Έξαρση σαλμονέλλωσης στην Ευρώπη: Πόσο ανησυχούν οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ

Με κατανάλωση τροφίμων σχετίζονται σχεδόν όλα τα κρούσματα σαλμονέλλωσης (Salmonella Enteritidis ST11) που κατέγραψαν οι υγειονομικές αρχές σε 11 κράτη, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ΕCDC), την Τετάρτη (30/08).

Τουλάχιστον 134 άτομα έχουν προσβληθεί, ένας από αυτούς κατέληξε σε θάνατο, ενώ οι πληροφορίες που συνέλεξαν οι αρχές από Αυστρία και Δανία, δείχνουν ως κύριο “ύποπτο” των μολύνσεων την κατανάλωση κρέατος από κοτόπουλο.

Τα περισσότερα κρούσματα έχουν αναφερθεί μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου του 2023.

Ο αντιπρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), αρμόδιος για τα Μη Μεταδοτικά Νοσήματα, και αν. Καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, τονίζει πως παρόμοιες εξάρσεις με τοπικό χαρακτήρα που σχετίζονται με την κατανάλωση μολυσμένου κρέατος, σημειώνονται κατά καιρούς και στην Ελλάδα.

“Το καλοκαίρι είναι περίοδος που ευνοεί τις συνθήκες που μπορεί να σχετίζονται με τις μεταδόσεις αυτές. Και στην Ελλάδα έχουμε κατά καιρούς τέτοια περιστατικά. Δεν είναι κάτι που είναι περίεργο ή έχει εμφανιστεί μόνο φέτος. Τώρα το ECDC αναφέρει ότι υπάρχει μια έξαρση αλλά δεν μας ανησυχεί πολύ”, διευκρινίζει σε δηλώσεις του στο iatropedia.gr.

Συρροές κρουσμάτων σε Δανία και Αυστρία

Τον Ιούλιο του 2023 η Δανία ανακοίνωσε συρροή κρουσμάτων Salmonella Enteritidis ST11, από δειγματοληψίες που ξεκίνησαν τον Μάιο.

Τα περισσότερα από τα 19 κρούσματα της συρροής είχαν ηλικίες που κυμαίνονταν από 10 έως 98 έτη, ενώ ανέφεραν κατανάλωση φαγητών (κεμπάπ ή πίτσας), τα οποία περιείχαν ως βασικό συστατικό τους το κοτόπουλο.

Σύμφωνα με τον Δημήτρη Παρασκευή, “Η σαλμονέλλωση είναι από τις πιο συχνές τροφιμογενείς επιδημικές εκρήξεις. Προκαλεί δηλαδή τις πιο συχνές εξάρσεις. Αφορά ένα παθογόνο, το οποίο μεταδίδεται κυρίως μέσω τροφίμων ή νερού. Κυρίως μέσω των τροφίμων κι έχει να κάνει και με την θερινή περίοδο, ίσως και λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Βασικότερα, όμως, οι λοιμώξεις αφορούν το ατελώς ψημένο κρέας, ή τις συνθήκες υγιεινής των τροφίμων”, όπως σημειώνει.

Στις αρχές Αυγούστου, οι αρχές της Αυστρίας κατέγραψαν μια συρροή οκτώ περιπτώσεων λοίμωξης από σαλμονέλλωση (από 5 έως 75 ετών), με έναν ασθενή να χάνει τη ζωή του υποκύπτοντας στη βαρύτητα των συμπτωμάτων.

Στην ίδια χώρα, οι δύο από τις πέντε περιπτώσεις ανέφεραν κατανάλωση κεμπάπ κοτόπουλου επτά ημέρες πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων, ενώ σε δύο περιπτώσεις οι ασθενείς είχαν καταναλώσει άλλα μενού με βάση το κοτόπουλο (μπουρίτο κοτόπουλο και σνίτσελ κοτόπουλου).

Έως τις 25 Αυγούστου 2023, επιπλέον κρούσματα με απομονωμένα στελέχη που είχαν στενή σχέση μεταξύ τους αναφέρθηκαν στη Γαλλία (10), στη Γερμανία (10), τη Νορβηγία (3), τη Σλοβενία (2) και τη Σουηδία (4), ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό στα 37.

Το ECDC τονίζει πως τα παραπάνω περιστατικά αποτελούν μόνο ένα ποσοστό των λοιμώξεων από S. Enteritidis ST11.

Τονίζει δε, πως η σαλμονέλλωση συνεχίζει να αποτελεί κίνδυνο για ολόκληρο τον πληθυσμό της ΕΕ/ΕΟΧ, ενώ απαιτείται καλύτερος έλεγχος των πηγών της τροφικής αλυσίδας.

Σαλμονέλλωση – Ελλάδα: 5.292 κρούσματα σε μία 10ετία

Στην Ελλάδα παρατηρούνται συχνά ενδημικές τροφιμογενείς εξάρσεις της σαλμονέλλωσης, σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

Σε ορίζοντα 10ετίας μάλιστα, τα κρούσματα έχουν ξεπεράσει τα 5.000.

Αναλυτικότερα, στο Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων του ΕΟΔΥ -το οποίο δεν περιλαμβάνει ακόμη τα στοιχεία του 2023- αναφέρεται η παρακάτω κατανομή ανά έτος, από το 2013 έως το 2022:

ΣΥΝΟΛΟ: 5.292 ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ

Στην Ελλάδα την περίοδο 2020-2021 σημειώθηκε μείωση της δηλωθείσας επίπτωσης της σαλμονέλλωσης, πιθανόν οφειλόμενη στην πανδημία COVID-19.

Το διάστημα από το 2004 έως το 2022, το νόσημα παρουσίασε υψηλότερη συχνότητα δήλωσης στα παιδιά ηλικίας 0-14 ετών και ιδιαίτερα στην ηλικιακή ομάδα 0-4 έτη.

Η συχνότητα του νοσήματος παρουσίασε εποχική διακύμανση, με αύξηση κατά τους θερινούς μήνες και κορύφωση τον Αύγουστο.

Το ποσοστό των κρουσμάτων που ανέφεραν σύνδεση με άλλο κρούσμα ήταν 16,6%.

Οι πέντε συχνότερα αναγνωρισμένοι ορότυποι ήταν οι: S. Enteritidis, S. Typhimurium, monophasic S. Typhimurium, S. Bovismorbificans και S. Oranienburg.

Τι είναι η σαλμονέλλωση

Σαλμονέλλωση είναι η λοίμωξη που προκαλείται από το βακτήριο σαλμονέλλα.

Τα άτομα που νοσούν από σαλμονέλλωση παρουσιάζουν συμπτώματα γαστρεντερίτιδας (διάρροια, κοιλιακό πόνο, εμετούς, πυρετό). Πρόκειται για συχνό νόσημα που μεταδίδεται συνήθως με την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων.

Σύμφωνα με τον Καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής, Δημήτρη Παρασκευή, τα προληπτικά μέτρα για την αποτροπή των λοιμώξεων από σαλμονέλλωση, περιλαμβάνουν τη σωστή συντήρηση -ειδικά των ευπαθών τροφίμων- αλλά και το επαρκές μαγείρεμα και ψήσιμο των κρεάτων.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για το κοινό, σχετικά με την ασφαλή αποθήκευση και κατανάλωση τροφίμων, στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ

Επίσης, εάν τυχόν υπάρχουν κρούσματα, θα πρέπει “να αναζητηθεί άμεσα ιατρική βοήθεια, προκειμένου να περιορίζεται η περαιτέρω διασπορά και να επισπεύδεται η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των παθόντων”, όπως λέει ο Δ. Παρασκευής.