Μέσα από τις παρουσιάσεις των εργασιών των 32 διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων επιστημόνων και μελετητών της Ελληνιστικής Αλεξάνδρειας που συμμετείχαν στο Συνέδριο έπεσε άπλετο φως στις πρωτότυπες ιδέες και στις πρωτοποριακές ανακαλύψεις της ελληνιστικής εποχής και επισημάνθηκε η καθοριστική επίδρασή τους στη σύγχρονη φιλοσοφία, την τέχνη και την επιστήμη.
«Είναι η πρώτη φορά, υπογράμμισε, ο Ακαδημαϊκός καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, πρόεδρος του Μαριολοπουλείου – Καναγκινείου Ιδρύματος Επιστημών Περιβάλλοντος, που πραγματοποιείται ένα Συνέδριο όπου όλες οι επιστήμες και οι εκφάνσεις του ουμανισμού, πολλές από τις οποίες γεννήθηκαν στην Αλεξάνδρεια, παρουσιάζονται στο ίδιο σημείο. Ένα Συνέδριο όπου συγκεντρώνονται επιστήμονες ειδικοί στους τομείς της Ιστορίας, της Αρχαιολογίας, της Φιλοσοφίας, των Γραμμάτων και Τεχνών καθώς και των Επιστημών της Ιατρικής, της Τεχνολογίας, της Νομικής και του Περιβάλλοντος, παρουσιάζοντας τις σημαντικές εργασίες τους πάνω στην Ελληνιστική Αλεξάνδρεια.
Και όλες αυτές οι εργασίες συγκλίνουν σε ένα εντυπωσιακό συμπέρασμα: Το αρχαίο Ελληνικό πνεύμα μεταλαμπαδεύτηκε από την Αθήνα και την Ιωνία στην Αλεξάνδρεια. Έσβησε και αναδείχθηκε εκ νέου στη Δύση, την περίοδο της Αναγέννησης, πολλά από τα επιτεύγματα και τις ανακαλύψεις της οποίας έχουν τις ρίζες τους στην Ελληνιστική Αλεξάνδρεια».
Ανάλυση της Ελληνιστικής Περιόδου
«Για πρώτη φορά, επισημαίνει και ο Αρχιτέκτονας και Ιστορικός Paolo Vitti, μέλος της Europa Nostra που συμμετείχε στο Συνέδριο, συναντώνται ειδικοί από όλα τα πεδία και προσπαθούν να αναλύσουν την Ελληνιστική Περίοδο, η οποία άλλαξε και επηρέασε τόσο τον Μεσογειακό όσο και τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Η συζήτηση μεταξύ αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων, ειδικών στις τέχνες, στη λογοτεχνία, στη φιλοσοφία, τις θετικές επιστήμες, το περιβάλλον, τις κλιματικές συνθήκες, προσπάθησαν να αποδώσουν μία οικουμενική προσέγγιση, η οποία είναι και ο μοναδικός τρόπος να γίνει κατανοητός ο πολιτισμός μίας πολύ δυναμικής περιόδου, που είχε δραστική επίδραση στις μεταγενέστερες περιόδους. Μιας περιόδου τόσο πεφωτισμένης που επηρέασε ακόμα και τη δική μας συμπεριφορά. Όμως αυτό το Συνέδριο έχει και μια άλλη διάσταση: Προσφέρει τη δυνατότητα να χτιστούν γέφυρες μεταξύ πολιτών και πολιτισμών στη Μεσόγειο».
Στο Συνέδριο για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν ταυτόχρονα τα τεχνολογικά, τα επιστημονικά, τα αστρονομικά επιτεύγματα της περιόδου, καθώς επίσης το θέατρο, η ποίηση, η φιλοσοφία, η σκέψη και η μέθοδος της επιστήμης και ιδιαίτερα τα μεγάλα επιτεύγματα που γέννησαν επιστήμες όπως η ρομποτική, δίνοντας έτσι μια σφαιρική και ολοκληρωμένη εικόνα της έρευνας και της δημιουργικότητας σε όλους τους τομείς κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
Μεταξύ άλλων έγιναν αναλυτικές αναφορές:
Στα μεγάλα τεχνικά έργα, στη ναυπηγική, στους καταπέλτες, στις αντλίες και τις υδραντλίες, στους γερανούς, στα υδραυλικά ρολόγια, στα οδόμετρα, στις ζυγαριές ακριβείας, στα ιατρικά εργαλεία χειρουργικής και ορθοπεδικής, στα σφυγμόμετρα, αλλά και στις καινοτομίες της γεωργίας, στον αθλητισμό, στην οργανοποιία, στον ψηφιακό τηλέγραφο, στις αυτόματες πόρτες των ναών…
Μηχανισμός Αντικυθήρων
Ιδιαίτερες αναφορές έγιναν στις βασικές αρχές των ρευστών που διατυπώθηκαν από τον Αρχιμήδη, στον μηχανισμό των Αντικηθύρων για τον οποίον οι ερευνητές εικάζουν ότι έχει τις ρίζες του στη σχολή του Αρχιμήδη, στην ανακάλυψη της Γεωμετρίας με βάση τους νόμους του Ευκλείδη, στην ανακάλυψη της φυσιολογίας και της πειραματικής ανατομικής και της φυτολογίας. Αναφέρθηκε επίσης ότι η ατμομηχανή στηρίχθηκε στον Ήρωνα και την αιολόσφαιρα, και βέβαια έγιναν εκτεταμένες αναφορές στον περίφημο Φάρο της Αλεξάνδρειας, ένα από τα Επτά Θαύματα του Κόσμου, που μέχρι σήμερα παραμένει ανεξήγητος ο μηχανισμός του.
«Μένει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει, ειπώθηκε χαρακτηριστικά, προκειμένου να αποτυπωθεί πλήρως το μέγεθος και η λειτουργία της κατασκευής. Ενώ, το μυστικό του βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας στα χιλιάδες διάσπαρτα ερείπια».
Το ίδιο ισχύει και για πολλούς άλλους τομείς, επεσήμαναν οι ομιλητές. Μια μεγάλη γκάμα αρχαιολογικών ευρημάτων βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης και της αποκωδικοποίησής τους ενώ αναμένεται η αρχαιολογική σκαπάνη των επόμενων χρόνων να αποκαλύψει πολλά και εκπληκτικά πράγματα. Οι σύνεδροι υπογράμμισαν επίσης την αναγκαιότητα της περαιτέρω νομικής θωράκισης των παγκόσμιων μνημείων και της καθολικής, και όχι μόνο για λίγους, εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Μέγας Αλέξανδρος
Τέλος οι ιστορικοί που συμμετείχαν στο συνέδριο αναφερόμενοι στη δράση του Μεγάλου Αλεξάνδρου επεσήμαναν ότι αυτή άλλαξε τελείως την ιστορία της Μεσογείου. Σε πολιτικό επίπεδο, έγινε η γέφυρα από τη δημοκρατία της Αθήνας στον κόσμο του βασιλιά Αλέξανδρου. Ενώ, στη συνέχεια οι Πτολεμαίοι διαμόρφωσαν μία δυναστεία, η οποία επένδυσε στον πολιτισμό και όχι μόνο στη στρατιωτική δράση.
Η ευχή και η ελπίδα που εξέφρασαν όλοι οι σύνεδροι, με πρώτους τους διοργανωτές του, ήταν να καταστεί δυνατόν η διοργάνωση σε ετήσια βάση παρόμοιων συνεδρίων, που όπως είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος, κατά τον χαιρετισμό του στην έναρξη του Συνεδρίου «στους δύσκολους καιρούς που περνάμε χρειάζονται για να μας εμπνέουν». Ενώ όσοι παρακολούθησαν το Συνέδριο, κατά την λήξη του δήλωσαν: «Νιώσαμε υπερήφανοι που είμαστε Έλληνες!».
Το διεθνές συνέδριο «Ελληνιστική Αλεξάνδρεια: Εορτάζοντας 24 Αιώνες» διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, το Κέντρο Ελληνιστικών Σπουδών της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, το Μουσείο Ακρόπολης, και το Μαριολοπούλειο-Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος, με την ευκαιρία του εορτασμού 24 αιώνων από την ίδρυση της Βιβλιοθήκης και του Μουσείου της Αλεξάνδρειας, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κύριος Προκόπιος Παυλόπουλος το έθεσε υπό την αιγίδα του.