ECDC: Οι τροφικές δηλητηριάσεις σαρώνουν την Ευρώπη – Εκατοντάδες κρούσματα στην Ελλάδα

Ανησυχητική αύξηση παρουσιάζουν οι τροφικές δηλητηριάσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θέτοντας σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (ECDC).

Όπως αναφέρει σε σημερινή έκθεσή του, τα κρούσματα λιστέριας που καταγράφηκαν το 2023 ήταν τα περισσότερα από το 2007. Επιπλέον, οι θάνατοι από τροφικές δηλητηριάσεις ήταν οι περισσότεροι της τελευταίας 10ετίας. Και σαν να μην ήταν αυτά αρκετά, οι περισσότερες χώρες δεν έχουν καταφέρει να μειώσουν ένα από τα συχνότερα παθογόνα των τροφίμων: τη σαλμονέλα.

Σύμφωνα με την έκθεση, κάτι λιγότερο από τρεις χιλιάδες άνθρωποι (ο ακριβής αριθμός είναι 2.952) νόσησαν πέρυσι από τη λιστέρια. Ο αριθμός αυτός είναι ο υψηλότερος από το 2007. Η αύξηση των κρουσμάτων λιστερίωσης, όπως λέγεται η λοίμωξη, άρχισε το 2019 και συνεχίζεται σταθερά έως τώρα.

Οι συγγραφείς της εκθέσεως εικάζουν ότι αυτό σχετίζεται με την αύξηση των ηλικιωμένων. Το 21,3% του ευρωπαϊκού πληθυσμού είναι άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, γράφουν. Οι άνθρωποι αυτοί συχνά έχουν και υποκείμενα προβλήματα υγείας, οπότε είναι ευάλωτοι στις τροφικές δηλητηριάσεις.

Η πιο συχνή πηγή μόλυνσης από λιστέρια είναι έτοιμα φαγητά, όπως:

• Ο κρύος καπνιστός σολομός
• Τα προϊόντα κρέατος
• Τα γαλακτοκομικά

Νεότερα δεδομένα αποκαλύπτουν ότι το 0,11% έως 0,78% των έτοιμων προς κατανάλωση τροφίμων υπερβαίνουν τα όρια ασφαλείας για τη λιστέρια. Τα υψηλότερα επίπεδα έχουν τα ζυμώμενα αλλαντικά και δη τα λουκάνικα.

Οι πιο συχνές δηλητηριάσεις

Οι πιο συχνές τροφικές δηλητηριάσεις, όμως, παραμένουν με διαφορά αυτές που οφείλονται στο καμπυλοβακτήριο και τη σαλμονέλα. Οι ασθενείς που αρρώστησαν από καμπυλοβακτήριο ξεπέρασαν το 2023 τις 140.000. Άλλοι σχεδόν 77.500 νόησαν από σαλμονέλα.

Ειδικότερα, αναφέρθηκαν 141.181 κρούσματα καμπυλοβακτηριδίωσης, όταν το 2022 ήταν 139.225 (αύξηση 4,3%). Καταγράφηκαν επίσης  77.486 κρούσματα σαλμονέλλωσης, από 65.478 που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα (αύξηση 16,9%).

Από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, μόνο τα 15 έχουν πετύχει τους στόχους της μείωσης της σαλμονέλας στα πουλερικά, επισημαίνει το ECDC. Εν τούτοις, το 2019 το ίδιο είχαν επιτύχει 19 κράτη-μέλη, αλλά ως φαίνεται σε κάποιες χώρες ατόνησαν στο μεσοδιάστημα τα μέτρα που είχαν ληφθεί.

«Η επίμονη παρουσία της σαλμονέλας στους πληθυσμούς των πουλερικών υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή επαγρύπνηση με στόχο την καταπολέμηση των τροφιμογενών λοιμώξεων», δήλωσε ο Dr. Frank Verdonck, επικεφαλής της Μονάδας Βιολογικών Κινδύνων & Ζωικής Υγείας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Προδιαγραφών Τροφίμων (EFSA).

Αύξηση κατά 30% παρουσίασαν επίσης οι τροφικές δηλητηριάσεις από το βακτήριο e.coli (εσερίχια κόλι ή κολοβακτηρίδιο).

Χιλιάδες μαζικές περιπτώσεις

Σε πολλές περιπτώσεις οι τροφικές δηλητηριάσεις δεν είναι μεμονωμένα επεισόδια, αλλά συρροές δεκάδων ή και εκατοντάδων περιστατικών που οφείλονται σε κοινή πηγή έκθεσης. Τέτοιου είδους συρροές κρουσμάτων καταγράφονται χιλιάδες φορές κάθε χρόνο. Το 2023 αναφέρθηκαν συνολικώς 5.691 συρροές σε όλη την ΕΕ, σύμφωνα με την έκθεση.

Ο αριθμός αυτός είναι λίγο χαμηλότερος από τον αντίστοιχο του 2022. Εν τούτοις, είναι υψηλότερος:

• Ο αριθμός των ανθρώπων που μολύνθηκαν
• Ο αριθμός των ασθενών που χρειάσθηκαν νοσηλεία στο νοσοκομείο

Η αιτία των συρροών βρέθηκε στις 2.934 περιπτώσεις. Οι περιπτώσεις αυτές ήταν υπεύθυνες για:

• 32.273 ασθενείς
• 2.491 νοσηλείες στα νοσοκομεία
• 43 θανάτους

Η κύρια αιτία των μαζικών τροφικών δηλητηριάσεων ήταν η σαλμονέλα. Οι πιο συχνές πηγές σαλμονέλλωσης ήσαν:

• Αυγά και προϊόντα αυγών
• Ανάμικτα τρόφιμα
• Πουλερικά/κρέας κρεατοπαραγωγής

Στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, οι τροφικές δηλητηριάσεις επίσης παρουσιάζουν σημαντική αύξηση. Το 2023 αναφέρθηκαν:

• 635 επιβεβαιωμένα κρούσματα καμπυλοβακτηριδίωσης (το 2022 ήταν 302 και το 2019 ήταν 366)
• 936 κρούσματα σαλμονέλωσης (το 2022 ήταν 640 και το 2019 ήταν 643)
• 31 κρούσματα σοβαρής λιστερίωσης (το 2022 ήταν 7 και το 2019 ήταν 10)
• 22 κρούσματα δηλητηρίασης από e.coli (το 2022 ήταν 14 και το 2019 5)

Και άλλες ζωονόσοι

Αύξηση παρουσιάζουν επίσης στην ΕΕ και άλλες ζωονόσοι, δηλαδή ασθένειες που προκαλούν από παθογόνα του ζωικού βασιλείου. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται οι λοιμώξεις από τον ιό του Δυτικού Νείλου (μεταδίδεται από τα κουνούπια), το τοξόπλασμα (γάτες) κ.λπ.

Φωτογραφία: iStock