεί μείωση θνητότητας από την νόσο, της τάξεως 15-35%. Η διαδικασία ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον ίδιο τον χρήστη στο σπίτι του, μέσω ενός απλού τεστ χαμηλού κόστους, σε 3 διαδοχικά δείγματα, χωρίς να έχει προηγηθεί ειδικό διαιτολόγιο.

Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, για τον εντοπισμό βλαβών, την λήψη βιοψιών και την δυνατότητα αφαίρεσης πολυπόδων από το εσωτερικό του εντέρου, απαιτείται να ακολουθήσει ορθοσειγμοειδοσκόπηση ή ολική κολονοσκόπηση.

ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΧΡΟΝΑΚΗ

ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ – ΗΠΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ

E-mail: chronakimariana@gmail.com