Περισσότερα από 733 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωποι με την πείνα, κυρίως λόγω ανισοτήτων, πολέμων, περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της οικονομικής ύφεσης. Ταυτοχρόνως, άλλα 2,8 δισ. δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά την υγιεινή διατροφή.
Το δικαίωμα στην τροφή και τα κατάλληλα τρόφιμα είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, κατοχυρωμένο στο διεθνές δίκαιο. Και όμως, ακόμη και σήμερα, δεν έχουν όλοι στον κόσμο πρόσβαση στα τρόφιμα που χρειάζονται για να ζήσουν μια υγιή ζωή, τονίζει ο ΕΦΕΤ με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού.
Η ημέρα αυτή εορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Οκτωβρίου. Ο εορτασμός της είναι συμβολικός. Αποτελεί ερέθισμα για ευαισθητοποίηση κι ενημέρωση για το μεγάλο πρόβλημα επισιτισμού που αφορά τόσο τις αναπτυσσόμενες όσο και τις ανεπτυγμένες χώρες.
Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Επισιτισμού για το 2024, είναι «Δικαίωμα στην τροφή για μία καλύτερη ζωή και ένα καλύτερο μέλλον: Να μην μένει ΚΑΝΕΝΑΣ ΠΙΣΩ!» Ωστόσο το δικαίωμα στην τροφή είναι κάτι πολύ περισσότερο από θερμίδες για επιβίωση. Εμπεριέχει την υγιεινή διατροφή, την ποικιλία και την ικανότητα υγιούς ανάπτυξης και ευρωστίας, τονίζει ο ΕΦΕΤ.
Όπως εξηγεί, οι υγιεινές διατροφικές συνήθειες σχετίζονται θετικά με:
- Την μακροζωία
- Την ποιότητα ζωής
- Τη βελτίωση της υγείας των βρεφών, παιδιών και μητέρων
- Την ασφαλέστερη εγκυμοσύνη και τοκετό
- Την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ελλιπή σίτιση παντού
Η ελλιπής σίτιση συναντάται σε όλες τις χώρες και τις κοινωνικοοικονομικές τάξεις, αλλά εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές, δηλαδή ως:
- Υποσιτισμός
- Ανεπάρκεια μικροθρεπτικών συστατικών
- Παχυσαρκία
Επιπλέον, σε πολλά μέρη του κόσμου, συνυπάρχουν διάφορες μορφές ελλιπούς σίτισης. Παράλληλα, η αστικοποίηση και ο ολοένα και πιο γρήγορος ρυθμός ζωής, οδηγούν τα άτομα να επιλέγουν συχνά έτοιμα, επεξεργασμένα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπη και αλάτι. Η διατροφή που περιέχει πολλά ανθυγιεινά τρόφιμα συμβάλλει στην αύξηση των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη και ορισμένων μορφών καρκίνου.
Αυτά δεν είναι μόνο ατομικά προβλήματα, αλλά και εθνικά, καθώς τα παραπάνω μη μεταδοτικά νοσήματα ασκούν πίεση στα δημόσια συστήματα υγείας και οι άνθρωποι είναι λιγότερο ικανοί να συνεισφέρουν στην κοινωνία.
Πρώτα η ασφάλεια στη διατροφή
Κανένα όμως τρόφιμο δεν μπορεί να θεωρείται υγιεινό, εάν πρώτα δεν είναι ασφαλές. Τα μη ασφαλή τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν τροφιμογενή νοσήματα και ορισμένες φορές ακόμη τον θάνατο.
Τα τρόφιμα μπορεί να γίνουν μη ασφαλή σε οποιοδήποτε σημείο της αλυσίδας εφοδιασμού. Οι προσμείξεις, όπως οι χημικές ουσίες ή τα βακτήρια, μπορούν να εισέλθουν στα τρόφιμα:
- Μέσω του νερού ή του εδάφους
- Μέσω του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για την επεξεργασία τους
Επιπλέον, πολλά από τα βακτήρια που μολύνουν το φαγητό μας είναι πλέον όλο και πιο ανθεκτικά στα αντιμικροβιακά, καθιστώντας τα τροφιμογενή νοσήματα πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν.
Η κλιματική αλλαγή
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει επίσης την ασφάλεια των τροφίμων επειδή αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο τα βακτήρια, τα παράσιτα και οι χημικές ουσίες αλληλεπιδρούν με τα τρόφιμά μας και πόσο γρήγορα αναπτύσσονται και εξαπλώνονται.
Τα τρόφιμα μπορεί, επίσης, να αλλοιωθούν ή να γίνουν επικίνδυνα, εάν δεν γίνεται σωστά ο χειρισμός, η αποθήκευση και η μεταφορά τους.
Οι κυβερνήσεις, οι οργανισμοί, η ερευνητική κι επιστημονική κοινότητα και οι εταιρείες παραγωγής τροφίμων, χρειάζεται να συνεργάζονται συνεχώς για τη δημιουργία ολιστικών σχεδίων και έργων που θα μας φέρουν πιο κοντά στο σύστημα που θα παρέχει επαρκή τροφή για όλους.
Ο ΕΦΕΤ, μέσω των ελέγχων που πραγματοποιεί, των συνεργασιών σε επιστημονικά δίκτυα και σε ερευνητικά προγράμματα στα οποία συμμετέχει αλλά και μέσω της συνεχούς ενημέρωσης των καταναλωτών:
Συμβάλλει στην προώθηση βιώσιμων πολιτικών, τη βελτίωση του διατροφικού προφίλ και της ποιότητας των τροφίμων.
Παρέχει στους καταναλωτές τη δυνατότητα πρόσβασης σε αξιόπιστη ενημέρωση και εκπαίδευσής τους σε θέματα ισορροπημένης διατροφής, ασφαλούς χειρισμού και αποθήκευσης των τροφίμων, ώστε να είναι σε θέση να παίρνουν συνειδητές αποφάσεις σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες.
Φωτογραφία: iStock