Διαδικτυακή εκδήλωση για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης διοργάνωσε η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (Ε.Π.Ε.), με αφορμή τον εφετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος (31 Μαΐου). Στόχος της εκδήλωσης, που πραγματοποιήθηκε με την ευγενική χορηγία της Pfizer Hellas, ήταν η παρουσίαση των μηνυμάτων της παγκόσμιας εκστρατείας και η ενημέρωση για ενδιαφέροντα στοιχεία σχετιζόμενα με τη νόσο COVID-19 και το κάπνισμα.
Η πνευμονολόγος Ιωάννα Μητρούσκα, διευθύντρια ΕΣΥ Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΑ.Γ.Ν.Η. και συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας στην Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, ανέφερε: «Η προστασία των νέων από τη χειραγώγηση της βιομηχανίας και η αποτροπή τους από τη χρήση καπνού και νικοτίνης, έχει τεθεί ως πρωταρχικός σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας για το 2020. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η ανάγκη αυτή προέκυψε καθώς εσωτερικά έγγραφα της σχετικής με τον καπνό βιομηχανίας αποκαλύπτουν έρευνα σε βάθος και υπολογισμένες προσεγγίσεις σχεδιασμένες για να προσελκύσουν μια νέα γενιά χρηστών καπνού»
Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., οι προσεγγίσεις αυτές «αφορούν αρχικά τον σχεδιασμό των καπνικών προϊόντων», είπε. Αφορούν επίσης «τις εκστρατείες marketing, οι οποίες στοχεύουν στην αντικατάσταση των εκατομμυρίων ανθρώπων που πεθαίνουν ετησίως από ασθένειες οφειλόμενες στον καπνό, με καινούργιους, νεαρούς καταναλωτές».
Σε απάντηση σε αυτή την «συστηματική, επιθετική και διαρκή τακτική της καπνοβιομηχανίας για την προσέλκυση νέας γενιάς χρηστών καπνού», η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος 2020 «αρχίζει μια εκστρατεία αντι-marketing. Και δίνει στους νέους τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στον αγώνα κατά του Big Tobacco», τόνισε.
Οι στόχοι της νέας εκστρατείας του Π.Ο.Υ.
Στην προσπάθεια αυτή συμμετέχει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία. H Ε.Π.Ε τα τελευταία 20 χρόνια έχει καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για την ενημέρωση της νέας γενιάς για τις επιπτώσεις της χρήσης προϊόντων καπνού. Οι προσπάθειες αυτές αποσκοπούν:
- Στην αποσύνδεση των μύθων
- Στην προβολή των τακτικών χειραγώγησης
- Στην εκπαίδευση των νέων σχετικά με τις προθέσεις και τις τακτικές της καπνοβιομηχανίας
- Στην ενδυνάμωση των επιρροών (στην pop κουλτούρα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο σπίτι, στην τάξη), που εν δυνάμει μπορούν να προστατεύσουν και να υπερασπιστούν τη νεολαία.
«Στηρίζουμε το μήνυμα ότι ο κόσμος δε μπορεί να αντέξει άλλη γενιά εξαπατημένη από τα ψέματα της καπνοβιομηχανίας, η οποία προσποιείται ότι προωθεί την ελευθερία της προσωπικής επιλογής, διασφαλίζοντας παράλληλα αιώνια κέρδη, ανεξάρτητα από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πληρώνουν με τη ζωή τους κάθε χρόνο», είπε η κυρία Μητρούσκα.
Η συσχέτιση με τον νέο κορωνοϊό
Η πνευμονολόγος Παρασκευή Κατσαούνου, επίκουρη καθηγήτρια Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή Ε.Κ.Π.Α, συντονίστρια της Ομάδας Λοιμώξεων στην Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και τ. πρόεδρος της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Ιατρικής Εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS), αναφέρθηκε στη σύνδεση του καπνίσματος με τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού και τη νόσο COVID-19.
«Γνωρίζουμε ότι το κάπνισμα είναι σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας για τις λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως η γρίπη, η πνευμονιοκκοκική πνευμονία και η φυματίωση», είπε. «Για παράδειγμα, οι καπνιστές έχουν 57% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση. Οι παθητικοί καπνιστές 44% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από φυματίωση. Τα βρέφη που εκτίθενται στον καπνό των γονέων τους έχουν 82% μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού».
Αυτό οφείλεται σε ορισμένους μηχανισμούς και ιδιαίτερα στην μείωση της άμυνας και της βλεννοκροσσωτής κάθαρσης των αεραγωγών.
Η κυρία Κατσαούνου επισήμανε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου COVID-19, αναδείχθηκαν τα εξής θέματα:
- Το κάπνισμα είναι κύριος παράγοντας κινδύνου για τα νοσήματα (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, στεφανιαία νόσος κ.λπ.) που καθιστούν τους ασθενείς ευπαθείς για σοβαρή νόσηση από COVID-19
- Το κάπνισμα αυξάνει τη θνησιμότητα ενδονοσοκομειακά σε όσους ασθενείς με COVID-19 χρειαστεί να νοσηλευτούν. Η αύξηση των υποδοχέων ACE-2 που παρατηρείται τόσο στους καπνιστές όσο και στους ασθενείς με ΧΑΠ, πιθανώς αποτελεί επιπρόσθετο μηχανισμό που εξηγεί τη συσχέτιση αυτή
- Δεν υπάρχουν έγκυρες επιστημονικές μελέτες, που να αποδεικνύουν ευμενή επίδραση του καπνίσματος ή της νικοτίνης στη νόσο COVID-19. Οι υπάρχουσες μελέτες έχουν σημαντικά μεθοδολογικά ελλείμματα και κάποιες χρηματοδοτούνται από την καπνοβιομηχανία.
- Οι καπνιστές κινδυνεύουν περισσότερο να μολυνθούν από τον κορωνοϊό. Φέρνουν συχνότερα τα χέρια τους στο πρόσωπό τους για να καπνίσουν. Επιπλέον, συγκεκριμένα καπνικά προϊόντα, όπως ο ναργιλές, χρησιμοποιούνται από περισσότερους χρήστες, αυξάνοντας την πιθανότητα μετάδοσης του ιού
Πρόληψη και διακοπή
Η πνευμονολόγος Μάρθα Ανδρίτσου, από την Α’ Κλινική Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ στο Γ.Ν.A «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» και συντονίστρια της Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος & Προαγωγής της Υγείας στην Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, αναφέρθηκε στην πρόληψη και την διακοπή του καπνίσματος. Όπως είπε, προτεραιότητες της Ε.Π.Ε. αποτελούν:
- Η πρόληψη της έναρξης του καπνίσματος από τους νέους
- Η παροχή βοήθειας στους καπνιστές που προσπαθούν να διακόψουν, μέσω στοχευμένων δράσεων
«Η Ε.Π.Ε. πραγματοποιεί, μεταξύ άλλων, διαδραστικά προγράμματα όπως το «Πάρε Ανάσα» στα σχολεία, με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών», είπε. «Διοργανώνει επίσης ημερίδες και εκδηλώσεις ενημέρωσης του κοινού για τους κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση καπνού. Διοργανώνει επίσης εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης για την εφαρμογή των πολιτικών ελάττωσης της κατανάλωσης καπνού».
Βασικό πυλώνα της προσπάθειας αυτής αποτελούν τα πρωτοποριακά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος, που λειτουργούν από το 2000 στα κρατικά νοσοκομεία της χώρας. Τα Ιατρεία αυτά έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο, μάλιστα, των μέτρων πρόληψης του κορωνοϊού, κάποια Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος παρέχουν τη δυνατότητα διαδικτυακής παρακολούθησης. Πραγματοποιείται ακόμα εξειδικευμένη παρακολούθηση ειδικών ομάδων υψηλού κινδύνου, όπως οι διαβητικοί, με δωρεάν παροχή συμβουλευτικής και φαρμακευτικής αγωγής.