Iatropedia

Έλλειψη σιδήρου: Συμπτώματα, αιτίες και πιθανοί κίνδυνοι

woman laying on sofa eyes closed feeling unwell

Σχεδόν 1 στους 3 που έχει έλλειψη σιδήρου μπορεί να μην το γνωρίζει, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης και άλλα προβλήματα, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Ανάλυση δεδομένων για περισσότερους από 8.000 ενήλικες στις ΗΠΑ αποκάλυψε ότι το 14% είχε έλλειψη σιδήρου στο αίμα, κατάσταση που είναι γνωστή ως απόλυτη σιδηροπενία, ενώ το 15% είχε επαρκή επίπεδα σιδήρου, αλλά ο οργανισμός τους δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει σωστά τον σίδηρο, κατάσταση που είναι γνωστή ως λειτουργική σιδηροπενία, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τρίτη, 24/9, στο JAMA Network Open.

Οι γιατροί πολλές φορές δεν ελέγχουν τους ενήλικες για έλλειψη σιδήρου, γι’ αυτό και πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από αυτή.

«Πρόκειται για ένα κοινό, αλλά υποτιμημένο πρόβλημα δημόσιας υγείας», δήλωσε ο Leo Buckley, από τους συγγραφείς της μελέτης, ειδικός κλινικής φαρμακολογίας στο Νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital στη Βοστώνη.

Ο αιματολόγος Dr. Andrew Eisenberger, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στο Vagelos College of Physicians and Surgeons του Πανεπιστημίου Columbia, δήλωσε ότι ενώ η έλλειψη σιδήρου «δεν είναι σχεδόν ποτέ απειλητική για τη ζωή, αλλά είναι τεράστιο θέμα για την ποιότητα ζωής», αφού όταν υπάρχει η συγκεκριμένη κατάσταση, ο οργανισμός μας δεν έχει την απόδοση που θα μπορούσε να έχει.

Αναιμία και έλλειψη σιδήρου

Παρόλο που οι γιατροί ελέγχουν συχνά τους ασθενείς για αναιμία -μια παθολογική κατάσταση του οργανισμού, κατά την οποία κυκλοφορεί μικρότερη από τη φυσιολογική μάζα αριθμού ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα λόγω χαμηλών επιπέδων σιδήρου- στο πλαίσιο του συστηματικού προσυμπτωματικού ελέγχου (check up), υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να έχουν αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια, αλλά και έλλειψη σιδήρου που οδηγεί σε συμπτώματα.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο να έχει έλλειψη σιδήρου

Τον μεγαλύτερο κίνδυνο τον έχουν οι γυναίκες.

Οι έγκυες διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο, καθώς μια έγκυος χρειάζεται από 1.000 έως 1.500 μιλιγκράμ επιπλέον σίδηρο.

Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου σε μια έγκυο έχουν συσχετιστεί με μακροχρόνιες γνωστικές διαταραχές στα παιδιά, μικρό μέγεθος κατά τη γέννηση και πρόωρο τοκετό.

Οι γυναίκες μετά τον τοκετό διατρέχουν επίσης κίνδυνο έλλειψης σιδήρου, λέει η Dr. Johanna Contreras, καρδιολόγος, ειδική σε καταστάσεις προχωρημένης καρδιακής ανεπάρκειας και μεταμοσχεύσεων στο Mount Sinai Fuster Heart Hospital στη Νέα Υόρκη.

Επιπλέον, η αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης μπορεί να αφήσει τις γυναίκες και τα κορίτσια με έλλειψη σιδήρου, ιδίως όταν έχουν έντονη εμμηνόρροια. Αυτό συμβαίνει επειδή, μαζί με το αίμα, χάνουν και μεγάλες ποσότητες σιδήρου.

Τα ποσοστά έλλειψης σιδήρου μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι πιο παρόμοια μετά την εμμηνόπαυση, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Λειτουργική σιδηροπενία

Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες μπορούν να αναπτύξουν λειτουργική σιδηροπενία εάν έχουν κάποια φλεγμονώδη πάθηση, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, τονίζει ο Δρ Hossein Ardehali, διευθυντής στο Ινστιτούτο Καρδιαγγειακής και Νεφρικής Έρευνας – Κέντρο Μοριακής Καρδιολογίας της Ιατρικής Σχολής Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern.

Πηγές σιδήρου

Η καλύτερη διατροφική πηγή σιδήρου είναι το κόκκινο κρέας, το οποίο περιέχει αίμη, τονίζει ο Ardehali, προσθέτοντας ότι μπορεί να είναι δύσκολο να πάρει κανείς αρκετό σίδηρο αν δεν τρώει κρέας.

Σύμφωνα με τον Ardehali, εκτός από το κρέας, καλές διατροφικές πηγές σιδήρου είναι οι εξής:

Πόσο επικίνδυνη είναι η έλλειψη σιδήρου

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν πως αυτές οι περιπτώσεις έλλειψης σιδήρου μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία. Υπάρχουν, όμως, άλλοι πιθανοί κίνδυνοι.

«Η σοβαρή αναιμία μπορεί να οδηγήσει σε λιποθυμία, με κίνδυνο να χτυπήσει κανείς στο κεφάλι, σε εγκεφαλικό επεισόδιο ή καρδιακή προσβολή», ανέφερε ο Eisenberger. Οι περιπτώσεις αυτές, ωστόσο, είναι εξαιρετικά σπάνιες. Συνήθως οι άνθρωποι είναι τόσο εξαντλημένοι που πάνε στα επείγοντα ή στον γιατρό τους πριν συμβεί αυτό, συμπληρώνει.

Αν και δεν είναι η αιτία, η έλλειψη σιδήρου μπορεί να είναι σημάδι σοβαρών προβλημάτων υγείας, όπως αιμορραγία στο πεπτικό σύστημα ή ακόμη και καρκίνος του παχέος εντέρου, λέε ο Ardehali.

Γενικά, «η λειτουργική έλλειψη σιδήρου μπορεί να είναι δείκτης για κάποιο πρόβλημα υγείας, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια», προσθέτει.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Σπαράγγια: Ωμά ή ψημένα; Ποια είναι τα οφέλη ανάλογα με τον τρόπο μαγειρέματος

Γιατί παθαίνουμε ουρολοιμώξεις μετά τη σεξουαλική επαφή και πώς να τις προλάβουμε

Οι ελλείψεις νοσηλευτικού προσωπικού συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου και επιπλοκών για τους ασθενείς